عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Yunan besteci Mikis Theodorakis yaşamını yitirdi

Besteci Mikis Theodorakis (Reuters)
Besteci Mikis Theodorakis (Reuters)
    Atina/AA
TT
TT

Yunan besteci Mikis Theodorakis yaşamını yitirdi

Besteci Mikis Theodorakis (Reuters)
Besteci Mikis Theodorakis (Reuters)

Yunan besteci, aktivist ve politikacı Mikis Theodorakis 96 yaşında hayatını kaybetti.
Yunan basınında yer alan haberlere göre, Theodorakis, yerel saatle 09.30'da başkent Atina'daki evinde yaşamını yitirdi.
1964 yapımı sinema filmi "Zorba" için yaptığı müzikle "Sirtaki" dansını dünyaya duyuran sanatçı, bir süredir solunum rahatsızlıkları nedeniyle tedavi görüyordu.
Dünya çapında tanınmış besteci, aktivist ve politikacı Mikis Teodorakis, 29 Temmuz 1925'te Sakız Adası'nda dünyaya geldi.

Müziğe çocukluğunda başlamıştı
Babası Giritli Yorgos Teodorakis, annesi Çeşme-Urla doğumlu Aspasia Pulaki olan sanatçı, çocukluk yıllarından itibaren müziğe karşı yoğun ilgi duyarak beste yapmaya başladı.
Teodorakis, 17 yaşında ilk konserini verdi. İkinci Dünya Savaşı sırasında İtalya ve devamında Almanya işgali altında bulunan Yunanistan'da Yunanistan Komünist Partisi (KKE) ve Milli Kurtuluş Cephesi (EAM) örgütünde direniş hareketine katıldı.

İç savaş döneminde sürgün edilmişti
Yunanistan'daki iç savaş sırasında birçok kez hapsedilen ve işkence gören Teodorakis, daha sonra ülkeden sürgün edildi.
Müzik öğrenimini sürdürmek üzere 1954 yılında Paris'e yerleşen Teodorakis, 1961'de Yunanistan'a döndü.
Mikis Teodorakis, burada Lambrakis Gençlik Örgütünün başkanlığına seçildi ve kısa bir süre sonra da Pire'den milletvekili seçilerek parlamentoya girdi.
1967 yılında Albaylar Cuntası döneminde, rejim karşıtı faaliyetlerinden dolayı yeniden hapsedilen sanatçı, uluslararası dayanışma kampanyası sayesinde cezası iptal edilerek 1970'te sürgüne gönderildi.
Teodorakis, 1974'te Albaylar Cuntası'nın çöküşünden sonra tekrar ülkesine döndü.

Türk-Yunan Dostluk Derneğinin kurucularındandı
KKE ve Yeni Demokrasi Partisi ile dört kez milletvekili seçilen Teodorakis; Zülfü Livaneli, Aziz Nesin, Yaşar Kemal gibi sanatçılarla 1986 yılında Türk-Yunan Dostluk Derneğini kurdu.
Aynı dönemde İstanbul'da verdiği konserlerle de büyük ilgi toplayan Theodorakis, 1000 dolayında şarkı, çok sayıda klasik müzik eseri yazdı ve besteledi. Aynı zamanda birçok tragedya ve modern tiyatro oyununun ve sinema filminin müziğini yazdı.

 

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
TT
TT

İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)

Bilim insanları ilk kez bir Antik Mısırlının tüm genomunu diziledi. Yaklaşık 4 bin 500 yıl önce yaşayan adamın kalıntıları, antik uygarlıktan gelen en eski genetik veriyi de sunuyor.

Uzmanlar, bölgenin sıcak iklimi DNA'nın kolayca bozunmasına yol açtığı için Antik Mısır'dan genetik kayıtlar bulmanın epey zorlu bir iş olduğunu söylüyor. Ayrıca bu toplumda yaygın olan mumyalama da yumuşak dokuları muhafaza etmesine karşın DNA'nın düzgün bir şekilde korunmasını engelliyor.

Bugüne kadar Antik Mısır'dan sadece üç kişinin genomunun bir kısmı dizilenmişti. Ayrıca bu kişiler uygarlığın daha geç dönemlerinde yaşamıştı. 

Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmadaysa, bu örneklerden en az bin yıl daha önceye ait bir genom ilk kez tamamen dizilendi. 

Kahire'nin güneyindeki Nuwayrat köyünde 1900'lerin başında bulunan kalıntılar, kayaya oyulmuş bir mezarın içine yerleştirilmiş bir çömlek kabın içindeydi.

Liverpool John Moores Üniversitesi'nden Dr. Adeline Morez Jacobs liderliğindeki araştırmacılar, 4 bin 500 ila 4 bin 800 yıl önce yaşamış kişinin kemiklerini inceledi. Ayrıca dişinden aldıkları örneklerle genomunu dizileyen ekip, Antik Mısırlı hakkında eşsiz bilgiler elde etti.

VFDGH
Adamın kalıntılarını içeren çömlek 1902'de keşfedilmişti (Garstang Arkeoloji Müzesi/Liverpool Üniversitesi)

İlk piramitler inşa edilirken yaşayan kişinin kalıntıları, 44-64 yaşında ölen bir erkek olduğuna işaret ediyor. Makalenin yazarlarından Joel Irish, MÖ 2855 ila 2570'de hayatını kaybeden adam hakkında "Öldüğünde muhtemelen 60'lı yaşlarındaydı, ki bu o dönem için inanılmaz derecede ileri bir yaş" diyor.

Bilim insanları kişinin genetik materyalinin yüzde 80'inin beklendiği gibi Kuzey Afrika kökenine sahip olduğunu tespit etti. Ancak yüzde 20'si, Batı Asya ve Mezopotamya bölgesindeki insanlara dayanıyordu.

Araştırmacılar Antik Mısır ve Mezopotamya halkları arasında bir ilişki olduğunu uzun zamandır düşünüyordu. Arkeolojik bulgular bu etkileşime güçlü kanıtlar sunsa da bugüne kadar genetik bir veri elde edilememişti. 

Harvard Üniversitesi'nden Iosif Lazaridis, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Bu örnek bize, bu kadar erken bir tarihte Mısır'da çoğunlukla Kuzey Afrikalı soyundan gelen ancak Mezopotamya'dan da bir miktar soy katkısı olan insanlar olduğunu söylüyor" diyor: 

Bu coğrafi açıdan mükemmel derecede mantıklı.

Araştırmacılar bulunan kemiklerde artrit ve osteoporoz belirtilerinin yanı sıra yaşamının büyük bölümünde aşağı baktığını ve öne doğru eğildiğini gösteren işaretler tespit etti. Ayrıca kollarını uzun süre önünde tuttuğunu, ağır malzemeler taşıdığını ve sert yüzeylere oturduğunu gösteren bulgulara rastlandı. 

Ekip bu verilere dayanarak bu kişinin ağır işçilik yaptığı ve muhtemelen çömlekçi olduğu sonucuna vardı. Irish çömlekçi çarkının da Mısır'a bu dönemde geldiğini söyleyerek ekliyor:

Öte yandan bir çömlekçiye genellikle böyle üst sınıf bir cenaze töreni düzenlenmez. Belki de olağanüstü yetenekli ya da başarılı olduğu için sosyal statüsü yükselmişti.

Bilim insanları Antik Mısır ve Mezopotamya ilişkisine ışık tutan yeni çalışmanın sadece tek bir genom örneğine dayandığına ve daha fazla kanıt bulmayı beklediklerine değiniyor. Bu sayede iki bölgede yakın zamanda ortaya çıkan yazının kökenlerini ve farklı toplumlar arasındaki göçleri daha iyi anlamayı umuyorlar.

Makalenin ortak yazarı Dr. Linus Girdland-Flink "Bu, insan genetik varyasyonu bulmacasının sadece bir parçası: Bugüne kadar yaşamış her insan ve onların genomu bu bulmacanın benzersiz bir parçasını oluşturuyor" diyerek ekliyor:

Hiçbir zaman herkesin genomunu dizileyemeyeceğiz ancak insanlık tarihinde bugün kim olduğumuzu şekillendiren önemli olayları doğru bir şekilde yeniden yapılandırmak için dünyanın dört bir yanından yeterince çeşitli örnek toplamayı umuyoruz.

Independent Türkçe, CNN, New Scientist, Nature