Özbekistan’daki Afgan pilotlar Taliban’ın intikam almasından korkuyor

“Boş yere” ABD’nin tahliyesini bekliyorlar

Kabil Havaalanı önünde devriye gezen Taliban savaşçıları (Reuters)
Kabil Havaalanı önünde devriye gezen Taliban savaşçıları (Reuters)
TT

Özbekistan’daki Afgan pilotlar Taliban’ın intikam almasından korkuyor

Kabil Havaalanı önünde devriye gezen Taliban savaşçıları (Reuters)
Kabil Havaalanı önünde devriye gezen Taliban savaşçıları (Reuters)

Özbekistan'daki bir kampta tutulan ABD tarafından eğitilmiş Afgan pilotları ve diğerleri, şimdiden Taliban’ın kontrol altına aldığı Afganistan'a iade edilmekten korkuyorlar. Özbek bir güvenlik görevlisinin alaycı ve antipatik bir şekilde “Sonsuza kadar burada kalamazsınız” demesi de huzursuzluklarını daha da artırdı.
Ağustos ayında ABD ve müttefikleri askerlerini geri çekerken kara kuvvetlerinin Taliban’ın eline düştüğü sırada Özbekistan’a kaçan Afgan pilotlardan birinin Afganistan'ın kuzey sınırındaki kampta anlattığı düşüncesizce yapılan bu uyarı, yıkıcı bir huzursuzluk hissi verdi.
Reuters tarafından yayınlanan bir haberde, yaklaşık üç haftadır boş yere ABD tarafından tahliye edilmeyi bekleyen Afgan pilotlardan birinin anlattıklarına yer verildi.
Taliban’ın kendisinden intikam almasından korktuğu için isminin açıklanmasını istemeyen pilot “Eğer bizi geri gönderirlerse yüzde yüz eminim ki bizi öldürecekler” dedi.
Pilot kamptaki Afganların saklamaya çalıştığı bir cep telefonu aracılığıyla Reuters’a verdiği demeçte hareketleri ciddi bir şekilde kısıtlanan, uzun saatler güneşin altında kalan ve yeterli gıda ve ilaç alamayan bir mahkum gibi hissettiğini söyleyerek içlerinden bazılarının zayıfladığını söyledi.
Pilot kampta tutulan Afganların sayısının 465 olduğunu belirterek “Sanki bir hapishanedeyiz. Burada özgürlüğümüz yok” dedi.
Ağustos ayının sonunda çekilen uydu görüntüleri, eskiden yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalarını tedavi etmek amacıyla kullanılan ve Tirmiz kenti yakınlarında bulunan kampın etrafında yüksek duvarlar olduğunu gösterdi.
Pilot, Özbek güvenlik görevlilerinin silahlı olduğunu ve bazılarının tabanca, bazılarının ise yarı otomatik silahlar taşıdığını söyledi.
Afgan pilot yaklaşık 15 pilotun A-29 Super Tucano hafif taarruz uçağını, 11 pilotun UH-60 Black Hawk helikopterini, 12 pilotun MD-530 helikopterini ve pek çok pilotun Mi-17 helikopterini kullandığını tahmin etti.
Kampta onlarca pilotun yanı sıra Hava Kuvvetleri ve diğer Afgan güvenlik güçlerine bağlı bakım personeli de bulunuyor.
Pilot “Artık kara kuvvetleri diye bir şey yoktu. Son ana kadar savaştık” dedi.



Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
TT

Yedek askerlerin isyanını önlemek için milyar dolarlık İsrail planı

Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)
Askeri operasyonlar sırasında Batı Şeria sokaklarındaki İsrail askerleri (İsrail ordusu)

İsrail hükümeti, yedek subay ve askerler için 3 milyar şekel (yaklaşık 1 milyar dolar) değerinde büyük bir mali destek planını onayladı.

İsrail medyası bu planın doğru, hayati ve adil olduğunu, ancak iyi niyetle onaylanmadığını, daha ziyade Netanyahu'nun hizmete uymama olgusunu engelleme girişimi olduğunu kaydetti.

Ordu, uyum oranının yüzde 75 olduğunu bildirdi. Ancak gözlemciler bu rakamın hileli olduğunu, ordunun uyum sağlamayacağını bildiği kişileri kasıtlı olarak davet etmediğini ve gerçek uyum oranının yüzde 50'yi geçmediğini iddia etti.

Gözlemciler, Netanyahu'nun bu olgudan korktuğunu ve başlangıçta Genelkurmay Başkanı'na, askerlik hizmetini yerine getirmeyenleri cezalandırması yönünde baskı yaptığını ileri sürdü. Ancak Netanyahu, böyle bir eylemin, sokaklarda kendi politikasına karşı gösteri yapan on binlerce asker ve subayla karşı karşıya gelme tehlikesini doğuracağının farkındaydı.

asdfergt
İsrail askerleri geçtiğimiz ocak ayında Gazze Şeridi'nde öldürülen bir meslektaşlarının defni sırasında Kudüs'teki askeri mezarlıkta (EPA)

Böylece Netanyahu, birçoklarının ‘siyasi rüşvet’ olarak gördüğü ‘havuç’ yöntemine başvurdu.

Plan ilk olarak Başbakan Binyamin Netanyahu, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Adalet Bakanı Yariv Levin ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın başkanlık ettiği toplantıda onaylandı. Planın üç ay içinde Mevzuat Bakanlık Komitesi tarafından onaylanması bekleniyor.

Yıllık ödenek

Plan, 60 günden fazla (üniversite öğrencileri için 40 gün) görev yapan her kolordu komutanı için yılda bir kez 22 bin şekel (bir dolar yaklaşık 3,5 şekel), bölük komutanları için 10 bin şekel, tümen komutanları için 6 bin şekel, tatil günlerinde görev yapanlar için 5 bin şekel ve birden fazla çağrılanlar için bin şekel daha ödenek verilmesini içeriyor.

Yedek kuvvetlerde 10 günden fazla görev yapanlara yarım puan, 30 günden fazla görev yapanlara 0,75 puan, yılda 40 günden fazla görev yapanlara tam puan ve ilave her beş gün için çeyrek puan olmak üzere en fazla dört puana kadar gelir vergisi muafiyeti tanınıyor.

Yedek askerlere konut yardımı yapılıyor. Ayrıca, çalışanlarını askere gitmeleri için serbest bırakan ve döndükten sonra işe geri alan işverenlere vergi indirimi sağlanıyor.

xsadfrgt
Gazze Şeridi sınırındaki İsrail askerleri (Reuters)

Katz, bu miktarın şu anda yedek ordudaki asker ve subaylara verilen ödenekler için harcanan 20 milyar şekellik bütçeye eklendiğini söyledi.

Diğer yandan bir grup subay ‘rüşveti’ reddederek, savaşın sona erdirilmesi ve esirlerin serbest bırakılması talebiyle bir medya kampanyası başlattı. Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth'tan aktardığına göre kampanya, ‘Kaçırılanların hayatları para karşılığında satılamaz’ sloganı altında yürütülecek.