Mars’a ait dünyadaki en büyük göktaşı ABD’de sergileniyor

Marslı göktaşı 002 (Maine Müzesi, ABD)
Marslı göktaşı 002 (Maine Müzesi, ABD)
TT

Mars’a ait dünyadaki en büyük göktaşı ABD’de sergileniyor

Marslı göktaşı 002 (Maine Müzesi, ABD)
Marslı göktaşı 002 (Maine Müzesi, ABD)

ABD’nin Minnesota eyaletindeki Bethel'deki Maine Mineraller ve Değerli Taşlar Müzesi, 14,5 kilogram ağırlığında ve iki noktası arasındaki en geniş uzunluğu 25 santimetre olan dünyanın en büyük Mars’a ait göktaşını sergiliyor.
Müze, güneş sisteminde volkanik nedenlerle oluşan en büyük ay kayası ve en eski magmatik kaya parçası da dahil olmak üzere yaklaşık 6 bin dünya dışı kayaya ev sahipliği yapıyor. Mars göktaşı, müzenin sahip olduğu en son parça.
Göktaşı, Mars’a çarpan büyük bir kuyruklu yıldız veya asteroidin onu gezegen yüzeyinden koparması sonrası diğer meteorlarla birlikte Dünya’ya düştü. New Mexico Üniversitesi Meteoritik Enstitüsü Müdürü Carl Agee, Live Science’ye verdiği demeçte göktaşları için "Büyük enerjik çarpma olayları tarafından Mars'tan atılıyorlar" dedi.
Taoudenni 002 adlı Marslı kayanın, dünyadaki açık ara en büyük kesilmemiş Mars göktaşı olduğunu söyleyen Agee, kayanın gerçekten de Kızıl Gezegen’den geldiğini doğrulamak için çalışıyor.
Agee, Dünya'da yaklaşık 300 parça Mars kayası olduğunu ve bunların toplamda yaklaşık 227 kg olduğunu söylüyor. Bununla birlikte, koleksiyoncular genellikle kayaları ayrı ayrı satmak için parçalara ayırdıkları için, dünyadaki bilinen Mars meteorlarının gerçek sayısının 100 ile 150 arasında olduğunu ekliyor. Agee “Güçlü çarpışmalar kayaları Mars'tan kopardıktan sonra, uzayda sürüklenirler ve sonunda Güneş'in etrafında Dünya'yı geçen bir yörüngeye ulaşırlar” dedi.
Taoudenni 002 dünyanın önde gelen göktaşı satıcısı Daryl Pitt tarafından satın alınmadan önce Mali'deki bir tuz madeninin yakınında yerel bir göktaşı toplayıcısı tarafından keşfedilmiş, kökenini doğrulamak için Agee'ye küçük bir örnek gönderdikten sonra geçtiğimiz Nisan ayında Maine Mineraller ve Değerli Taşlar Müzesi'ne satılmıştı.
Agee, Mars meteoritlerinin belirli kimyasal özelliklere sahip olduğunu ve Taoudenni 002'deki mineraller ve elementlerin bilinen Mars mineralleriyle mükemmel bir şekilde eşleştiğini söyledi. Ayrıca göktaşının, Mars göktaşının ana türü olan Cergotite tipinde olduğunu ve çarpmalara neden olan süreçlerin etkisinden oluşan olivin, piroksen ve feldispat minerallerini içerdiğini söyledi.
Agee göktaşı için “Büyük olasılıkla 100 milyon yıldan daha uzun bir süre önce Mars'taki volkanik bir olayda oluşmuştu” diyor ve iyi korunmuş durumundan dolayı belki de son yüz yılda dünyaya düştüğünü ekliyor.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.