BM Sudan’a Darfur’da insani krizin tekrarlanmaması uyarısı yaptı

UNITAMS’dan, Darfur güvenliği için ortak güçlerinden konuşlandırılması çağrısı

Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)
Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)
TT

BM Sudan’a Darfur’da insani krizin tekrarlanmaması uyarısı yaptı

Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)
Sudan ordusunun Darfur bölgesindeki ‘Hızlı Destek’ güçleri (Reuters)

Sudan hükümeti, geçtiğimiz yıl Ekim ayında Güney Sudan’ın başkenti Cuba’da hükümet ve silahlı örgütler arasında imzalanan barış anlaşmasına göre, güvenlik düzenlemeleri misyonunu uygulamak ve silahlı hareketlerin düzenli orduya entegrasyonunu denetleyecek mekanizmalar oluşturmak için tüm taraflarla iş birliği yapmaya hazır olduğunu duyurdu.
Hükümetin bu duyurusu, Birleşmiş Milletler'in (BM) Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu'nun (UNITAMS) sorunlu Darfur bölgesindeki güvenlik durumunu ‘kırılgan’ olarak nitelendirdiği bir zamanda geldi. UNITAMS dün Daimi Ateşkes Komitesi ile düzenlediği toplantıda, Cuba Barış Anlaşması hükümleri uyarınca ateşkesi uygulamanın yolları,  askeri, güvenlik birimlerinin yanı sıra silahlı hareketler, geçiş hükümeti temsilcileri, kadın koruma ve sivil toplum örgütlerinin katılmasının beklendiği ikincil mekanizmaların oluşturulması konularını ele aldı. UNITAMS, Cuba Anlaşması'nın uygulanmasını ve ülkenin ulusal önceliklerini destekleme çabalarının bir parçası olarak,  BM Güvelik Konseyi’nin 2524 ve 2579 sayılı kararı uyarınca verilen yetkiye uygun olarak Barış Anlaşması Komitesi başkanı sıfatıyla komitenin ilk toplantısını düzenledi.
Öte yandan Sudan Savunma Bakanı Yasin İbrahim dün yaptığı açıklamada, Cuba Barış Anlaşması’na uygun olarak güvenlik düzenlemeleri ve kuvvetlerin birleştirilmesi için mekanizmaların oluşturulması görevlerini yerine getirmek için tüm yetkili makamlarla birlikte çalışmaya hazır olduğunu kaydetti. Bakan, iki gün boyunca başkent Hartum’da düzenlenen bir çalıştayda yaptığı açıklamada, silahlı kuvvetlerin BM misyonu ile koordineli olarak çalışacağını, ilgili makamların tavsiyelerini kabul edeceğini ve barış anlaşmasını uygulamak için ülke genelinde konuşlanmaya tamamen hazır olacağını dile getirerek, Kalıcı Ateşkes Komitesinin desteğini, UNITAMS misyonu tarafından düzenlenen ve yönetilen “Kalıcı Ateşkes Komitesinin Desteğini Etkinleştirmek için Teknik İstişareler” başlıklı çalıştayın sonuçlarını harekete geçirmeye hazır olduğunu bildirdi.
Darfur’un kuzeyindeki bazı bölgelerde meydana gelen son olaylara da atıfta bulunan Bakan, geçiş hükümetinin mali kaynaklarının zayıflığının güvenlik düzenlemeleri protokollerinin uygulanması arasında bir engel oluşturduğunu vurguladı. İbrahim, çalıştay tavsiyelerinin iktidarın barışçıl geçişine katkıda bulunacağını ve geçiş döneminin hedeflerine ulaşacağı umuyor. UNITAMS Başkanı Volker Perthes, Darfur’daki Zalingei ve el-Cuneyna bölgelerindeki olaylara işaret ederek, bölgedeki güvenlik durumun kırılgan olduğunu söyledi. Sorunu çözmek ve istikrar sağlamak için daha faz çabaya ihtiyaç duyulduğunu belirten Perthes, mümkün olan en kısa sürede bölgeye ortak güçlerin konuşlandırılması gerektiğini kaydetti.



İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
TT

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir bin kişi ile Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi

Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)
Ben-Gvir yerleşimcilerle birlikte Mescid-i Aksa çevresinde (WAFA)

Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir liderliğindeki bin 251 yerleşimcinin bu sabah (Pazar) Mescid-i Aksa'ya baskın düzenlediğini bildirdi.

Vakıflar Dairesi'ne göre: bu sabah Ben-Gvir, İsrail Likud partisinden bir Knesset üyesi olan Amit Halevi birlikte bin 251 yerleşimci ile bir provokatif bir yürüyüşe öncülük etti.

İsrail basınında yer alan video görüntülere göre, Ben Gvir, baskını Filistin topraklarını gasbeden bir grup İsrailliyle birlikte gerçekleştirdi.

Baskında Yahudilik inancına göre Tapınak'ın yıkılış dönümünü (Tişa BeAv) anma gerekçesiyle Mescid-i Aksa'nın avlusunda Talmud ayinleri gerçekleştirildi..

frtgbftr
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir geçtiğimiz Mayıs ayında Kudüs'ün Eski Şehrindeki Şam Kapısını ziyaret etmek üzere yürürken (Reuters)

Ben-Gvir, Ortadoğu'daki en hassas bölgenin kurallarına karşı gelerek Tapınak Tepesi'nde dua ettiğini söyledi. Müslüman yetkililerle on yıllardır süren hassas “statüko” düzenlemeleri uyarınca Tapınak Tepesi Ürdünlü bir dini kurum tarafından yönetiliyor ve Yahudiler burayı ziyaret edebiliyor ancak dua edemiyor.

Tapınak Tepesi İdaresi (TMA) adlı küçük bir Yahudi kuruluşu tarafından yayınlanan videolarda Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'nde ibadet eden bir gruba liderlik ettiği görülüyor. İnternette dolaşan diğer videolarda ise dua ederken görülüyor.

Ben-Gvir daha önce bölgeyi ziyaret etmiş ve burada Yahudilerin ibadet etmesine izin verilmesi çağrısında bulunmuş, Başbakan Binyamin Netanyahu da bunun İsrail'in politikası olmadığı yönünde açıklamalar yapmıştı. Ben-Gvir yaptığı açıklamada İsrail'in Gazze savaşında Hamas'a karşı zafer kazanması ve orada silahlı gruplar tarafından tutulan İsrailli rehinelerin geri dönmesi için dua ettiğini söyledi. İsrail'in Gazze Şeridi'nin tamamının kontrolünü ele geçirmesi çağrısını yineledi.

İsrail'in Tapınak Tepesi'ndeki kuralları değiştirdiği yönündeki iddialar Müslüman dünyasında öfke yaratacak ve geçmişte şiddet olayları patlak vermişti. Bugün herhangi bir şiddet olayı yaşanmamıştır.

fghyu
Bir İsrailli sertlik yanlısı 23 Haziran 2025 tarihinde Kudüs'teki Mescid-i Aksa'nın Batı Duvarı önünde yürürken (AFP)

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, Ben-Gvir'in Tapınak Tepesi'ne yaptığı ziyareti kınayarak bunun “tüm kırmızı çizgileri aştığını” söyledi.

Sözcü Rudeyne yaptığı açıklamada, uluslararası toplumun, özellikle de ABD yönetiminin, yerleşimcilerin suçlarına ve aşırı sağcı hükümetin Mescid-i Aksa'daki provokasyonlarına son vermek, Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak ve insani yardım getirmek için derhal müdahale etmesi gerektiğini söyledi.

Ürdün Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı'nın Mescid-i Aksa'ya saldırısını kınayarak kabul edilemez bir provokasyon  olarak nitelendirdi.

Filistin Haber ve Bilgi Ajansı'na WAFA göre aşırılık yanlısı sömürgeci Tapınak Tepesi örgütleri, İncil'de ‘Tapınağın yıkılışının yıldönümü’ olarak bilinen güne denk gelen bugün Mescid-i Aksa'ya geniş çaplı bir baskın düzenlenmesi çağrısında bulundu.

Kudüs Valiliğine göre bu yılki yıldönümü Mescid-i Aksa için en tehlikeli günlerden biri olarak görülüyor çünkü Tapınak Tepesi grupları, hükümetin aşırılık yanlısı gündemlerinin arkasında tam bir uyum içinde olmasından yararlanarak dini ve yasal kırmızı çizgileri aşmak için niteliksel bir girişimle üç Ağustos'u en büyük saldırı günü haline getirmeyi planlıyor.

fghyju
Kudüs (DPA)

WAFA, Ben-Gvir'in polis memurlarına İsrailli yerleşimcilerin Mescid-i Aksa'da dans etmelerine ve şarkı söylemelerine izin vermeleri yönünde talimat vermesinden sadece birkaç hafta sonra, özellikle de geçtiğimiz Mayıs ayında camiye düzenlediği baskın sırasında Tapınak Tepesi'nde dua ve secdenin mümkün hale geldiğini ve mevcut statükonun açık ve tehlikeli bir şekilde ihlal edildiğini açıklamasının ardından, yeni gerçeklikleri zorla dayatmanın önünü açan bir adım olarak bu tırmanışa eşi benzeri görülmemiş bir kışkırtma ortamının eşlik ettiğine dikkat çekti.