NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: Dünya hızla daha tehlikeli bir hal alıyor

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AA)
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AA)
TT

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg: Dünya hızla daha tehlikeli bir hal alıyor

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AA)
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg (AA)

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, dünyada nükleer ve gelişmiş silahların arttığını, dünyanın hızla daha öngörülemez, rekabetçi ve tehlikeli bir yere dönüştüğünü, silahların kontrolünde NATO'nun önemli bir platform sunduğunu söyledi.
17. NATO Silahların Kontrolü, Silahsızlanma ve Kitle İmha Silahlarının Yayılmasını Önleme Konferansı'na video konferansla bağlanarak konuşma yapan Stoltenberg, silahların kontrolü, silahsızlanma ile nükleer silahların yeryüzünden kaldırılmasının önemine vurgu yaptı.
Rusya ve Çin'in son yıllardaki tutumuna değinen Stoltenberg, "Rusya, kuralları göz ardı etmeye ve esnetmeye devam ediyor, kilit önemdeki anlaşmaları baltalıyor. Rusya aynı zamanda kıtalararası balistik füzelerin de içinde bulunduğu çift maksatlı ve nükleer kabiliyetlerini modernize ediyor" dedi.
Stoltenberg, Rusya'nın ayrıca yeni silahlar geliştirdiğini, yerden fırlatılan yeni bir füze ve nükleer güçle çalışan seyir füzesi denediğini aktardı.
Çin'in nükleer cephaneliğinin de daha fazla başlık ve gelişmiş fırlatma sistemleriyle hızla genişlediğini dile getiren Stoltenberg, "Bütün bunlar hiçbir sınırlama ve şeffaflık olmadan meydana geliyor" diye konuştu.
Kuzey Kore ve İran gibi ülkelerin de nükleer silah alanındaki oyuncular olduğunu belirten Stoltenberg, bu ülkelerin küresel kuralları ihlal ettiğini söyledi.
Stoltenberg, "Dünya hızla daha öngörülemez, rekabetçi ve tehlikeli bir hal alıyor. NATO ise bu değişen dünyaya uyumlanıyor. Geçen hazirandaki Brüksel Zirvesinde, gelecekteki güvenliğimiz için transatlantik gündemimiz NATO 2030 üzerinde mutabakata vardık. Bu da NATO'yu silahların kontrolü, silahsızlanma ve silahların yayılmasını önlemede, müttefiklerle diğer ülkeleri bir araya getirerek bu kritik konularda ilerleme sağlamak için eşsiz bir platform olarak daha fazla kullanma anlamına geliyor" ifadesini kullandı.
NATO müttefiklerinin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşmasını muhafaza etme, silahların kontrolünü güçlendirme ve ihlallere mukabele etmede daha fazla birlikte çalışması gerektiğini vurgulayan Stoltenberg, küresel bir güç olarak Çin'in silahların kontrolü çabalarında sorumluluğu bulunduğunu kaydetti.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.