‘Benzeri görülmemiş firarın’ ardından Batı Şeria'da ezgiler eşliğinde tatlılar dağıtıldı

El Aksa Şehitleri Tugayları lideri Zekeriya Zubeydi, 2004’te Başkan Abbas'ın Cenin'deki seçim kampanyasını destekliyor (AP)
El Aksa Şehitleri Tugayları lideri Zekeriya Zubeydi, 2004’te Başkan Abbas'ın Cenin'deki seçim kampanyasını destekliyor (AP)
TT

‘Benzeri görülmemiş firarın’ ardından Batı Şeria'da ezgiler eşliğinde tatlılar dağıtıldı

El Aksa Şehitleri Tugayları lideri Zekeriya Zubeydi, 2004’te Başkan Abbas'ın Cenin'deki seçim kampanyasını destekliyor (AP)
El Aksa Şehitleri Tugayları lideri Zekeriya Zubeydi, 2004’te Başkan Abbas'ın Cenin'deki seçim kampanyasını destekliyor (AP)

Filistinli 6 mahkumun İsrail'in en korunaklı hapishanelerinden biri olan Gilboa Cezaevi'nden firar ettiği haberi varır varmaz, Filistin şehirlerinde sabahın erken saatlerinde ezgiler ve sevinç gösterileri eşliğinde çeşit çeşit tatlılar dağıtıldı.
Tebrikler havada uçuşurken yürüyüşler, arabalı ve motosikletli konvoylar düzenlendi, kutlama amacıyla havaya ateş açıldı. Filistinli sanatçı Kasım en-Neccar, “Ey direnişçiler, biz diz çökmek nedir bilmeyen bir milletiz / Gilboa Cezaevi'ni avcumuz gibi bildiğimizden tünel kazdık” sözleriyle bir şarkı bile yazdı. El Aksa Şehitleri Tugayları lideri ve İkinci İntifada’nın sembollerinden Zekeriya Zubeydi başta olmak üzere söz konusu 6 mahkumun Kuzey Batı Şeria'daki memleketi Cenin şehrinde ise daha büyük bir şenlik kaydedildi.
Kendisine yönelik suikast girişimlerinden sağ kurtulan Zübeydi'nin bu kişilerden oluşu, Filistinliler için daha büyük bir sevinç kaynağı, Filistinlilerin zaferini bu sefer kabul eden İsrailliler için ise hakaret sebebiydi. Nitekim Zubeydi'nin yanısıra aralarında İslami Cihad hareketi liderlerinin de yer aldığı 5 mahkum, korunaklı Gilboa Cezaevi’nden kazdıkları tünelle kaçmayı başardılar.
Zubeydi’nin iki yıl tutuklu olduğu kaydedilirken 1996’dan bu yana tutuklu olan Mahmud el-Ârida’nın müebbet hapis cezasına çarptırıldığı, Muhammed Kasım el-Ârida’nın 2002’den bu yana ömür boyu hapis cezasına çarptırıldığı, Yakub Mahmud Kadri’nin ise ömür boyu hapis cezasıyla 2003’ten bu yana tutuklu olduğu biliniyor. Aynı zamanda 2006’dan bu yana tutuklu bulunan Eyhem Fuad Kemamci’nin müebbet hapis cezasına çarptırıldığı, militan Yakub Nufeyat’ın ise 2019 tarihinde tutuklandığı ifade ediliyor.
Zubeydi’nin mensubu olduğu Fetih Hareketi Medya Ofisi Başkanı Munir el-Cagub “Ejderha, avcıyı yener. Özgürlük hayali ve onun peşinde koşmak, mahkumların hayalidir. Olup bitenler, dünyanın en iyisi olmakla övünen İsrail güvenlik sistemi için gerçek bir meydan okumadır. Gilboa Cezaevi güvenlik sistemleri açısından önde gelmekle bilinirken 6 kahraman ise bu sistemi kırmayı başardı” vurgusunda bulundu. Cagub, Zubeydi’nin 2018’de Birzeit Üniversitesi'nde sunduğu, İsrail'in Filistinlileri takip etmedeki yaklaşık 50 yıllık deneyimini izleyen “Avcı ve Ejderha: Filistin Tecrübesinde Kovalamaca” başlıklı yüksek lisans tezinden alıntı yapmış oldu.
Zübeydi’nin mesajının bir resmini paylaşan Filistinliler, ejderhanın bu uzun süreli ve karmaşık savaşta avcıyı nasıl alt ettiği ile övündü. Bu firarın son olmayacağı, Filistinli grupların diğer mahkumları da kurtarma arzusunu ateşlediği söyleniyor.
“Tutsakları serbest bırakmak için çalışmak her Filistinlinin görevidir. İsrail askerlerini yakalayıp takas anlaşmaları yapmak ise, geri dönüşü olmayan bir direniş stratejisidir” açıklamalarında bulunan Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, Gilboa Cezaevi'nde işgalcinin görme ve duyma duyusu altında özgürlüklerini tırnaklarıyla kazıyan bir grup mahkumun kahramanca hareketini tebrik etti.
İslami Cihad Hareketi'nin askeri kanadı Kudüs Tugayları da kendi deyimiyle ‘tutsak mücahit lider Mahmud el-Ârida ve Gilboa Cezaevi'nden beş arkadaşının yürüttüğü özgürlüğü elde etme operasyonunu’ kutladı. Kudüs Tugayları Askeri Sözcüsü Ebu Hamza, operasyonun irade savaşında düşmanla mücadelede esir Cihad Hareketi için bir zafer sayıldığını söyledi.
Batı Şeria'daki savaşçılarına ve güvenlik güçlerine söz konusu 6 mahkum için gerekli korumayı sağlama çağrısında bulunan El Aksa Şehitleri Tugayları, “Tüm tutsakların işgal hapishanelerinden kurtarılması, en kapsamlı takas anlaşmalarında binlerce mahkumun serbest bırakılmasını sağlayan El Aksa Şehitleri Tugayları’nın edindiği bir görev ve taahhüttür” açıklamalarına başvurdu.
İsrail askerler, gözetleme köpekleri ve insansız hava araçlarıyla hapishane çevresini tarar, Batı Şeria, Gazze ve Ürdün ile güvenlik duvarını teftiş ederken Filistinliler ise tatlı dağıtıyordu. Sosyal medyada birçok kullanıcı firarilerin Batı Şeria'yı baştan sona kontrol eden ordunun pençesinden kurtulmalarını diledi.



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.