Evrenin başka yerlerinde de virüsler var mı?

NASA tarafından yayınlanan Mars yüzeyinin hayali bir görüntüsü (Reuters Arşiv)
NASA tarafından yayınlanan Mars yüzeyinin hayali bir görüntüsü (Reuters Arşiv)
TT

Evrenin başka yerlerinde de virüsler var mı?

NASA tarafından yayınlanan Mars yüzeyinin hayali bir görüntüsü (Reuters Arşiv)
NASA tarafından yayınlanan Mars yüzeyinin hayali bir görüntüsü (Reuters Arşiv)

Arizona Eyalet Üniversitesi’nden astrobiyolog ve kozmolog Prof. Paul Davies, virüslerin yalnızca dünyada var olmayabileceğini, uzayda ve eğer ‘yaşam varsa’ diğer gezegenlerde de bulunabileceğini söyledi.
The Guardian gazetesinin haberine göre, Arizona Eyalet Üniversitesi’ndeki Bilimde Temel Kavramlar Merkezi Direktörü olan Prof Paul Davies, “Mikroplar ve virüsler büyük olasılıkla yaşamı bir bütün olarak desteklemek için gereklidir, aslında onlar yaşam ağının bir parçasıdır. Yani başka bir gezegende herhangi bir tür yaşam varsa, o gezegende virüsler olmalı” dedi.
Prof. Davies, “Bir arkadaşım, insan genomunun çoğunun, ama kesinlikle önemli bir bölümünün aslında viral kaynaklı olduğunu düşünüyor” dedi.
Astrobiyolog ve kozmolog bilim insanına göre, mikropların yaşam için önemi iyi bilinirken, virüslerin rolü daha az takdir ediliyor.
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) çoğumuzu hayal kırıklığına uğratmış ve bize virüsler hakkında kasvetli bir bakış açısı vermiş olsa da, Prof. Davies, “Tüm virüsler kötü değildir, birçoğu iyidir ve hayatımızda olumlu rolleri vardır. Virüsler olmadan dünya gezegeninde sürdürülebilir bir yaşam olamayacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Davies’e göre virüslerin olumlu rolleri arasında ekosistemleri destekleme, bitkileri ve böcekleri sağlıklı tutma ve insanları enfekte eden bazı zararlı bakterileri ortadan kaldırma bulunuyor.
Davies’in yorumları, Ağustos ayı sonlarında yayınlanan ve iki ila üç yıl içinde güneş sistemimizin ötesinde yaşam belirtilerinin tespit edilebileceğini öne süren bir çalışmanın ardından geldi.



Düşük talebe rağmen hayati bir iletişim aracı… Çağrı cihazlarını kim kullanıyor?

Taipei'deki Gold Apollo binasının konferans salonunda sergilenen çağrı cihazları (Reuters)
Taipei'deki Gold Apollo binasının konferans salonunda sergilenen çağrı cihazları (Reuters)
TT

Düşük talebe rağmen hayati bir iletişim aracı… Çağrı cihazlarını kim kullanıyor?

Taipei'deki Gold Apollo binasının konferans salonunda sergilenen çağrı cihazları (Reuters)
Taipei'deki Gold Apollo binasının konferans salonunda sergilenen çağrı cihazları (Reuters)

Reuters tarafından yayınlanan bir rapora göre, cep telefonlarının dünyanın ana iletişim aracı haline gelmesiyle birlikte, ‘çağrı cihazı’ olarak bilinen telsizler büyük ölçüde geçmişte kaldı. Söz konusu cihazlara olan talep 1990'larda zirveye ulaştıktan sonra zamanla azaldı.

Ancak bu küçük elektronik cihazlar, dayanıklılıkları ve uzun pil ömürleri sayesinde sağlık ve acil servis gibi bazı alanlarda halen hayati bir iletişim aracı.

İngiltere'de büyük bir hastanede çalışan kıdemli bir cerrah, “Çağrı cihazları, yanıt gerektirmeyen mesajlar göndermek açısından çok sayıda insanla iletişim kurmanın en ucuz ve en etkili yoludur” dedi. Cerrah, çağrı cihazlarının ülkedeki her Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) kuruluşunda doktorlar ve hemşireler tarafından yaygın olarak kullanıldığını ifade etti.

Kıdemli cerrah ayrıca, bu cihazların ‘insanlara nereye, ne zaman ve neden gideceklerini söylemek için kullanıldığını’ belirtti.

Çağrı cihazları salı günü Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan binlerce cihazın Lübnan genelinde eş zamanlı olarak patlatılmasıyla manşetlere taşındı. Söz konusu patlamalar, en az dokuz kişinin ölümüne, yaklaşık 3 bin kişinin de yaralanmasına neden oldu.

Lübnanlı üst düzey bir güvenlik kaynağı ve başka bir kaynak, cihazların içine patlayıcıları yerleştirenin İsrail dış istihbarat servisi Mossad olduğunu söyledi.

Resmî verilere göre NHS 2019 yılında yaklaşık 130 bin çağrı cihazı kullanıyordu ve bu rakam dünyadaki tüm çağrı cihazlarının yüzde onundan fazlasına tekabül ediyordu.

Hastanelerin acil servislerinde çalışan doktorlar iş yerinde bu cihazları kullanıyor.

NHS'den kıdemli bir doktor, birçok çağrı cihazının siren çalabildiğini ve ardından gruplara sesli mesaj gönderebildiğini, böylece tüm sağlık ekiplerinin aynı anda acil bir durum için uyarılabildiğini söyledi. Cep telefonu kullanarak bu mümkün değil.

Kraliyet Ulusal Can Kurtarma Kurumu'ndan (RNLI) bilgili bir kaynak, kurumun mürettebatını uyarmak için çağrı cihazları kullandığını bildirdi. Kuruluş ise bu konu hakkında yorum yapmadı.

Cep telefonları

Çağrı cihazlarını takip etmek, GPS gibi modern navigasyon teknolojilerinden yoksun oldukları için cep telefonlarından daha zor olabilir.

Bu da onları geçmişte ABD'de başta uyuşturucu kaçakçıları olmak üzere suçlular arasında popüler bir tercih haline getirdi.

Ancak eski bir FBI ajanı olan Ken Gray, çetelerin bugünlerde cep telefonlarını daha fazla kullandığını bildirdi.

nthymu
Beyrut'un güney banliyölerinde patlayan bir çağrı cihazının parçaları (AFP)

Gray, “Kimse onları (çağrı cihazlarını) kullanıyor mu bilmiyorum... Hepsi cep telefonlarına geçtiler” dedi. Gray, bu telefonların kolayca atılabildiğini ve farklı bir numaraya sahip başka bir cep telefonuyla değiştirilebildiğini, bunun da izlerinin sürülmesini zorlaştırdığını söyledi.

FBI’da 24 yıl görev yapan ve şu anda New Haven Üniversitesi'nde ceza adaleti ve iç güvenlik dersleri veren Gray, suçluların zamanla ve yeni teknolojiyle değiştiğini belirtti.

Cognitive Market Research tarafından nisan ayında yayınlanan bir rapora göre, bir zamanlar Motorola gibi şirketler için önemli bir gelir kaynağı olan küresel çağrı cihazı pazarı 2023 yılında 1,6 milyar dolara ulaştı.

Bu rakam, 2023 yılı sonunda yarım trilyon dolar olduğu tahmin edilen küresel cep telefonu pazarının çok küçük bir kısmını temsil ediyor.

Ancak 2023'ten 2030'a kadar yıllık bileşik büyüme oranının yüzde 5,9 olacağını öngören rapora göre, daha fazla hasta sağlık sektöründe etkili iletişime ihtiyaç duydukça çağrı cihazlarına olan talep de artıyor.

Raporda ayrıca, Kuzey Amerika ve Avrupa'nın çağrı cihazları için en büyük iki pazar olduğu ve sırasıyla 528 milyon dolar ve 496 milyon dolar gelir elde ettiği belirtildi.