Halid Şeyh Muhammed'in hayaleti 11 Eylül’ün anısına gölge düşürüyor

Saldırıların beyni, Saldırıdan A’dan Z’te sorumlu olduğunu söyleyerek övündü

Halid Şeyh Muhammed (sağda), Remzi bin El-Şibh (ortada) ve Valid bin Attaş'ın (solda) 7 Eylül'de Küba'daki Guantanamo Körfezi'ndeki ABD üssünde yargılanmak üzere yargıç huzuruna çıktıkları sıradaki bir çizim (AFP)
Halid Şeyh Muhammed (sağda), Remzi bin El-Şibh (ortada) ve Valid bin Attaş'ın (solda) 7 Eylül'de Küba'daki Guantanamo Körfezi'ndeki ABD üssünde yargılanmak üzere yargıç huzuruna çıktıkları sıradaki bir çizim (AFP)
TT

Halid Şeyh Muhammed'in hayaleti 11 Eylül’ün anısına gölge düşürüyor

Halid Şeyh Muhammed (sağda), Remzi bin El-Şibh (ortada) ve Valid bin Attaş'ın (solda) 7 Eylül'de Küba'daki Guantanamo Körfezi'ndeki ABD üssünde yargılanmak üzere yargıç huzuruna çıktıkları sıradaki bir çizim (AFP)
Halid Şeyh Muhammed (sağda), Remzi bin El-Şibh (ortada) ve Valid bin Attaş'ın (solda) 7 Eylül'de Küba'daki Guantanamo Körfezi'ndeki ABD üssünde yargılanmak üzere yargıç huzuruna çıktıkları sıradaki bir çizim (AFP)

Küba'daki Guantanamo Körfezi'ndeki ABD Deniz Üssü'nden yayınladığı bir haberde, 11 Eylül saldırılarında öldürülen 3 bin kişinin anısına ABD’de düzenlenecek olan anma törenin, saldırılarının beyni olan ve yargılamalar sonrası bu suçtan dolayı halen hüküm giymemiş olan Halid Şeyh Muhammed’in karanlık gölgesinde geçeceği söyleniyor.
11 Eylül saldırılarını tasarlamak ve yönetmekle övünen Muhammed, 15 yıldır Küba'nın Guantanamo Körfezi'ndeki ABD deniz üssündeki yüksek güvenlikli bir hücrede tutuluyor. Şu anda daha önce önüne çıkması gereken askeri mahkemenin itiraflarını kabul edip etmeyeceğini görmek için ve tutukluluğu sırasında ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) ajanları tarafından maruz kaldığı işkencenin bu itirafları kabul edilebilir kılıp kılmayacağını görmek için bekliyor.
AFP’nin haberine göre, Şeyh Muhammed, Usame bin Ladin'den sonra ABD için 11 Eylül saldırılarıyla bağlantılı en nefret edilen kişi olmaya devam ediyor. Ajans, 56 yaşındaki adamın, 2003 yılında tutuklandığı gece çekilen ve beyaz bir iç çamaşırıyla darmadağınık göründüğü fotoğraf aracılığıyla halk tarafından tanındığına dikkat çekti.
18 aydan fazla bir süre sonra bu hafta Guantanamo askeri mahkemeye çıkan Muhammed, daha zayıf, uzun, kırlaşmış kırmızıya boyanmış sakalıyla gözüküyordu.
Kuveyt'te büyüyen bir Pakistanlı olan Şeyh Muhammed'in, ikiz kulelere hava saldırısı yapma fikrini El Kaide lideri Usame bin Ladin'e ilk kez 1996 yılında teklif ettiğine inanılıyor. AFP yaptığı haberde 1993 yılında New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nde bir bombalı saldırı düzenleyen yeğeni Remzi Yusuf’un yardımıyla saldırılar planladığını bildirdi.
Şeyh Muhammed başlangıçta El Kaide'ye katılmadı. Ancak 11 Eylül saldırılarına ilişkin resmi raporda, saldırıları planlamak isteyen ve buna dair fikirleri olan, ancak bunları gerçekleştirmek için gerekli finansman ve organizasyondan yoksun bir terörist olarak tanımlandı. Raporda, hayal gücünü, teknik yetkinliğini ve ilişki kurma becerisini, çok sayıda terörist planı geliştirmek ve düzenlemek için kullandığı belirtildi.
Saldırılardan sonra Mart 2003'te Pakistan'ın Ravalpindi kentinde yakalandı ve sorgulanmak üzere CIA tarafından Polonya'daki gizli bir bölgeye götürüldü. Burada dört hafta boyunca 183 kez suya maruz bırakıldı. Ayrıca uykusuzluğa, defalarca duvara çarpmaya, rektal rehidrasyona ve diğer sert işkence tekniklere maruz kaldı.
ABD Senatosunun hazırladığı raporda, işkence altında toplanan büyük miktarda bilginin yanlış olduğunu belirtildi.
Ancak Eylül 2006'da Guantanamo'ya transferinin ardından, askeri mahkemede övünerek “11 Eylül saldırılarından A’dan Z’ye sorumluydum” ifadesini kullandı.
AFP’nin haberine göre Şeyh Muhammed ayrıca Bali ve Kenya'daki El Kaide bağlantılı bombalamalar ve ABD’li  gazeteci Daniel Pearl'ün öldürülmesi de dahil olmak üzere otuz başka operasyonun sorumluluğunu üstlendi.
Avukatı David Nevin, onu mahkemede kendini savunmak için iyi stratejileri olan başarılı biri olarak tanımlıyor.
2017'de Muhammed'in avukatları, müebbet hapis cezası karşılığında suçu kabul etmek için görüşmelerde bulundular. Bildirildiğine göre bu anlaşma, hükümetteki yüksek muhalefet nedeniyle hiçbir zaman gerçekleşmedi.
Şeyh bu haftaki mahkemede kendinden emin ve sakin görünüyordu. Avukatıyla karşılıklı sohbet etti ve salonun arka tarafındaki camla korunan salondan el sallayarak gazetecileri selamladı.
Avukatlar, El Kaide tarafından büyük bir zafer olarak görülen Taliban'ın Afganistan'ın kontrolünü yeniden ele geçirmesi olayını Şeyhin neredeyse kesin olarak bildiğini söylüyorlar.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.