Sisi’den, Bennett'e barış mesajı

10 yıllık bir aranın ardından ilk bir İsrail başbakanı Mısır’ı ziyaret etti

Mısır Cumhurbaşkanı dün Şarm eş-Şeyh'te İsrail Başbakanı'nı kabul etti (İsrail Başbakanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı dün Şarm eş-Şeyh'te İsrail Başbakanı'nı kabul etti (İsrail Başbakanlığı)
TT

Sisi’den, Bennett'e barış mesajı

Mısır Cumhurbaşkanı dün Şarm eş-Şeyh'te İsrail Başbakanı'nı kabul etti (İsrail Başbakanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı dün Şarm eş-Şeyh'te İsrail Başbakanı'nı kabul etti (İsrail Başbakanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ülkesinin Filistin Yönetimi ile İsrail arasında iki devletli çözüme ve uluslararası meşru kararlar temelinde tüm Ortadoğu'yu kapsayan bir barışa ulaşılması çabalarına verdiği desteği teyit ederken ‘Filistin ile İsrail tarafları arasındaki ateşkesin korunması’ çağrısında bulundu.
Cumhurbaşkanı Sisi, dün, Şarm eş-Şeyh’te, İsrail Başbakanı Naftali Bennett'i kabul etti. 10 yılı aşkın bir sürenin ardından ilk kez bir İsrail başbakanı tarafından Mısır’a gerçekleştirilen ziyaretin, İsrail-Filistin barış sürecini yeniden canlandırma yollarının bulunması amacıyla yapıldığı açıklandı. Şarku’l Avsat’ın Mısırlı kaynaklardan edindiği bilgilere göre Sisi, Tel Aviv'den ‘barışı tesisi etme çabalarına karşılık verilmesini’ istedi.
Şarm eş-Şeyh’teki Sisi-Bennett görüşmesine, Mısır’dan Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve İstihbarat Başkanı Abbas Kamil, İsrail tarafından ise Ulusal Güvenlik Konseyi yeni Başkanı Eyal Hulata, Bennett'ın Askeri Sekreteri Tümgeneral Avi Gil, diplomatik danışman Shimrit Meir ve İsrail'in Kahire Büyükelçisi katıldı. Mısır Cumhurbaşkanlığı resmi sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre görüşmede, ikili ilişkilerin çeşitli alanlarının geliştirilmesinin yanı sıra Filistin sorunu başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası arenadaki son gelişmeler ele alındı. Görüşmede Sisi, Mısır'ın, Filistin Yönetimi ile İsrail arasında iki devletli çözüme ve bölgedeki tüm halklar için güvenlik ve refahın sağlanmasına katkıda bulunan uluslararası meşru kararlar temelinde tüm Ortadoğu'yu kapsayan bir barışa ulaşma çabalarını desteklediğini vurguladı.
Mısır Cumhurbaşkanı, Filistin ile İsrail tarafları arasındaki ateşkesin korunması gerektiğini belirtirken uluslararası toplumun, özellikle Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde iki taraf arasındaki tansiyonu düşürmeye yönelik hamleleriyle Mısır'ın, Filistin topraklarını yeniden inşa etme çabalarını desteklemesinin önemine de değindi.
Mısır'ın çabaları, geçtiğimiz Mayıs ayında İsrail ile Hamas arasında 11 gün çatışmalarından ardından ateşkes sağlanabilmişti.
Mısırlı kaynaklar, Şarm eş-Şeyh görüşmelerinin iki noktaya odaklandığını belirttiler. Kaynaklar bunlardan birinin, Mısır’ın Filistin meselesiyle ilgili hamleleri çerçevesinde ve Ürdün ile iş birliği içinde yapılan İsrail ile Filistin Yönetimi arasındaki siyasi görüşmeleri ve uluslararası kararlar temelinde iki devletli çözümü canlandırma yollarının aranması olduğunu söylediler.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, 10 gün önce Filistinli ve Ürdünlü mevkidaşlarıyla üçlü bir zirve gerçekleştirmiş, görüşmede iki devletli çözüm temelinde müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarını canlandıracak ortak bir vizyon geliştirmek üzere birlikte çalışılması konusunda uzlaşılmıştı.
Kaynakların belirttiği üzere görüşmedeki ikinci odak noktası ise, Doğu Akdeniz Gaz Forumu’na katılan iki ülke arasında enerji alanındaki iş birliği ile ilgiliydi. Mısır ve İsrail geçtiğimiz yıl, İsrail'den ithal edilen doğal gazın sıvılaştırılarak Avrupa'ya ihraç edilmesi amacıyla 15 milyar dolar değerinde 15 yıllık bir anlaşma ile bir ilke imza atmışlardı.
İsrail ve Mısır arasında bu düzeydeki son görüşme, eski İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile eski Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek arasında 2011 yılında Şarm eş-Şeyh’te gerçekleşmişti. İsrail-Mısır ilişkileri, o dönem, Mısır'ın Gazze Şeridi'nde İsrail ile Hamas arasında arabuluculuk rolüyle kayda değer bir iyileşmeye tanık oldu.
Bennett’in Şarm eş-Şeyh ziyareti ile eş zamanlı olarak İsrail, vatandaşlarının Sina'ya seyahat etmesine getirilen kısıtlamayı kaldırdı. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının patlak vermesi nedeniyle Şarm eş-Şeyh’e gitmesine izin verilen İsrailli sayısının günlük 300 kişiyle sınırlandırılmasından aylar sonra alınan karar, önümüzdeki Cumartesi gününden itibaren geçerli olacak.
İsrail Ulaştırma ve Karayolları Güvenliği Bakanı Merav Michaeli yaptığı açıklamada, “Kısıtlamalar olmadan seyahat edilmesinin yanı sıra Kovid-19 önlemlerini de korumanın bir yolunu bulabildik” ifadelerini kullandı.
İsrailli Bakan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hareket özgürlüğümüz temel bir haktır ve korunmalıdır. (İsrail'i Mısır'ın Sina yarımadasına bağlayan) Taba Sınır Kapısı, yıllardır yüz binlerce İsrailli için bir turizm beldesine geçiş yolu olarak kullanılıyor. Bu nedenle, erişimi ve geçişi mümkün olduğunca kolay ve hızlı hale getirmek için mümkün olan her şey yapılmalı.”
Öte yandan İsrail Kamu Yayın Kuruluşunda (KAN) dün Mısır'ın ulusal havayolu şirketi EgyptAir'in, Air - Sinai markası altında değil, resmi uçağıyla Tel Aviv'deki Ben Gurion Havalimanı'na direkt uçuşlara başlayacağını bildirirken, şirket bu haberle ilgili herhangi bir resmi açıklamada bulunmadı. Şirket kaynakları, gazetenin sorularına yanıt vermekten de kaçındı.



Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
TT

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas’a yakın kaynak: Doha'da gerçekçi yaklaşımlar tartışılıyor ve anlaşma Washington'un elinde

Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)
Zikim Sınır Kapısı yakınlarındaki bir dağıtım noktasından yardım almaya çalışırken öldürülen bir adamın cesedini taşıyan Filistinliler (AFP)

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir Hamas kaynağı dün Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Ateşkes müzakerelerinde şu anda önerilen gerçekçi yaklaşımlar var, ancak anlaşma esas olarak İsrail'e baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı” dedi.

Kaynak, “İsrail tarafından sunulan ve Morag Koridoru’yla ilgili önceki haritalardan geri adım atılmasını içeren yeni haritaların olumlu bir adım olduğunu ve bir anlaşmaya varmak için siyasi ortamın hazırlanmasına katkıda bulunabileceğini düşünüyorum. Ancak halen birçok ayrıntı ve koşulun öne sürüldüğü hassas bir müzakere aşamasında olduğumuza inanıyorum” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.
İsrail'in el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırıda hasar gören bir binanın enkazı arasında hayatta kalanları arayan Filistinliler (AFP)

Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü: “Hamas saldırganlığı sona erdirmek ve soykırımı durdurmakla ilgileniyor. Bu aşamada on kişiyle başlayabilecek bir takas anlaşmasında bir dizi esirin serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir anlaşmaya doğru giden net bir vizyona sahip ve bu anlaşmanın başarılı olması için çok çalışıyor… Herhangi bir gerçek ilerleme İsrail'in Gazze Şeridi'nden net bir şekilde çekilmesine dayanmalıdır ve bu atlanamayacak bir ön koşuldur. Gerçekçi yaklaşımlar var ve bir anlaşmaya yakın olabiliriz, ancak bu esas olarak İsrail işgaline baskı yapma araçlarına sahip olan ABD'nin tutumuna bağlı.”

Doha bir haftadan uzun bir süredir, üçüncü bir ateşkes anlaşmasına (ilki Aralık 2023, ikincisi Ocak 2025) varmak üzere Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda Hamas ve İsrail arasında dolaylı görüşmelere sahne oluyor.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalının salı günü bildirdiğine göre, insani yardımların Gazze Şeridi'ne girişi, hastaların çıkışı ve mahsur kalanların geri dönüşüyle ilgili ayrıntıları görüşmek üzere Kahire'de yapılan Mısır-Katar-İsrail görüşmelerinde ilerleme kaydedildi. Kanal, Mısır İstihbarat Başkanı Hasan Mahmud Reşad'ın Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve Filistin ve İsrail taraflarından heyetlerle anlaşmanın önündeki ‘engellerin aşılması’ için görüşmeler yaptığını bildirdi.

İsrail daha önce kuvvetlerinin Refah kenti yakınlarındaki Mısır sınırı boyunca uzanan üç kilometre genişliğindeki tampon bölge ve Refah'ı Gazze Şeridi'nin ikinci büyük kenti olan Han Yunus'tan ayıran Morag Koridoru da dâhil olmak üzere nispeten geniş bir alanda kalmasında ısrar etmişti.

Filistin ve İsrail basınında yer alan haberlere göre Hamas, İsrail güçlerinin Mart ayındaki son ateşkesin çökmesinden önce konuşlandıkları mevzilere geri çekilmesini talep ediyor. Bu mevziler, İsrail’in son dönemde kontrol ettiği yeni bölgeleri ve ‘insani yardım şehri’ olarak bilinen, Gazze Şeridi’nin yaklaşık 365 kilometrekarelik toplam alanının yüzde 40’ını kapsayan izole edilmiş bölgeyi kapsamıyor. Söz konusu bölgenin yaklaşık 600 bin Gazzeliyi barındırması öngörülüyor, ayrıca ileride daha fazla kişiyi yerinden etmeye uygun şekilde planlanmış. Bu şehir, Gazze Şeridi ile Mısır arasındaki coğrafi bağlantıyı da ortadan kaldırıyor.