Yeni Lübnan hükümeti: Devletin Hizbullah siyasetinde değişim yok

Mikati hükümetinden ‘kısa ve öz’ bakanlık bildirisi: ‘Direniş maddesinde’ değişiklik yok

Mikati’nin Hükümet Sarayı’nda gelişinde düzenlenen tören (NNA)

Lübnan’da yeni hükümet ilk toplantısı Hizbullah konusundaki tutumu konusundaki soru işaretleri eşliğinde düzenledi.
Lübnan kamuoyu yeni hükümetin Hizbullah’ın silahlı yapısı ve eski hükümetler için anlaşmazlık konusu olan ‘İsrail ile çatışma’ ile ilgili nasıl bir politika belirleyeceğini merak ediyordu. Yeni hükümetten yapılan açıklamalar Hizbullah konusundaki tutumda bir değişim olmayacağını gösteriyor.
Lübnan’da Bakanlar Bildiri Komitesi, ilk hükümet toplantısında üyelerinin seçiminin ardından dün (13 Eylül Pazartesi) çalışmalarına başladı.
Bu bağlamda komitenin toplantılarına aşina olan kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, direniş bildirisine ilişkin maddenin olduğu gibi kalacağını söyledi. Kaynaklar, Başbakan Necib Mikati’nin çalışma ekibi tarafından hazırlanan bakanlık bildirisinin hazır bir taslağının bulunduğuna dikkati çekti. Kaynaklar, programın Lübnan ve halkının ihtiyaç duyduğu temel reform konularına odaklanarak, kısa ve öz olması gerektiği koşuluyla, en kısa sürede nihai bir form elde etmek için çalışmaların yürütüldüğünü belirtti.
2005 yılında kabul edilen “Direniş maddesi”, 2008, 2009 ve 2011 hükümetlerinde ‘ordu, halk ve direniş’ üçlemesinin yerini aldı. Bu nedenle 2014, 2016, 2019 ve 2020 hükümetlerinde ‘Lübnan vatandaşlarının İsrail işgaline direnme, saldırılarını püskürtme ve işgal altındaki toprakları geri alma hakkını’ vurgulayan bir formülün benimsenmesi kararlaştırıldı.
13 Eylül’de Mikati, Büyük Serail Hükümet Sarayı’nda komite üyeleri huzurunda bakanlık bildirisini hazırlamaktan sorumlu bakanlar komitesinin ilk toplantısına başkanlık etti. İkinci toplantının ise bu öğleden sonra yapılmasına karar verildi. Dünkü oturumun sona ermesinin ardından Enformasyon Bakanı George Kordahi, bakanlık bildirisi taslağının bugün (14 Eylül Salı) tamamlanmasının beklendiğini söyledi. Kordahi, “Bugün tüm taslağı tartıştık ve bazı notlar aldık” dedi.
Buna karşılık Çalışma Bakanı Mustafa Bayram, “Bakanlık bildirisi taslağı iyidir ve temelinde insanların acıları yattığı için insanlara hitap edecek yeni bir dil bulacağız” dedi. Tarım Bakanı Abbas Hacc Hasan ise “Bakanlık Bildirisi, insanların acısını, elektrik sorununu, sübvansiyonları ve insanların sokakta talep ettiği her şeyi yansıtıyor” dedi.
Enerji ve Su Bakanı Velid Fayyad da yaptığı açıklamada, “Elektrik ve yakıtın durumunu iyileştirmek için Enerji Bakanlığı’nda elimden geleni yapacağım. Sübvansiyonların artırılması konusunun üst düzeyde araştırılması gerekiyor. Bu mesele büyük politikalarla ve sahip olduğumuz yeteneklerle bağlantılıdır. Aciz vatandaşların haklarını korumalıyız” şeklinde konuştu.
Hükümet açısından asıl zorluk vaatlerin uygulanması olsa da Cumhurbaşkanı Mişel Avn, 13 Eylül’de hükümetin ilk oturumunda, ‘Lübnan’ı krizlerinden kurtarmaya ve gelecek yıl parlamento seçimleri düzenlemeye odaklanan’ programında yer alması gereken geniş maddeler veya temel fikirler hakkında konuştu. Avn, diğer maddeleri ise ‘ulusal sabiteler’ olarak özetledi.
Hükümetin, tarihi daha sonra belirlenecek bir oturumda bakanlık programına dayanarak Lübnan Parlamentosu’nun güvenini kazanması beklenirken, cumhurbaşkanlığı kaynakları da Şarku’l Avsat’a “Cumhurbaşkanının söyledikleri, Lübnan’ın ihtiyaç duyduğu meseleler için bir yol oluşturan geniş adımlardır. Tamamının tamamlanacağı ümidiyle bir kısmında çalışmalara başlandı” dedi.
Öte yandan kaynaklar, hükümetin ve sürecin ilerleyen aylarında yürütme olasılığı hakkında ise “Hükümet bu fikri benimserse, kısa, orta ve uzun vade arasındaki çoklu yollara göre bunların hepsinin gerçekleştirilebileceğine şüphe yoktur. Ayrıca bunların bazılarını onaylaması gereken parlamento ile iş birliği de gerekir” dedi.
Avn, 8 Mayıs 2022’de parlamento seçimlerinin yapılmasının yanı sıra, önceki hükümet tarafından onaylanan toparlanma planı ve Fransız girişiminin içerdiği reformlar olmak üzere hükümetin üzerinde çalışacağı konulardan örnekler verdi. Beyrut Limanı’nda meydana gelen patlamaya ilişkin devam eden soruşturmaların tamamlanmasına ek olarak yolsuzlukla mücadele planı başta olmak üzere cezai denetim çalışmalarının başlatılması, vatandaşlar için temel gereksinimlerin sağlanması ve eğitim öğretim yılının başlatılması gibi faaliyetler de ele alındı.
Mali ve ekonomik durumla ilgili olarak Cumhurbaşkanı Mişel Avn, ‘bankacılık sektörünün yeniden yapılandırılmasına yönelik bir planın geliştirilmesi, ülkeyi finansal krizden kurtarmak için bir toparlanma planının güncellenmesi ve uygulanması, Uluslararası Para Fonu ile müzakerelerin tamamlanması ve finansman kartı planının uygulanmasının takibi üzerinde çalışılması, yatırım programında yer alan projeler de dahil olmak üzere CEDRE (Sedir) Konferansı’nın kararlarının uygulanması, katı atıkların işlenmesine yönelik bir planın tamamlanması ve uygulanması, bir elektrik planının uygulanması’ faaliyetlerine dikkat çekti.
Avn, yerinden edilmiş Suriyeliler konusunda da hükümete, ülkelerine geri dönüşlerini bakanlık bildirisine dahil etme çağrısı yaptı.
Öte yandan Uluslararası Bilgi Kurumu, ‘Cumhurbaşkanı Avn Döneminde Hükümet Durumu’ başlıklı bir rapor yayınladı. Kurum, Mişel Avn’ın 31 Ekim 2016’da cumhurbaşkanlığı görevine seçilmesinden bugüne (mevcut hükümetin kuruluş tarihi) kadarki görev süresinde 4 hükümetin kurulması, hükümetin kurulması görevinden iki istifa ve 696 hükümet ve geçici hükümet boşluğu yaşandığına dikkati çekti. Geçici hükümet döneminin, yeni Mikati hükümetinin kurulmasına kadar, Avn’ın görev süresinin yüzde 40’ını oluşturduğu belirtilen raporda, Cumhurbaşkanı Hassan Diyab hükümetinin, bugüne kadarki hükümetler tarihinde en uzun dönem olan geçici hükümet bakımından 366 gün sürdüğü kaydedildi.