BM Suriye Araştırma Komisyonu: Mültecilerin güvenli ve onurlu dönüşü için uygun ortam yok

Lübnan sınırındaki bir kasabada ülkelerine dönmeyi bekleyen Suriyeli mülteciler (AP)

BM Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu, mültecilerin "güvenli" ve "onurlu" dönüşü için Suriye'de uygun ortam olmadığını bildirdi.
Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonunun 1Temmuz 2020- 30 Temmuz 2021 döneminde Suriye'deki insan hakları durumuna ilişkin hazırladığı 46 sayfalık rapor açıklandı.
Raporda, ülkenin kuzeyinde ve güneyinde çatışmaların ve şiddetin arttığına dikkat çekildi.
Uluslararası Bağımsız Suriye Araştırma Komisyonu Başkanı Brezilyalı Paulo Pinheiro, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, Suriye'de 10 yıldır devam eden iç savaşta tarafların savaş suçu ve insanlığa karşı suçlar işlemeye devam ettiğini belirtti.
Komisyon, daha önceki yıllarda yayımladığı raporlarda, Suriye'de ABD öncülüğündeki koalisyon, Rusya, rejimin ve terör örgütü YPG/PKK'nın eylemlerinin savaş suçları kapsamına girebileceğini bildirmişti.
Pinheiro, "Suriyeli sivillere yönelik savaş devam ediyor ve savaşın harap ettiği bu ülkede sivillerin güvenli bir yer ya da sığınak bulmaları zor" ifadesini kullandı.

Esed rejimine sert tepki
Beşşar Esed rejiminin sivillere yönelik eylemlerine dikkati çeken Pinheiro, Suriyelilerin temel insan haklarının ihlaline devam edildiğini vurguladı.
Raporda, Esed'in yönetimde dördüncü dönemine girerken ülke topraklarının yaklaşık yüzde 70'ini, savaş öncesi nüfusun da yüzde 40'ını kontrol ettiği belirtilerek, Esed'in ülkeyi birleştirme veya bir uzlaşı sağlanması için girişimde bulunmadığının altı çizildi.
Esed rejiminin keyfi gözaltı uygulamalarının hız kesmeden devam ettiği aktarılan raporda, "Komisyon, sadece gözaltı süreçlerindeki işkence ve cinsel şiddeti değil, aynı zamanda gözaltındaki ölümleri ve zorla kaybetmeleri de belgelemeye devam etti" ifadesi yer aldı.

"Ekonomi dibe vurdu"
Komisyon raporunda, mültecilerin "güvenli" ve "onurlu" dönüşü için Suriye'de uygun bir ortam olmadığına vurgu yapıldı.
"Suriye'deki genel durum giderek daha kasvetli görünüyor. Yoğunlaşan şiddete ek olarak, ekonomi dibe vuruyor" ifadesini kullanan Komisyon üyesi Karen Koning Abuzayd ise ülkeden geçen nehirlerin yıllardır en kurak dönemini geçirdiğini, savaşın harap ettiği sağlık sisteminin de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadeleyi zorlaştırdığını kaydetti.
Abuzayd, "Kimsenin Suriye'nin mültecilerinin geri dönmesi için uygun bir ülke olduğunu düşünmesinin zamanı değil" değerlendirmesinde bulundu.
Raporda, Suriye'de SDG ismini kullanan terör örgütü YPG/PKK'nın işgali altındaki bölgelerde durumun her geçen gün daha da kötüleştiği uyarısında bulunuldu.
Komisyon raporunda, İdlib'de sivil unsurlara yönelik saldırılar da geniş şekilde yer aldı.