Konut satışlarında yılın en yüksek rakamı görüldü

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Konut satışlarında yılın en yüksek rakamı görüldü

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Konut satışlarında, yüksek faiz oranları, küresel salgın ve ekonomideki dalgalanmalara rağmen ağustosta yüksek satış rakamına ulaşıldı.
AA muhabirinin TÜİK istatistiklerinden derlediği bilgiye göre, yılın en yüksek aylık konut satışı 141 bin 400 adetle ağustosta görüldü.
Ağustosta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17'lik düşüş yaşansa da 2020 yazındaki düşük faiz oranları geçen yıl rekor kırılmasını sağlamıştı. Bu yılın ağustos ayında ise sektör temsilcilerini memnun eden rakam yakalandı.
Ağustosta 141 bin 400'e ulaşan satış adedi, yılın en yüksek aylık rakamı olarak kayıtlara geçti. Ocakta 70 bin 587, şubatta 81 bin 222, martta 111 bin 241, nisanda 95 bin 863, mayısta 59 bin 166, haziranda 134 bin 731, temmuzda ise 107 bin 785 adet konut satışı gerçekleşti.
Ocak-ağustos döneminde satılan konut sayısı ise 801 bin 995 adet oldu.

"Döviz ve altın tasarrufları konuta yöneldi"
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, AA muhabirine konuya ilişkin yaptığı açıklamada, demir ve çimento başta olmak üzere ham madde maliyetlerindeki yüksek belirli bir bölümünün satış fiyatlarına yansıdığını, bir kısmının üreticilerce sübvanse edildiğini söyledi.
Durbakayım, "Faizlerdeki ve konut satış fiyatlarındaki artışa rağmen talep hala canlı ve yılın en yüksek rakamı görüldü. Bu durum konuta talebin canlılığını gösteriyor" dedi.
Nazmi Durbakayım, "8 ayda gerçekleşen 801 bin 995 adetlik konut satışının büyük bölümü döviz ve altın gibi tasarruf araçlarından kanalize olan nakitlerle gerçekleştirildi. İpotekli satışların toplam satışlar içerisindeki payı, yüksek faizin etkisiyle yüzde 20 seviyelerinde kaldı" diye konuştu.

"Talep yüksek faiz oranlarına rağmen canlı"
Fuzul Grup Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Akbal, AA muhabirine konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, ağustosta diğer aylara göre en yüksek satış rakamına ulaşıldığını belirterek, temmuzda göre 25 bin adet artış yakalandığını söyledi.
İlk 8 ayda yüzde 21'lik düşüş yaşandığını dile getiren Akbal, geçen yıl hayata geçirilen tarihin en düşük faiz oranlı kredi kampanyasının bu düşüşte etkisi olduğunu anlattı.
Akbal, "Kredili satışlarda yüzde 70'e yakın düşüş görülüyor. Ağustostaki 141 bin adetlik satışın 114 bini banka kredisiz seçenekle gerçekleşti. Bu, ülkemizdeki konut talebinin yüksek faiz oranına rağmen canlı kaldığını ortaya koyuyor" dedi.
Türkiye'de evlilik, boşanma ve yeni eve çıkanlar nedeniyle yıllık konut ihtiyacının minimum 700 bin olduğunu kaydeden Akbal, "Yüksek faize rağmen, tasarrufa dayalı, peşin veya şirketlerin finansmanı ile bir şekilde satışların devam ettiğini görüyoruz" diye konuştu.

"Konut yatırımı için geç kalınmamalı"
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt ise, son dönemde inşaat maliyetlerinin hızla arttığını belirterek, "Bu sıkıntıların etkisi kaldırmak için yeni finansman modellerine ihtiyaç var. Bu dönemde konuta yatırım yapmayan yatırımcı 2022 yılı ve sonrasında fiyat artışlarıyla karşılaşabilir" açıklamasında bulundu.
İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık da, gayrimenkulün tüm sıkıntılara rağmen rağbet edilen bir yatırım aracı olma özelliğini sürdürdüğünü belirterek, sektörün Türk ekonomisine sağladığı katkıdan bahsetti.
Çulhalık, "Faizler yüksek, maliyetler ve satış fiyatları artmış ancak aylık satış rakamı 141 bin adedin üzerinde. Bu gerçekten çok önemli bir gelişme. Sektörün gücünü ortaya koyuyor. İç piyasada maliyetler nedeniyle konut fiyatlarının artması ve kredi faizlerinin yüksekliği yerli yatırımcıyı beklemede tutuyor olsa da yabancı yatırımcı ve gurbetçilerin ilgisi sevindirici" diye konuştu.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.