Mısır’dan Libya’daki seçimler için arabuluculuk adımı

Temsilciler Meclisi, Dibeybe hükümetine yönelik soruşturmaya devam ediyor.

Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe. (DPA)
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe. (DPA)
TT

Mısır’dan Libya’daki seçimler için arabuluculuk adımı

Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe. (DPA)
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe. (DPA)

Mısır’dan Libya’daki taraflara, aralarındaki anlaşmazlıkları çözmeleri için önümüzdeki günlerde Kahire'de bir araya gelmeleri çağrısında bulunuldu. Söz konusu çağrı, Mısırlı ve Libyalı kaynaklar tarafından da doğrulandı. Diğer yandan Libya Temsilciler Meclisi (TM), Abdulhamid Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) hakkındaki tutumunu belirlemek için gerçekleştirdiği sorgulama oturumlarının sonuna yaklaştı. Ülkenin doğusunda, Tobruk’ta bulunan hükümet yetkililerinin, TM üyelerinin sorularına verdiği yanıtların tartışıldığı oturum dün başladı. TM Sözcüsü Abdullah Bilhak yaptığı açıklamada, TM Başkanı Akile Salih başkanlığında gerçekleştirilen oturumun canlı yayınlandığını bildirdi.
Libya Haber Ajansı’nın (LANA) kaynaklardan aktardığı bilgilere göre oturum UBH’den güvenoyunun çekilmesine ilişkin gerçekleşmiyor. Yalnızca hükümet yetkililerinin sorulara verdiği yanıtlar tartışılıyor. Ancak TM’den yapılan açıklamaya göre TM Başkanı Salih, geçici hükümetten güvenoyunun çekilmesi meselesinin, hesap verme sorumluluğunun sona ermesiyle bağlantılı olduğunu söyledi.
TM üyelerinden bazıları oturum sırasında, hükümetin ülkenin batısında, kontrolü altında tuttuğu bölgelerdeki güvenlik durumunu sorguladılar. Ayrıca Başbakan Dibeybe’ye, hükümet güçlerine ait olan el-Vatiye Hava Üssü'ne, son dönemde burada oldukları iddia edilen onlarca teröristin Tunus'a saldırma hazırlığında olduğu söylentilerinin ardından yaptığı ziyaretin nedenini sordular. TM üyeleri, Dibeybe’nin başbakanlık görevi ile birlikte savunma bakanı görevini de sürdürmesinin gerekçelerini sorguladılar.

Mısır’dan uzlaşı adımı
Kaynaklar, Mısırlı yetkililerin Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Halife Hafter, TM Başkanı Akile Salih, Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ve Başbakan Abdulhamid Dibeybe’yi Libya'nın içinden geçtiği siyasi süreçle hakkında istişare etmek üzere Kahire’ye davet ettiklerini aktardılar. Kaynaklar aynı zamanda, Libyalı tarafların Kahire'ye yapmaları planlanan ziyaretin Mısır'ın Libya krizine siyasi bir çözüm bulunması ve 24 Aralık’ta cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin yapılması amacıyla üzerinde mutabakata varılan siyasi yol haritasının uygulanmasına olan bağlılığı çerçevesinde gerçekleşeceğini kaydettiler.
Kahire’nin Libya krizinin tarafları arasında dörtlü bir zirve düzenleme sürecinde olup olmadığı veya her biriyle bireysel görüşmeler yapıp yapmayacağı ise henüz netlik kazanmadı. Fakat aynı kaynaklar, ‘bir yanda Salih ile Menfi arasında, diğer yanda da Hafter ile Dibeybe arasında olmak üzere bir diyalog turu düzenleme çabası olduğunu aktardılar. Kaynaklar ayrıca Mısır'ın, devam eden arabuluculuk çabaları çerçevesinde Menfi ve Dibeybe’nin Hafter’in olduğu bir ortamda görüşmelere katılacakları bir toplantı düzenleyebileceğini bildirdiler.
Yüksek Mahkeme Başkanı ve Yüksek Yargı Konseyi (YYK) Başkanı Muhammed el-Hafi,TM tarafından onaylanan seçim yasasına itirazda bulunulması için Anayasa Mahkemesi'ne başvurulması ihtimaline ilişkin olarak bazı taraflarca yapılan Anayasa Dairesi'nin çalışmalarına yönelik itirazın, kararı veren Yüksek Mahkeme Genel Kurulu'na sunulacağını açıkladılar. Hafi, Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri ile Yüksek Mahkeme Başkanı’nın, TM tarafından yakın bir tarihte yayınlanan cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin yasaya yönelik itirazı görüşmek üzere bir araya geleceğine dair söylentileri ise yalanladı. İlgili bağlamda Yüksek Seçim Komisyonu, cumhurbaşkanı seçimlerine ilişkin TM tarafından duyurulan yasanın bir kopyasının eline ulaştığını bildirdi. Söz konusu yasada, cumhurbaşkanının yetkilerini, adaylık ve oy kullanma şart ve usullerini açıklayan 77 madde yer alıyor.

Yasa dışı göç ile mücadele sürüyor
Mısır ile Libya arasındaki ilişiler seçim süreci ve taraflar arasında uzlaşı sağlanması yolunda atılan adımlarla sınırlı değil. Libya İçişleri Bakanlığı, Trablus’taki Mısır Büyükelçiliği ile koordineli olarak 53 Mısırlı göçmenin Mitiga Uluslararası Havalimanı üzerinden sınır dışı edildiğini duyurdu. Mısır Dışişleri Bakanlığı, Libyalı yetkililer tarafından Akdeniz'de ‘yasa dışı göç’ girişimi sırasında gözaltına alınan vatandaşlarının ülkeye geri döndüklerini açıklamıştı. Bakanlık açıklamasında, Mısır Cumhurbaşkanı Andulfettah Sisi’nin Mısır vatandaşlarına her türlü yardımın sağlanması ve ülkelerine iade edilmesi yönündeki daimi direktifleri çerçevesinde özel bir uçakla Kahire'ye getirildiklerini bildirdi. Açıklamada, Mısır'ın Libya Misyonu Başkanı Büyükelçi Tamer Mustafa’nın Mısırlıların ülkelerine geri dönmeleri için gerekli tüm kolaylıkları ve düzenlemeleri sağlayan Libyalı yetkililere teşekkür ettiği ifade edildi.



El-Hureyci Burhan'a güvence verdi: Suudi Arabistan Sudan'ın istikrarını istiyor

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan dün (Cumartesi) Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci'yle görüştü. (Sudan Egemenlik Konseyi/X)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan dün (Cumartesi) Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci'yle görüştü. (Sudan Egemenlik Konseyi/X)
TT

El-Hureyci Burhan'a güvence verdi: Suudi Arabistan Sudan'ın istikrarını istiyor

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan dün (Cumartesi) Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci'yle görüştü. (Sudan Egemenlik Konseyi/X)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan dün (Cumartesi) Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci'yle görüştü. (Sudan Egemenlik Konseyi/X)

Sudan'ın geçici başkenti Port Sudan, ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sona erdirilmesi, savaşın durdurulması ve uluslararası anlaşmalar ile barış girişimlerinin pekiştirilmesi için istikrarlı bir diplomatik harekete sahne oluyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra Sudanlı yetkililerle bir dizi görüşme yapmak üzere kente gelirken, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan da birkaç saat süren kısa bir ziyaret için ülkeye gelen Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci ile bir araya geldi.

Lamamra'nın iki günlük ziyaretinin Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Agar ve Egemenlik Konseyi üyesi İbrahim Cabir ile görüşmeleri içermesi ve Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ile sona ermesi bekleniyor.

Söz konusu ziyaret, geçtiğimiz çarşamba günü Moritanya'nın başkenti Nuakşot'ta düzenlenen ve Afrika Birliği (AfB), Avrupa Birliği (AB), Cibuti (Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi'nin (IGAD) dönem başkanı), BM, Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn ve ABD temsilcilerinin katıldığı istişare toplantısının ardından gerçekleşti.

xascdfvg
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan ocak ayında BM Sudan Özel Temsilcisi Ramtane Lamamra'yı kabul etti. (Sudan resmi haber ajansı SUNA)

Sudan hükümetinin geçici başkenti olmasından bu yana Port Sudan'a ikinci ziyaretini gerçekleştiren Lamamra'nın buradaki temaslarında durumun gelişimi, savaşın devamı ve savaşı durdurmaya yönelik uluslararası hareketlerin ele alınması bekleniyor. Bu ziyaret, bölgesel ve uluslararası barış girişimlerini birleştirmeyi amaçlayan Sudan'a ilişkin Nuakşot istişare toplantısının ardından gerçekleşti.

Lamamra'nın ordu ile HDK arasında, bizzat kendisi tarafından yönetilecek doğrudan müzakerelerin yeniden başlatılması ve sivillerin korunmasına yönelik asgari bir anlaşmaya varılması girişimini yeniden ele alması bekleniyor. Kuşkusuz bu da çatışmaların durdurulması ve savaşın barışçıl bir şekilde sona erdirilmesine yönelik görüşmelere kapı açacaktır.

Sudan'a Suudi ilgisi

Aynı bağlamda Sudan Egemenlik Konseyi medyası Burhan'ın dün (Cumartesi) Port Sudan'da, kısa bir ziyaret için ülkeye gelen Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci ile Sudan-Suudi Arabistan ilişkilerini görüşmek ve iki ülke arasındaki ortak iş birliğini teşvik etmek üzere bir araya geldiğini bildirdi. Şarku’l Avsat’ın Egemenlik Konseyi medyasından aktardığına göre el-Hureyci, Suudi Arabistan'ın Sudan'da güvenlik ve istikrarın tesis edilmesi konusunda istekli olduğunu ifade etti.

fbghnt
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan dün (Cumartesi) Suudi Arabistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Velid el-Hureyci başkanlığındaki Suudi Arabistan heyetiyle bir araya geldi. (Sudan Egemenlik Konseyi/X)

Port Sudan toplantıda neler konuşulduğunu açıklamadı, ancak el-Hureyci geçen hafta Nuakşot istişare toplantısına katılımı sırasında ülkesinin Sudan krizini çözmek için yoğun çaba sarf ettiğini ifade etmişti. El-Hureyci, Cidde Bildirgesi ile sonuçlanan ‘birinci Cidde görüşmelerine’ ve Sudan'ın güvenlik ve istikrarını, devletin ve kurumlarının bütünlüğünü sağlayan sürdürülebilir bir siyasi çözüm bulmayı ve Sudan'daki çatışmaları durdurmak ve Sudan halkının acılarını hafifletmek için Arap, İslam ve dost ülkeler arasındaki koordinasyonu sürdürmeyi amaçlayan ‘ikinci Cidde görüşmelerine’ atıfta bulundu.

El-Hureyci: Çatışmaların durdurulması bir önceliktir

El-Hureyci, Sudan krizinin çözümünün çatışmaların durdurulması, insani yardımların arttırılması, ülkenin güvenliğini, istikrarını, birliğini ve egemenliğini garanti altına alan bir siyasi geleceğin önünün açılması ve dış müdahalenin durdurulmasıyla başlayacağını vurguladı.

Nuakşot toplantısı, Sudan'daki durumu ve Sudan'daki çatışmaların sona erdirilmesine yönelik çaba, gayret ve girişimleri ele almak üzere bölgesel ve uluslararası koordinasyon ve istişare toplantıları yapılması çağrısında bulundu. Aynı zamanda, ‘ALPS’ olarak bilinen ‘Sudan'da Hayat Kurtarmak ve Barışa Ulaşmak için Müttefikler’ grubu, mart ayı ortasında İsviçre'de sivil toplum aktörleri, kadınlar ve gençlerle istişarelerde bulunarak ordu ile HDK arasındaki görüşmelerin yeniden başlatılması planlarına ilişkin konuları tartıştı.

Port Sudan'da BM Sudan Özel Temsilcisi tarafından yürütülen diplomatik çabalar, Hartum, El Cezire ve Darfur dahil olmak üzere çeşitli eksenlerde ordu ve HDK arasındaki çatışmaların şiddetlenmesi ışığında gerçekleşiyor.

İkinci yılını doldurmak üzere olan savaş nedeniyle sivil kayıpların sayısına ilişkin resmi bir istatistik bulunmamakla birlikte, uluslararası kuruluşlar on binlerce ölü ve yaralı olduğunu tahmin ediyor. BM’ye göre ülke içinde yerinden edilenlerin sayısı 11 milyondan fazla, komşu ülkelere sığınanların sayısı ise yaklaşık 3 milyon. 45 milyonluk Sudan nüfusunun yaklaşık 25 milyonu tarihte eşi benzeri görülmemiş bir insani felaketle karşı karşıya.