Sudan, Etiyopya’nın ‘Nahda (Rönesans) Barajı’nın doldurulmasıyla ilgili verdiği ‘yanlış ve eksik’ bilgilere resmi bir açıklamayla tepki gösterdi. Açıklamada “Dolum süreci konusunda koordinasyon sağlanamaması Sudan’a büyük zarar verdi” ifadesi kullanıldı.
Sudan Sulama ve Su Kaynakları Bakanlığı’na göre Bakan Yasir Abbas, Etiyopya Su, Sulama ve Enerji Bakanı Sileshi Bekele’ye ‘Addis Ababa’nın geçen temmuz ayında barajın dolum faaliyetlerine ilişkin Hartum’a sağladığı teknik verilere’ karşı protestosunu içeren bir mektup gönderdi. Bakanlık, Etiyopya’nın sağladığı bilgilerin ‘yanlış, eksik ve uluslararası hukukun temel ilkelerine aykırı’ olduğunu dile getirdi.
Bakanlık mektubun geçen pazartesi gönderildiğini ve bir kopyasının da Afrika Birliği (AfB) Başkanı ve Birlik Komisyonu Başkanı’na ulaştırıldığını belirtti. Mektupta ‘yanlış bilgi ve koordinasyon eksikliği sonucu Sudan’a verilen zarara’ değinildiğini kaydetti.
Sudanlı Bakan, Etiyopyalı mevkidaşına ‘tarafların Nahda Barajı üzerinde tatmin edici bir anlaşmaya varmalarına yardımcı olmak için’ AfB liderliğindeki geliştirilmiş arabuluculuk sürecini kabul etme çağrısı yaptı. Sudan, Mısır ve Etiyopya’nın barajın doldurulması konusunda bağlayıcı bir yasal anlaşmaya varması gerektiğini vurgulayan Yasir Abbas, Sudan’ın baraj konusundaki tutumunun devam ettiğini söyledi. Barajın doldurulması ve işletilmesi hakkındaki bilgi eksikliğinin ‘Sudan halkının yarısının hayatını tehdit edeceği’ konusunda uyardı.
Kongo’dan Sudan’ ziyaret
Kongo Demokratik Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Christophe Lutundula, baraj müzakerelerinin yeniden başlamasını görüşmek üzere 15 Eylül’de Hartum’u ziyaret etti.
Kongo Dışişleri Bakanı’nın Sudanlı mevkidaşı Meryem el-Mehdi ile bir araya geleceği bildirildi.
Ziyaret, barajla ilgili müzakere sürecini yeniden başlatmak için alınacak önlemleri tartışmak amacıyla Etiyopya, Sudan ve Mısır’ı da kapsayan AfB’nin mevcut dönem başkanı sıfatıyla Kongo tarafından üstlenilen tur çerçevesinde gerçekleşti.
Kongolu Bakan’a Cumhurbaşkanlığı ve Kongo Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir heyet ile AfB’den bir uzman eşlik etti. Sudan Sulama Bakanı, daha önceki açıklamalarında Etiyopya’nın barajın ikinci dolum faaliyetleriyle ilgili verdiği bilgilerin hiçbir değeri olmadığını belirtmiş, “Etiyopya, Nahda Barajı’na 20 kilometre uzaklıkta bulunan Sudan Roseires Barajı’nı tehdit eden bir ‘oldu bitti’ durumu yarattı” ifadesini kullanmıştı.
Sudan yaptığı açıklamalarda çevre araştırmaları ve barajın güvenliği hususundaki tüm bilgilerin kendisine verilmesi, oluşturulacak bir mekanizma ve anlaşma ile bilgi alışverişi yapılmasını talep etti. Etiyopya 19 Temmuz’da, daha önce açıklanan 13,5 milyar metreküplük hedef yerine 4,9 milyar metreküp ile barajın ikinci dolum sürecinin tamamlandığını duyurdu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) geçen temmuz ayında baraj konusundaki anlaşmazlığı çözmek için özel bir oturum düzenleyerek söz konusu üç ülkeyi, AfB himayesinde diyalogu sürdürmeye çağırdı. Sudan ve Mısır, 6 ayı geçmeyen bir süre içinde, üç ülkenin bağlayıcı bir yasal anlaşmaya varmasını sağlayan yeni bir yaklaşım doğrultusunda AfB arabuluculuğunun BM, ABD, Avrupa Birliği (AB) ve Güney Afrika’dan oluşan dörtlü mekanizma aracılığıyla güçlendirilmesini istiyor.