Libya ve Mısır arasındaki işbirliğini pekiştirmek amacıyla yeni anlaşmalar imzalandı

Kahire’de bugün düzenlenen Libya-Mısır Ortak Yüksek Komite toplantısına hazırlık olarak yapılan alt komiteler toplantısından bir kare (Libya Ekonomi Bakanlığı)
Kahire’de bugün düzenlenen Libya-Mısır Ortak Yüksek Komite toplantısına hazırlık olarak yapılan alt komiteler toplantısından bir kare (Libya Ekonomi Bakanlığı)
TT

Libya ve Mısır arasındaki işbirliğini pekiştirmek amacıyla yeni anlaşmalar imzalandı

Kahire’de bugün düzenlenen Libya-Mısır Ortak Yüksek Komite toplantısına hazırlık olarak yapılan alt komiteler toplantısından bir kare (Libya Ekonomi Bakanlığı)
Kahire’de bugün düzenlenen Libya-Mısır Ortak Yüksek Komite toplantısına hazırlık olarak yapılan alt komiteler toplantısından bir kare (Libya Ekonomi Bakanlığı)

Kahire'yi ziyaret eden Libyalı bakanlardan oluşan bir heyet, Mısır tarafıyla ortak işbirliği yollarını ele alma ve Libya'da altyapı projelerinin uygulanmasının yanı sıra, kara taşımacılığı ve limanların geliştirilmesi de dahil olmak üzere çeşitli alanlarda bir dizi anlaşma imzaladı.
Bu gelişme, Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli ve Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe başkanlığında bugün yapılan Mısır-Libya Ortak Yüksek Komitesi'nin 11. oturumuna hazırlık olarak geldi. Bakanların oluşturduğu üst düzey bir heyete başkanlık eden Dibeybe dün Kahire'ye giderken, Mısır Başbakanı, Kahire Havalimanı'nda Dibeybe’yi karşıladı.
Mısır Ulaştırma Bakanı Kamil el-Vezir, çeşitli ulaştırma alanlarında iki taraf arasındaki işbirliğini görüşmek üzere Libyalı mevkidaşı Muhammed eş-Şehubi ve beraberindeki heyet ile dün bir araya geldi. Toplantıya Mısırlı bakanlar, bakanlığa bağlı kurum ve şirketlerin başkanları ve altyapı alanında çalışan bir dizi ulusal şirketin başkanları katıldı.
Taraflar görüşmede, limanların geliştirilmesi, Mısır’ın es-Sallum Sınır Kapısı ve Libya’nın Musaid geçişinin geliştirilmesi ve iki ülke arasındaki kara taşımacılığı anlaşmasının imzalanması için prosedürlerin hızla tamamlanması konularında işbirliğini geliştirmenin yollarını ele aldı. Ayrıca, iki ülke arasında deniz taşımacılığı alanında, Deniz Arama Kurtarma ve Deniz Kirliliği ile Mücadele anlaşmaları olmak üzere iki anlaşmanın imzalanması konusunda mutabakata varıldı. Taraflar, iki ülke arasında 26 Şubat 1992’de imzalanan Deniz Taşımacılığı Anlaşması'nın güncellenmesi gerektiğini vurguladılar.
Mısırlı Bakan ve eş-Şehubi, Libya tarafı ile Mısırlı şirketler arasında altyapı, yollar ve köprüler alanında imzalanacak bir dizi anlaşmayı ele aldı. Mısır Ulaştırma Bakanı, bakanlığının söz konusu tüm projeleri denetleyeceğini ve bu alanda çok sayıda seçkin uzman mühendis ile Libya tarafına destek olacağını vurguladı. İki taraf ayrıca, iki ülke başbakanlarının huzurunda iki taraf arasında özel anlaşmaların imzalanmasına kadar görüşmeler yapmaya devam etmeyi de kabul etti. Her iki tarafın alt komiteleri, bugün yapılan Ortak Yüksek Komite toplantısına hazırlık olarak son iki gün içinde hazırlık toplantılarına katılarak, iki ülke arasında imzalanan anlaşmaları ve mutabakat zaptlarını ele aldı.
Alt komitelerin dünkü çalışmaları, teknik eğitim ve yüksek öğrenime ek olarak ekonomi, ticaret, kalkınma, ulaşım, enerji, sanayi, kamu hizmeti, tarım, konut ve yeniden yapılanma dahil olmak üzere çeşitli sektörleri kapsarken, Libya-Mısır Ortak Ekonomi Odası aralarında işbirliği konusu ele alındı. 
Mısırlı Bakan ve eş-Şehubi'nin  bir araya geldiği toplantının başında, iki kardeş ülke arasındaki ilişkilerin derinliğine vurgu yapıldı. Ulaştırma Bakanları, ulaşımın tüm alanlarında iki kardeş ülke arasında işbirliği için tüm olanakları kullanma sözü verdi. Ayrıca Libya'daki altyapı projelerinin uygulanmasında Mısırlı ulusal şirketlerin girişinin genişletilmesini desteklemeye karar verildi.
Libya Ulaştırma Bakanı, Mısır'daki ulaşım sistemindeki büyük gelişmeye ve Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi döneminde uygulanan dev projelere övgüde bulundu. Aynı zamanda Libya tarafının Mısır Ulaştırma Bakanlığı ve bakanlığa bağlı kurum ve ulusal şirketlerle Libya'da yol, köprü ve altyapı projelerini hayata geçirme konusunda işbirliği yapma istekliliğini vurguladı.



Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
TT

Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)

Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.

uı8o9
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)

Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.

Toplu taşımaya temkinli dönüş

Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.

Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.

Altınlar nereye gitti?

Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.

frgthyuı
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)

Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.

Hartum Ulu Camii

1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.

yjuı
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)

Saray Caddesi

Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.

gthyujı
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)

Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.

Hürriyet Caddesi

Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.

Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.

jukılo
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)

40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.

dvfgbh
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)

Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor

Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.

hyjuk
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)

Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.

Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı

El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.

sdfghy
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)

Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.