ABD hava saldırısında ailesinden 10 kişiyi kaybeden Afgan aile, ABD'nin özrünü kabul etmiyorhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3196211/abd-hava-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1nda-ailesinden-10-ki%C5%9Fiyi-kaybeden-afgan-aile-abdnin-%C3%B6zr%C3%BCn%C3%BC
ABD hava saldırısında ailesinden 10 kişiyi kaybeden Afgan aile, ABD'nin özrünü kabul etmiyor
Fotoğraf: AA
Afganistan/AA
TT
TT
ABD hava saldırısında ailesinden 10 kişiyi kaybeden Afgan aile, ABD'nin özrünü kabul etmiyor
Fotoğraf: AA
ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinin son günlerinde Kabil'de düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybeden 7'si çocuk 10 kişinin akrabaları, ABD'nin taziye ve özrünü kabul etmediklerini belirtti.
ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinin son günlerinde başkent Kabil'de düzenlediği hava saldırısında hayatını kaybeden 7'si çocuk 10 kişinin akrabaları, ABD'nin taziye ve özrünü kabul etmediklerini belirterek, güvenli bir ülkeye göç etmek istediklerini söyledi.
ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Kenneth McKenzie'nin aynı aileden hayatını kaybeden 10 kişinin tamamının sivil olduğunu açıklaması ve özür dilemesinin ardından kurbanların yakınları AA muhabirine konuştu.
ABD'nin hava saldırısını savaş suçu olarak niteleyen kurbanların yakınları, uluslararası toplumun olayın peşini bırakmamasını ve sorumluların uluslararası bağımsız mahkemeler önünde hesap vermesini istedi.
Saldırıya uğrayan evin enkazı hala kaldırılmadı
Kabil'deki Uluslararası Hamid Karzai Havalimanı'na 3 kilometre mesafedeki Hoca Buğra Mahallesi'nde yer alan eve düzenlenen saldırının ardından enkaz hala kaldırılmadı.
Ön cephesindeki kapı ve camları kırılan, duvarlar zarar gören evin bahçesinde hurdaya dönen araçlar bulunuyor.
DEAŞ'lı olduğu iddiasıyla hava saldırısında öldürülen mühendis ve yardım görevlisi 43 yaşındaki Zumaray Ahmedi'nin kardeşi Romel Ahmedi, olayda 3 çocuğunu kaybettiğini, ölen diğer kişilerinse yeğenleri ve yakın akrabaları olduğunu söyledi.
Saldırı günü kendisinin de evde olduğunu aktaran Ahmedi, önce intihar saldırısı yapıldığını zannettiğini belirterek, şöyle devam etti:
"ABD'nin uzaktan özür dilemesini kabul etmiyoruz. Bizim suçlu olmadığımızı yakından görsünler. Bizimle irtibata geçsinler, görsünler bizim hasarlarımızı telafi etsinler. ABD bize kan parası ödesin. Biz zaten önceden de suçsuzduk."
ABD'nin DEAŞ suçlaması nedeniyle hedefe alındıklarını ve tehdit altında olduklarını kaydeden Ahmedi, "ABD bizi de buradan götürsün" dedi.
Zumaray Ahmedi'nin dayısı Muhammed Nesim, uluslararası toplumun sorumluların peşine düşmesini ve hesap sormasını isteyerek, "Bu bir savaş suçudur, affedilir yanı da yoktur" şeklinde konuştu.
Sivil halktan olduklarını ve hiçbir grupla bağlantılı olmadıklarını daha önce ifade ettiklerini vurgulayan Nesim, "Kabul etmiyorlardı. Sonunda geçen akşam basından öğrendik, dostlarımız da bizi aradı. ABD kendi suçlarını kabul etmiş. Özür dilemekle bizim elimize artık bir şey geçmeyecek. Onlar tüm dünyada suç işleyip önce üzerini örtüp daha sonra özür dilerse o zaman dünyada insan kalmayacaktır" değerlendirmesinde bulundu.
Ailenin avukatı Abdulaziz Şuayb, müvekkillerinin maddi ve manevi zarar gördüğüne dikkati çekerek, ABD'nin bunu telafi etmesi gerektiğini söyledi.
Şuayb, "ABD bunların hepsini karşılamalı, aslına bakılırsa bu olay telafi edilemez. Çünkü insanlar hayatını kaybetti artık onlar geri gelmeyecek. Bu aile bitmiştir, artık ancak aileye destek olunmalı. Olayları unutmaları için Afganistan'dan çıkartılmalılar" dedi.
Sivil yerleşim yerlerinin bombalanmasının savaş suçu olduğunu anımsatan Şuayb, "Böyle saldırıları yapanlar yasalara göre ya saldırı yapılan ülkede ya da kendi ülkelerinde uluslararası mahkemeler tarafından yargılanır. Failler mahkemeye çıkartılsın. 10 kişinin ailelerine kan hakkı ödenmeli, bu kan hakkı miktarını da Afganistan yasaları belirlemeli" diye konuştu.
Şuayb, ABD makamlarının şu ana kadar kendileriyle irtibata geçmediğini sözlerine ekledi.
DEAŞ iddiası ile ABD hava saldırısı düzenlemişti
ABD, Afganistan'ı terk etmeye hazırlanırken Kabil havalimanında büyük patlama meydana gelmiş, olayda yüzden fazla kişi hayatını kaybetmiş, 200'e yakın kişi de yaralanmıştı.
Patlamayı DEAŞ'ın Afganistan'da faaliyet gösteren Horasan kolunu üstlenmişti.
ABD, 29 Ağustos'ta Afganistan'dan çekilmesinin son günlerinde, "DEAŞ'ın Afganistan kolu DEAŞ-H unsurlarına ait olduğu ve Kabil'deki havalimanına saldırı düzenleyeceği" iddiasıyla, saatlerce havadan takip edilen aracı eve girerken vurduğunu duyurmuştu. Hava saldırısında ölen Ahmedi, ABD yardım kuruluşu çalışanı çıkmıştı
Olayın incelenmesinin ardından, Zumaray Ahmedi'nin, California merkezli yardım ve lobi grubu Nutrition and Education International (NEI) isimli kuruluşta elektrik mühendisi olarak çalıştığı anlaşılmıştı.
Saldırı sonucu hayatını kaybeden Zumaray Ahmedi'nin 3 çocuğu, Farzad (9), Faysal (15) ve Zamir (19) de yaşamını yitirmişti. Zumaray Ahmedi'nin kardeşi Romel Ahmedi'nin çocukları Ayet (2), Bünyamin (6) ve Armin (7) de hayatını kaybedenler arasındaydı.
Öte yandan, Zumaray Ahmedi'nin diğer yeğenleri Ahmed Nasır (30) ve Melike (2) ile kuzeninin kızı Sümeyye (2) hayatını kaybetmişti.
Ölenler arasındaki Ahmed Nasır'ın ise ABD Ordusu için çalışan bir tercüman olduğu öğrenilmişti.
Trump, Putin'i Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeye zorlamak için yeni bir strateji mi benimsedi?https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5208575-trump-putini-ukraynadaki-sava%C5%9F%C4%B1-sona-erdirmeye-zorlamak-i%C3%A7in-yeni-bir-strateji-mi
Trump, Putin'i Ukrayna'daki savaşı sona erdirmeye zorlamak için yeni bir strateji mi benimsedi?
Görsel: AFP/Al Majalla
Samir İlyas
ABD Başkanı Donald Trump, başkan seçilmesinden neredeyse bir yıl sonra Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik savaşını sona erdirememesi üzerine, son haftalarda yaptığı açıklamalar ve attığı adımlarla Rusya'ya baskı uygulama yaklaşımında değişiklik sinyalleri verdi. Öte yandan nükleer silahlarla ilgili açıklamaların artmasıyla birlikte Moskova ve Washington, kendi nükleer silahlarının caydırıcı gücünü teyit etmek için füze testleri gerçekleştirdi, nükleer savaş başlıkları taşıyabilen belirli silah türlerini modernize etti ve tam ölçekli nükleer testlerin yeniden başlatılması olasılığının önünü açtı. Her iki tarafın da nükleer silahların konuştuğu bir üçüncü dünya savaşının patlak vermesi tehdidini önlemek için Ukrayna’daki savaşın çözülmesi gerekiyor. Ayrıca iki süper güç arasındaki son büyük stratejik denge ve silah kontrol anlaşması olan ve önümüzdeki şubat ayında sona erecek Yeni START Anlaşması’nın uzatılması da dahil olmak üzere çeşitli mutabakat ve anlaşmalara varmak için ‘gerilimi tırmandırarak azaltma’ ilkesini kullanması olasılığı da söz konusu.
İkinci kez Beyaz Saray'da başkanlık koltuğuna oturduğundan beri dikkat çekici bir değişiklik gösteren Trump, Rusya merkezli Rosneft ve Lukoil enerji şirketlerine yaptırım uygulama kararı aldı. Trump, 16 Ekim'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ‘çok verimli’ olarak nitelendirdiği bir telefon görüşmesinin ardından, 22 Ekim’de ‘Rusya ile Ukrayna arasındaki bu utanç verici savaşı sona erdirme olasılığını görüşmek’ üzere Budapeşte'de yapılması önerilen Rusya-ABD zirvesini iptal etme kararıyla gözlemcileri şaşırttı. Trump, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile yaptığı görüşmede “Başkan Putin ile görüşmeyi iptal ettik. Bunun uygun olmadığını düşündüm” dedi. Görüşmede istenen hedefe ulaşacaklarına inanmadığını belirten Trump, bu yüzden görüşmeyi iptal ettiğini, ancak bunu gelecekte gerçekleştireceklerini vurguladı. Durma noktasına gelen müzakerelerden duyduğu hayal kırıklığını dile getiren Trump, “Açıkçası, tek söyleyebileceğim, Vladimir (Putin) ile her konuştuğumda iyi sohbetler yapıyoruz, ancak sonra hiçbir sonuç çıkmıyor” dedi.
Öyle görünüyor ki ABD, Rusya'yı müzakere masasına geri döndürmek için uygulanan ekonomik baskıya güveniyordu. Rus yetkililerin tekrarladığı talepler ve koşullar bu baskıdan daha ağır basıyordu. Bu talepler ve koşullar, Ukrayna'nın tamamen ‘teslim olması’ ve Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez zorla siyasi haritasında bir değişikliği kabul etmesini gerektiriyordu. Yaşlı Kıta’ya ve dünyaya, Rusya'nın çıkarlarını dikkate alan ve NATO'nun genişlemesini engelleyen yeni bir güvenlik sistemi dayatacaktı. Trump yönetimi, eş zamanlı olarak başta Çin ve Hindistan olmak üzere Rusya üzerinde etkisi olan güçlerle, onları Rusya’dan petrol satın almayı sürdürmekten vazgeçirmek, Kremlin'i ateşkesi kabul etmeye zorlamak ve bazı tavizler sunmak amacıyla bir diyalog ve müzakere süreci başlattı.
Trump, Washington'da Orta Asya ülkelerinin liderleriyle yaptığı zirvede, Kremlin'in ‘arka bahçesi’ olarak görülen bu ülkelerle ekonomik ve yatırım iş birliğini güçlendirmeyi amaçladı.
Trump, geçtiğimiz cuma günü Washington’da Orta Asya liderleriyle düzenlenen zirvede Kremlin'in ‘arka bahçesi’ olarak görülen ve geleneksel olarak Rusya ve Çin'in nüfuz alanı olarak kabul edilen bu ülkelerle ekonomik ve yatırım iş birliğini güçlendirmeye çalıştı. Trump, bu ülkelerin siyasi, güvenlik ve ekonomik ilişkilerini çeşitlendirme ihtiyacını ve terör korkularını ve birçoğuna karşı Ukrayna deneyiminin tekrarlanma olasılığını, ABD'yi on yıllardır ihmal ettiği bir bölgede yeniden kilit oyuncu haline getirmek için kullandı. Trump, Belarus’u ve Belarus lideri Alexander Lukaşenko’yu kazanmaya yönelik girişimlerde bulunduğuna dair dikkat çekici bir hamle ile Belarus'tan tutukluların serbest bırakılması için müzakerelere yardımcı olan John Cole'u Minsk'e özel temsilci olarak atadı. Trump, tutukluları serbest bıraktığı için ‘saygıdeğer’ Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’ya teşekkür etti. Öte yandan ABD Hazine Bakanlığı, birkaç gün önce, Belarus'un ulusal havayolu şirketi Belavia’ya uygulanan kısıtlamaları kaldırarak, Lukaşenko'nun kullandığı başkanlık uçağıyla ilgili işlemlerin yapılmasına izin verdi. Tüm bu adımlar, 2020 başkanlık seçimleri sonuçlarının manipüle edildiği ve protestocuların bastırıldığı suçlamalarının ardından Washington ve Brüksel'in Belarus'a uyguladığı yıllarca süren izolasyon ve yaptırımlardan sonra, Minsk'e kademeli olarak açılmanın devamı niteliğindeydi.
Uyarı ateşi
Rusya’nın küçük bir nükleer motorla sınırsız uçabilen ‘Burevestnik’ füzesinin ve yine nükleer motorla çalışan ‘Poseidon’ kruvazörünün test edildiğini duyurmasının ardından Trump, ekim ayı sonlarında sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı bir paylaşımda, ABD Savunma Bakanlığı’na ‘karşılıklı olarak’ nükleer testlere başlanması talimatı verdiğini duyurdu. Paylaşımında ayrıca bu sürecin ‘derhal’ başlaması gerektiği belirten Trump, kararın ‘diğer ülkeler tarafından yürütülen test programları çerçevesinde’ alındığını açıkladı.
Ukrayna, Rusya ile yapılacak herhangi bir görüşme veya müzakerenin savaşın baskısı altında yapılmaması ve sonuçlarının Rusya'nın lehine önceden belirlenmemesi gerektiğine inanıyor.
ABD, 5 Kasım'da nükleer savaş başlıkları taşıyabilen ‘Minuteman III’ adlı kıtalararası balistik füzenin testini gerçekleştirdi. Trump'ın kararlarının, ülkesinin olası bir gerilime hazır olduğu ve yanıt vermek yahut ilk saldırıyı gerçekleştirmek için birçok araca sahip olduğu mesajını verdiği açıktı. Bununla birlikte hem Rusya hem de ABD, yıkıcı bir silahlanma yarışına girmenin ilk tercihleri olmadığını ve dünyada yaygın yıkıma neden olabilecek sorunları çözmenin en iyi yolunun müzakereler olduğunu belirten mesajlar göndermeye devam etti.
Trump'ın son kararları Rusya'yı zorlu seçimlerle karşı karşıya getiriyor. ABD, askeri açıdan Ukrayna'ya Rusya'nın 2 bin 500 kilometre derinliğindeki hedefleri vurabilecek Tomahawk füzeleri tedarik etmesine karşı çıkmasına rağmen, gerekirse Rusya'ya karşı tırmanışa geçmeye ve acı verici bir şekilde yanıt vermeye hazır olduğunu da teyit ediyor. Siyasi açıdan ise Budapeşte’deki zirvenin iptal edilmesi, Trump'ın, Putin'in sözlerden eyleme geçmesini ve en azından mevcut savaş hattı boyunca ateşkes dahil olmak üzere, bir çözüme katkıda bulunacak tavizler vermesini istediğini gösteriyor. Ekonomik açıdan da Trump'ın yaptırımları Rusya ekonomisinin kalbine darbe vuruyor. Rusya’nın devlet kontrolündeki petrol devi Rosneft'in ülkenin en büyük petrol şirketi olduğunu ve Rus petrolünün yüzde 40'ını (2024'te günde 5,2 milyon varil) ürettiğini söylemek yeterli. Lukoil ise günde yaklaşık 1,6 milyon varil ile ikinci sırada geliyor.
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD'nin Alaska eyaletine bağlı Anchorage kentindeki Elmendorf-Richardson Ortak Üssü'nde bir araya geldi, 15 Ağustos 2025 (Reuters)
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Marco Rubio arasındaki telefon görüşmesi, zirvenin ertelenmesinde belirleyici bir rol oynamış olabilir. Rubio, Moskova'nın ciddi tavizler vermek istemediğini sezmiş gibi görünüyor. Bu yüzden zirveyi iptal etmeyi önermiş ve Trump'ı, Kremlin'i tavrını yumuşatmaya zorlayabilecek bir ‘uyarı ateşi açma’ görevi görecek yaptırımlar uygulamaya teşvik etmiş olabilir.
Karmaşıklıklar ve anlaşmazlıklar
Savaşı sona erdirmek için öncelikler konusunda Moskova ile Kiev arasında var olan derin görüş ayrılıkları, çözüm çabalarının başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açtı. Ukrayna siyasi bir çözüm için ön koşul olarak ateşkes anlaşmasına varılmasında ısrar ederken, Rusya sahada gerilimin azaltılması için kapsamlı bir anlaşma yapılması gerektiğini savunuyor. Kiev, Rusya ile yapılacak herhangi bir görüşme veya müzakerenin savaşın baskısı altında yapılmaması ve sonuçlarının Rusya'nın lehine önceden belirlenmemesi gerektiğine inanıyor. Öte yandan Moskova, kapsamlı bir barış anlaşması sağlanmadan önce ateşkesin, Rusya'nın taleplerini ve koşullarını karşılaması ve çatışmanın temel nedenlerini çözeceğini düşünüyor. Bu da Kiev'e askeri kapasitesini yeniden inşa etme ve savaşı uzatma fırsatı verebilir.
Rusya'nın inkarlarına rağmen, Putin'in toprak takası fikrini açık bir taahhüt olmaksızın, yalnızca bir müzakere taktiği olarak ortaya atmış olması ihtimali zayıf.
Avrupa, resmi tamamlamak için Putin'in zaferinin ve sınırları zorla değiştirmedeki başarısının, Kremlin'in Moldova, Estonya, Letonya ve Litvanya gibi diğer ülkelere askeri müdahale iştahını kabartacağından korkuyor.
Budapeşte'nin zirve yeri olarak seçilmesi, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın Kremlin ile yakın ilişkisi nedeniyle Kiev ve büyük Avrupa başkentlerinden eleştiri alsa da yer seçimi bir engel teşkil etmedi. Öyle ki Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ilerlemedeki yavaşlık ve ağır insan kayıplarına rağmen, Donetsk, Zaporijya ve Harkiv bölgelerinde açıkça Moskova'nın lehine gelişen savaşı sona erdirmek için Budapeşte'de yapılması önerilen zirveye Trump ve Putin ile birlikte katılmaya hazır olduğunu açıklamıştı.
Rusya’nın savaşın temel nedenlerini ele almaktaki ısrarcılığına rağmen, Trump'ın Budapeşte'de bir zirve düzenleme önerisini neye dayandırdığı tam olarak bilinmiyor. Zira Moskova'nın son dönemdeki tutumu değişmemişti.
ABD Hava Kuvvetleri, Kaliforniya'daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü'nde geliştirme amaçlı bir test sırasında patlamaya yol açmayan bir Minuteman III kıtalararası balistik füzesi fırlattı, 5 Şubat 2020 (AFP)
Washington Post, Wall Street Journal (WSJ) ve diğer bazı ABD gazeteleri tarafından aktarılan sızıntılar doğruysa, ayrıntılarla ve uzun tartışmalarla ilgilenmeyen Trump, daha önce Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un başına geldiği gibi Putin'in önerilerini yanlış anladı ve Rubio’nun zirve hazırlıklarına katılması, Rusya'nın gerçek tutumunu ortaya çıkardı. Batı basını, Putin’in Trump’a, Donetsk ve Luhansk'tan oluşan Donbas bölgesi üzerinde tam kontrol sağlaması karşılığında Zaporijya ve Herson bölgelerinin bir kısmını ilke olarak Ukrayna’ya devretmeye hazır olduğunu söylediğini bildirdi. Şarku’l Avsat’ın al Majalla’dan aktardığı analize göre bu öneri, Putin'in Alaska’daki zirvede açıkladığı Rusya’nın taleplerinde bir geri adım ve ‘diplomatik olarak geliştirilebilecek olası esnekliğin’ bir göstergesiydi. Ancak Kremlin, bu sızıntıları derhal yalanladı ve çatışmanın temel nedenlerini ele alan bir anlaşmaya varıldıktan sonra ateşkes için sunduğu toprak talepleri ve öne sürdüğü koşulların geçerliliğini koruduğunu vurguladı.
Rusya’nın inkârına rağmen, Putin'in herhangi bir net taahhüt olmaksızın, sadece bir müzakere taktiği olarak toprak takası fikrini gerçekten önermiş olabileceği ihtimali göz ardı edilemez. Zaporijya ve Herson bölgelerinin devredilmesinin, Rusya’nın savaşının ana stratejik hedeflerinden biri olan, Moskova’nın 2014 yılında ilhak ettiği Kırım Yarımadası ile Rusya toprakları arasında bir kara koridoru oluşturma hedefiyle çelişeceği iyi biliniyor.
Budapeşte’deki zirvenin ertelenmesiyle, ABD’nin uzlaşı çabaları, Alaska zirvesini rayından çıkaran aynı çıkmazı aşmak için yapılan tüm girişimlerin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından, başlangıç noktasına geri döndü. Washington, coğrafi konum Alaska'dan Budapeşte'ye değişmiş olsa da eski hesaplamaların ve pozisyonların tekrarlandığı kapalı bir müzakere ortamıyla karşı karşıya kaldı.
Budapeşte’deki zirvenin yapılamayıp girişimin başarısız olması, diplomatik yolun güç dengelerinin esiri olmaya devam ettiğini ve gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ancak tüm taraflar, savaşı sürdürmenin maliyetinin potansiyel kazançlarından daha ağır bastığını fark ettiğinde sonuç vereceğini ortaya koydu.
Füze testleri yapma ve Rosneft ile Lukoil'e yaptırım uygulama kararları, bu hamlenin pozisyonlarında gerçek bir değişiklik mi yoksa sadece siyasi koşulların dayattığı zorunlu bir yeniden konumlanma mı olduğu konusunda soru işaretleri yaratıyor. Budapeşte’deki zirvenin başarısızlığı ve ardından Washington’da yaşanan keskin iç eleştiriler sonrasında Trump, müzakere kanalları yoluyla bir atılım elde edemediği diplomatik başarısızlığını telafi etmek amacıyla, Moskova'ya karşı sert tutumunu gösteren ve Kremlin'e karşı hoşgörülü olduğu yönündeki suçlamaları önleyen pratik adımlarla siyasi dengesini yeniden sağlamaya çalıştı. Yaptırımlar uygulayarak da hem Amerikalılara hem de Avrupa’daki müttefiklerine, ABD’nin halen Rusya'yı caydırmak ve Ukrayna meselesinde inisiyatifi yeniden ele geçirmek için askeri, siyasi ve ekonomik araçları kullanma kapasitesine sahip olduğu mesajını vermek istedi.
Rusya tarafından Kiev’de füze ile hedef alınan bir gıda deposu, 25 Ekim 2024 (AFP)
Öte yandan Trump’ın son hamlelerinin, son birkaç haftadır sergilediği inişli çıkışlı tutumunun bir uzantısı olduğu ve uzlaşı arzusu ile kararlı görünme çabası arasında tereddüt ettiğini ortaya koyduğu da düşünülebilir. Dolayısıyla yaptırımlara başvurmasının stratejik bir değişiklikten çok, Avrupa'nın Trump'ın dayatmaya çalıştığı siyasi rotayı değiştirmeye çalıştığı bir senaryoda, çok taraflı çözüm seçeneğini yeniden canlandırarak ve istenen çözümü şekillendirmede Avrupa'nın rolünün merkezi önemini vurgulayarak, kendisini yeniden konumlandırmak için gerekli bir girişim olduğu anlaşılabilir bir durum.
Açık uçlu sonuçlar ve iç içe geçmiş olasılıklar
Ukrayna'da yaşanan gerilim, Trump ve Putin'in Alaska’da gerçekleştirdikleri zirveden bu yana tırmanmaya devam ediyor. Rusya ordusu ilerleme kaydederek daha fazla toprak işgal etmeyi başardı. Balistik füzeler ve İHA’larla Ukrayna'nın enerji sektörünün çoğunu tahrip ederek halkın günlük hayatını zorlaştırdı ve bazı tavizler verilerek savaşın sona erdirilmesini isteyenlerin sayısını artırdı. Bu durum Avrupa için de maliyeti artırıyor. Bir yandan Ukrayna'ya ekonomik ve askeri destek için ödenecek fatura yükselirken, diğer yandan Ukrayna, savaşın başlamasından bu yana kaçan milyonlarca insanın yanı sıra yüzbinlerce Ukraynalı için de güvenli bir sığınak olarak görülmeye başlıyor.
Budapeşte’deki zirvenin yapılamayıp girişimin başarısız olması, diplomatik yolun güç dengelerinin esiri olmaya devam ettiğini ve gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ancak tüm taraflar savaşı sürdürmenin maliyetinin potansiyel kazançlarından daha ağır bastığını fark ettiğinde sonuç vereceğini ortaya koydu. Rusya ve ABD’nin oyalanarak zaman kaybetmedikleri, aksine siyasi, ekonomik ve askeri güçlerini toplayarak ve felaketin eşiğinde oynayarak birbirlerine baskı uygulamaya çalıştıkları açık. Durum ne kadar ciddi olursa olsun Trump'ın başkanlığı döneminde alıştığımız gibi, yeni sürprizlerin yaşanması ihtimali de var. Örneğin, sadece Ukrayna'daki sorunları değil, güvenlik ve Dünya'daki yaşamın devamı ile ilgili sorunları da çözmek için Putin ile yeni bir zirve önerisiyle gelebilir. Çünkü Trump, istenen çözümlerin kendisine gelecek yıl Nobel Barış Ödülü için reddedilmeyecek bir adaylık kartı kazandırmasını umuyor.
*Bu analiz Şarku’l Avsat tarfından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir.
Trump, ekonomik baskıların ortasında Wall Street devlerini Beyaz Saray'da akşam yemeğine davet ettihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5208569-trump-ekonomik-bask%C4%B1lar%C4%B1n-ortas%C4%B1nda-wall-street-devlerini-beyaz-sarayda-ak%C5%9Fam
Trump, ekonomik baskıların ortasında Wall Street devlerini Beyaz Saray'da akşam yemeğine davet etti
Beyaz Saray yakınlarındaki Lafayette Meydanı'nda Andrew Jackson heykelinin kaidesinde çalışan işçiler (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, JP Morgan, BlackRock ve Goldman Sachs gibi büyük finans kurumlarının CEO'ları da dahil olmak üzere bir grup önde gelen Wall Street liderini dün Beyaz Saray'da özel bir akşam yemeğine davet etti.
Şarku’l Avsat’ın Financial Times'tan aktardığına göre bu hamle, yönetimin ekonomik performansı, özellikle de son seçimlerde önemli bir sorun olarak ortaya çıkan yaşam maliyeti konusunda artan baskı altında olduğu bir dönemde geldi.
ABD Başkanı Donald Trump Oval Ofis'te konuşuyor. (Reuters)
Üst düzey katılım ve hassas zamanlama
Güvenilir kaynaklara göre, akşam yemeğine 12’den fazla üst düzey yönetici ve finans uzmanı katıldı. Bunlar arasında şu isimler yer aldı: JPMorgan CEO’su Jamie Dimon, BlackRock CEO’su Larry Fink, Goldman Sachs CEO’su David Solomon, Blackstone CEO’su Stephen Schwarzman, KKR’ın kurucu ortağı Henry Kravis, milyarder Bill Ackman (Pershing Square), Nasdaq CEO’su Adena Friedman, Intercontinental Exchange CEO’su Jeffrey Sprecher ve New York Borsası Başkanı Lynn Martin.
BlackRock CEO'su Larry Fink, Hong Kong'da düzenlenen Küresel Finans Liderleri Yatırım Zirvesi’ne katıldı. (Reuters)
Bu toplantı, Trump’ın şirket liderleriyle ilişkileri derinleştirme çabasını ve yönetiminin, Amerikan sermaye piyasalarını güçlendirmeyi ve ulusal güvenlik açısından kritik olan yerel tedarik zincirlerini yeniden inşa etmeyi hedefleyen girişimlerini vurguluyor. Bu girişimler, özellikle yerel üretimi genişletmeye ve kilit endüstrileri yeniden konumlandırmaya odaklanıyor.
Ülkenin en büyük bankası JPMorgan, 10 yıl sürecek 1,5 trilyon dolarlık bir yatırım programı açıkladı. Bu program, tedarik zinciri ve üretim, savunma ve uzay, enerji bağımsızlığı ve ileri teknolojiler gibi ABD’nin ulusal güvenliği ve ekonomik dayanıklılığı açısından kritik sektörleri hedefliyor. Bu plan kapsamında banka, özellikle ulusal güvenlik ve ekonomik dayanıklılık açısından stratejik öneme sahip Amerikan şirketlerine doğrudan hisse ve risk sermayesi yatırımları yoluyla 10 milyar dolara kadar yatırım yapacak.
JP Morgan CEO'su Jamie Dimon, Miami'deki Kaseya Center'da düzenlenen Amerikan İş Forumu'nda konuşma yapıyor. (Reuters)
Reuters'a göre, bir Beyaz Saray yetkilisi, Trump'ın finans liderleriyle görüştüğünü doğruladı, ancak davetli listesini teyit etmedi.
Wall Street ile yönetim arasındaki istikrarsız ilişki
Wall Street’in Trump yönetimiyle ilişkisi, kasım seçimlerinden sonra çalkantılı bir seyir izledi. Başlangıçta yöneticiler, özellikle rekabet ve düzenleyici konularda iş dünyasını destekleyen bir yaklaşım benimsenmesini beklerken, maliyet düşürme gibi adımların atılması bu erken iyimserliği azalttı. Trump’ın Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirileri de merkez bankasının bağımsızlığına bağlılığı konusunda şüpheler yarattı.
Goldman Sachs CEO'su David Solomon, Hong Kong'da düzenlenen Küresel Finans Liderleri Yatırım Zirvesi'nde konuşma yapıyor. (Reuters)
Ancak son dönemde endişeler yatıştı ve üst düzey bankacılar, Trump tarafından atanan düzenleyicilerin sektöre yönelik kuralları gevşetme yönündeki destekleyici açıklamalarından memnuniyet duydu. Bu gelişme, JPMorgan, Goldman Sachs ve Morgan Stanley’nin hisse fiyatlarının dün rekor seviyelere ulaşmasına katkıda bulundu.
Önemli yokluklar ve gergin ortam
Finans sektörünün tüm liderleri akşam yemeğine katılmadı:
- Citigroup CEO'su Jane Fraser, önceden planlanmış bir Asya gezisiyle çakışan programı nedeniyle özür diledi. Fraser'ın daha önce başkanla bir araya gelerek mortgage devleri Freddie Mac ve Fannie Mae'nin özelleştirilmesi planlarını görüştüğünü belirtmekte fayda var.
- Bank of America CEO'su Brian Moynihan akşam yemeğine davet edilmedi. Moynihan, geçmişte başkana bankacılık hizmetleri sunmayı reddettikleri iddiaları nedeniyle bu yılın başlarında Trump'ı kızdıran liderler arasındaydı.
Wall Street yöneticileri, özellikle Beyaz Saray'ın bazı büyük teknoloji gruplarına gümrük vergisi uygulamakla tehdit etmesinin yanı sıra, Paul Weiss hukuk firması ve büyük üniversiteler gibi grupları hedef almasının ardından, başkanı kamuoyunda eleştirmekten çekiniyorlar.
New York Borsası (AP)
Yatırımcılar, bu üst düzey toplantıdan kaynaklanabilecek herhangi bir politika değişikliği veya düzenleyici değişiklikleri yakından takip edecekler. Örneğin, vergi politikaları, finansal düzenlemeler veya ticaret anlaşmalarındaki değişiklikler, belirli sektörlerin veya piyasanın genelinin performansını önemli ölçüde etkileyebilir. Bu görüşmelerin olası sonuçlarını anlayarak, yatırımcılar ortaya çıkan fırsatlardan yararlanmak veya olası riskleri azaltmak için kendilerini daha iyi konumlandırabilirler.
Aynı zamanda gözlemciler, Beyaz Saray'da düzenlenen üst düzey akşam yemeğini, finans sektörünün iktidar koridorlarında devam eden etkisinin bir kanıtı olarak görüyorlar. ABD ekonomisi hassas bir dengeyle karşı karşıya olduğundan, yönetim ekonomik gündemini şekillendirmek için bu şirket liderlerinin uzmanlığından ve görüşlerinden yararlanmaya çalışıyor.
Trump, yönetimi küresel ticaret ortaklarıyla gerilimleri ele alırken ve ekonomik büyümeyi artırmaya çalışırken, son aylarda iş dünyası liderleriyle özel toplantılar düzenledi. Yönetimin daha geniş ekonomik gündemi, yerli üretimi genişletmeye, kilit sektörleri yeniden ülkeye getirmeye ve özel sektör yatırımlarından yararlanarak ABD'nin ileri teknoloji üretimi ve enerji tedarik zincirlerinde konumunu güçlendirmeye odaklanıyor.
Belgeler, eski Prens Andrew'in Epstein'a yalvarışını ortaya koyuyor: Artık dayanamıyorumhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5208563-belgeler-eski-prens-andrewin-epsteina-yalvar%C4%B1%C5%9F%C4%B1n%C4%B1-ortaya-koyuyor-art%C4%B1k-dayanam%C4%B1yorum
Belgeler, eski Prens Andrew'in Epstein'a yalvarışını ortaya koyuyor: Artık dayanamıyorum
Eski İngiliz Prensi Andrew (AFP)
Dün yayımlanan belgeler, İngiltere’nin eski prensi Andrew’in (Andrew Mountbatten Windsor), cinsel istismar ve reşit olmayanlara yönelik suçlarla itham edilen milyarder Jeffrey Epstein ve onun ortağı Ghislaine Maxwell’e, “Artık buna daha fazla dayanamayacağım” dediğini ortaya koydu. Andrew bu ifadeyi, 14 yıl önce bir İngiliz gazetesinin kendileriyle ilgili bir haber yayımlamaya hazırlandığı bilgisini ilk kez aldığında kullandı.
Eski prensin ikiliyle yaptığı e-posta yazışmaları, Epstein dosyasına ilişkin belgeler arasında yer aldı. Belgelerde ayrıca ABD Başkanı Donald Trump’a dair göndermeler de bulunuyor.
Prens Andrew’in bu yanıtı, Maxwell’e Mart 2011’de Mail on Sunday gazetesi tarafından gönderilen ve yanıt hakkı talep eden, aynı zamanda Andrew hakkında çeşitli iddialar içeren bir e-postanın kendisine iletilmesinin ardından geldi.
Belgelerde yer alan yanıta göre Andrew şöyle yazdı: “Bu da ne demek oluyor? Bu konuyla ilgili hiçbir bilgim yok! Lütfen bunu sen söyle. Bunun benimle hiçbir ilgisi yok. Artık buna daha fazla dayanamayacağım.”
ABD'li milletvekilleri Andrew'den soruları yanıtlamasını talep etti
Bu son belge grubu, ABD Kongresi'ndeki Demokrat milletvekillerinin, 2019 yılında seks ticareti suçlamasıyla yargılanmayı beklerken hapishanede ölen Epstein hakkındaki soruşturma kapsamında eski prensin soruları yanıtlamasını talep etmesinin ardından geldi.
Temsilciler Meclisi Denetim Komitesi üyesi Demokrat milletvekili Suhas Subramanyam, BBC Two'ya verdiği demeçte, Andrew'in komitenin ifade verme davetine henüz yanıt vermediğini söyledi.
Giuffre ile uzlaşma
Epstein'ın en önde gelen suçlayıcılarından biri olan Virginia Giuffre, Andrew'i, kendisi henüz genç bir kızken üç kez kendisiyle cinsel ilişkiye girmekle suçladı.
Andrew bu iddiaları reddetti, ancak 2022'de Giuffre ile mahkeme dışında bir anlaşmaya vardı; herhangi bir sorumluluk kabul etmedi veya özür dilemedi.
Bu ayın başlarında Giuffre'nin ölümünden sonra yayınlanan bir kitap, Andrew'in Epstein ve Ghislaine Maxwell ile olan bağlarına yeniden dikkat çekince, Andrew tüm unvanlarından mahrum bırakıldı.
Eski Prens Andrew ve Virginia Giuffre (AFP)
Son zamanlarda ortaya çıkan belgeler, eski prensin Epstein ile olan ilişkisi hakkında daha fazla ayrıntı ortaya koyuyor. Bir e-posta, Andrew'in 17 yaşındaki Virginia Giuffre'yi koluna doladığı bir fotoğrafın gerçekliğini doğruluyor gibi görünüyor.
2011 yılının temmuz ayında bir gazeteciyle yaptığı mesajlaşmada Epstein, Giuffre ve fotoğraf hakkında şöyle dedi: “Evet, o benim uçağımdaydı. Birçok çalışanım gibi o da Andrew ile fotoğraf çekildi.”
“Hatırlamıyorum.”
Andrew, 2019 yılında verdiği bir röportajda, fotoğrafı çektiğini hatırlamadığını söylemiş ve bunun sahte olabileceğini ima etmişti.
Bu yazışma, 4 Mart 2011 tarihli Mail on Sunday gazetesinden ‘cevap hakkı talep eden’ bir e-postanın gönderilmesinden dört ay sonra gerçekleşti.
Mesajda, adı belgelerden çıkarılmış bir kadının 2001 yılında Maxwell'in Londra'daki evinde Epstein tarafından Andrew ile tanıştırıldığı ve bu kadının Andrew ile samimi bir ilişki yaşadığını iddia ettiği belirtiliyor.
6 Mart 2011'de gazete, Andrew ve Giuffre'nin ünlü fotoğrafını da içeren haberini yayınladı.
Mesajda ayrıca, bir masöz ile başka bir genç kızın Epstein’ın New York’taki dairesinde Andrew’in dizine oturmalarının istendiği ve onun tarafından tacize uğradıkları iddiaları da yer alıyor. Ayrıca, kızlardan birinin Maxwell tarafından Andrew ile ilişkiye girmesi yönünde talimat aldığı da öne sürülüyor.
Jeffrey Epstein (AP)
Görünüşe göre e-posta, önce Maxwell’in bir temsilcisine gönderildi, ardından Epstein’a iletildi ve oradan da ‘Dük’ olarak anılan gizli bir e-posta adresine aktarıldı.
Gazetenin Giuffre hakkındaki haberini yayımladığı gün (6 Mart 2011) Epstein, Dük’e bir mesaj göndererek şöyle yazdı: “İyi misin? Bu hikâyeler tamamen hayal ürünü ve asılsız.”
Aynı yılın temmuz ayında medya sorumlusuna gönderdiği başka bir mesajda Epstein şöyle yazdı: “Prens Andrew'i suçlayan kızın yalan söylediği kolayca kanıtlanabilir. Buckingham Sarayı'nın bunu memnuniyetle karşılayacağını düşünüyorum. Kraliçe'nin oğluna tüm bu sorunları çıkaran kız, Virginia Roberts Giuffre’yi araştırması için birini görevlendirmelisiniz. Sizi temin ederim ki o bir sahtekâr. Siz ve ben hayatımızın geri kalanında Ascot'a gidebileceğiz.”
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
