Cezayir'de eski Cumhurbaşkanı Buteflika'nın vefatı nedeniyle ulusal yas ilan edildi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika
TT

Cezayir'de eski Cumhurbaşkanı Buteflika'nın vefatı nedeniyle ulusal yas ilan edildi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika

Cezayir'de, eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın (84) hayatını kaybetmesi nedeniyle üç gün süreyle ulusal yas ilan edildiği bildirildi.
Cumhurbaşkanlığın Twitter hesabından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'un, Buteflika'nın vefatı üzerine ulusal yas kararı aldığı belirtildi.
Açıklamada, tüm ülkede bayrakların bugünden itibaren üç gün boyunca yarıya indirileceği ifade edildi.
Cezayir'de "en uzun süre yönetimde kalan cumhurbaşkanı" ve "ülkedeki kitlesel protesto hareketleri sonucu görevi bırakan ilk kişi" olarak bilenen eski Cumhurbaşkanı Buteflika, dün 84 yaşında hayatını kaybetmişti.

20 yıl boyunca iktidarda kalan Buteflika kimdir?
Fas-Cezayir sınırındaki Vecde kentinde 1937'de dünyaya gelen Buteflika, Fransa'ya karşı verilen bağımsızlık mücadelesinde aktif bir siyasetçi olarak rol oynadı.
Cezayir’in bağımsızlığını elde etmesinin ardından (1962) kurulan ilk hükümette 25 yaşında iken Gençlik ve Spor Bakanı olan Buteflika, eski Cumhurbaşkanı Huari Bumedyen döneminde (1965-1978) Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Bu dönemde diğer Arap ülkeleriyle güçlü bir ilişki ağı kurdu. Buteflika, 1974 yılında bir yıl süreyle BM Genel Kurul Başkanlığı görevini de üstlendi.
Buteflika'nın Huari Bumedyen'in vefatından sonra en önemli varislerden biri olarak görülmesine rağmen ülkede çıkan iktidar savaşını Şadli Bencedid kazanarak cumhurbaşkanı oldu. 1980'de ülkeden ayrılan Buteflika, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) eski Devlet Başkanı Zayid bin Sultan Al Nahyan'a danışmanlık yaptı.
1980'lerin sonlarında Ulusal Kurtuluş Cephesi aracılığıyla yeniden siyaset sahnesine dönmeye çalışan Buteflika, hükümet ile İslami gruplar arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle 1990'ların başında yeniden ülkeyi terk etti.
Buteflika, ülkeye dönüşünden 1 yıl sonra 1999'da 6 rakibinin çekildiği seçimleri kazanarak iktidara geldi. İktidara gelişinin ardından, ülkedeki siyasi ve güvenlik alanında yaşanan krizi sonlandırmak için ulusal uzlaşı projesini hayata geçiren Buteflika, ülkesindeki iç savaşı sona erdirmeyi başardı.
​​​​​​​Bu yılları takiben üst üste cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan Buteflika, 2013 yılında geçirdiği kısmi felç ve kötü giden sağlık durumuna rağmen 2015'te de dördüncü dönem için aday oldu ve seçimleri kazandı.
Buteflika, tedavi gördüğü İsviçre’den 2019’daki seçimler için beşinci kez aday olmasıyla, 22 Şubat 2019'da "Hirak" adıyla kitlesel gösteriler başlamıştı. Geniş katılımlı gösteriler karşısında, ordunun da kendisine verdiği sözlü muhtıra üzerine Buteflika istifa etmek zorunda kaldı.
Bu gösteriler, Buteflika'nın nisan ayında görevi bırakmasına rağmen "köklü değişim" talebiyle bir yılı aşkın süre devam etmişti.
Buteflika iktidarda olduğu süre içinde yaşadığı sağlık sorunları ve geçirdiği kısmi felç nedeniyle tekerlekli sandalyeye mahkum oldu ve uzun süre kamuoyu önüne çıkmadı.



Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak: Hamas, Kahire görüşmelerinde 5 madde öne sürecek

Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
TT

Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak: Hamas, Kahire görüşmelerinde 5 madde öne sürecek

Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)
Filistinli çocuklar Salı günü Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında gıda dağıtımı için bekliyorlar (DPA)

Hamas hareketinden bir kaynak Şarku'l Avsat'a yaptığı özel açıklamada hareketin Kahire'deki toplantıda kapsamlı bir anlaşma ile bölgesel ve uluslararası garantilerin şart koşulduğu beş yıla kadar uzun süreli bir ateşkes de dahil olmak üzere beş maddelik bir öneri sunacağını açıkladı.

Konumunun hassasiyeti nedeniyle ismini açıklamaktan kaçınan kaynak, hareketin sunacağı çerçevenin ilk olarak, iki taraf arasında kapsamlı bir esir takası anlaşmasını içeriyor. Kaynak, üzerinde mutabık kalınan mekanizmalar ve zamanlamaya göre bir paketle İsrail'in tüm mahkumları, mutabık kalınan sayıda Filistinli mahkum karşılığında, kalıcı ateşkes, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nin tamamından çekilmesi, yeniden imar ve kuşatmanın kaldırılması öngörecek anlaşmayı sunacağını belirtti.

Teklifin ikinci maddesine göre   Hamas bölgesel ve uluslararası garantilerle beş yıllık uzun bir ateşkese de hazır.

Üçüncü maddede ise bu çerçeve üzerinde anlaşmaya varıldığında, askeri operasyonların durdurulması, işgal güçlerinin 17/1/2025 anlaşmasına göre geri çekilmesi ve insani protokole göre yardımların girişi de dahil olmak üzere durumun 2 Mart 2025 öncesine döneceği teyidi yer alıyor.

Teklifin dördüncü maddesinde Mısır'ın Toplum Destek Komitesi önerisine uygun olarak Gazze'yi tam yetki ve görevlerle yönetecek bağımsız teknokratlardan oluşan yerel bir komitenin kurulması.

Hamas'ın Kahire toplantısında sunduğu önerinin beşinci ve son maddesi ise “Filistinli gruplar arasında yapılan ve sonuncusu 2024 Pekin Anlaşması olan anlaşmalar çerçevesinde Filistin ulusal mutabakatına hazır olunmasını içeriyordu.

ıopfgthy
Filistinliler Salı günü Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cebaliye mülteci kampındaki teçhizatı vuran İsrail saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceliyor (Reuters)

Salı günü erken saatlerde İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerine aşina olan üst düzey bir Filistinli yetkili BBC'ye yaptığı açıklamada Katarlı ve Mısırlı arabulucuların Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yeni bir formül önerdiklerini söylerken, bir Hamas lideri de hareketten bir heyetin ateşkes için “yeni fikirleri” görüşmek üzere Doha'dan Kahire'ye gittiğini doğruladı.

Yetkiliye göre plan, beş ila yedi yıl sürecek bir ateşkes, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında tüm İsrailli tutukluların serbest bırakılması, savaşın resmen sona ermesi ve İsrail'in Gazze'den tamamen çekilmesini içeriyor.

Filistinli yetkili ayrıca Hamas'ın Gazze'nin yönetimini “ulusal ve bölgesel düzeyde” üzerinde anlaşmaya varılacak herhangi bir Filistinli oluşuma devretmeye hazır olduğunu ifade ettiğini kaydetti. Bu oluşumun Batı Şeria'daki Filistin Yönetimi ya da yeni bir idari organ olabileceğini de sözlerine ekledi.

Yeni fikirler

Hamas Kahire'deki görüşmelerde liderlik konseyi başkanı Muhammed Derviş ve baş müzakereci Halil El Haya tarafından temsil edilecek.

AFP'ye konuşan ve adının açıklanmasını istemeyen bir Hamas lideri, heyetin Mısırlı yetkililerle ateşkese ulaşmak için yeni fikirler üzerinde görüşmeler yapacağını söyledi. Heyette müzakere heyetinin başkanı Halil El Haya ve bazı liderlerin yer aldığını belirtti.

fyuıo
Sağdan, Hamas liderlik konseyi üyeleri: Muhammed Derviş, Halil El Haya ve Nizar Awadallah geçtiğimiz Şubat ayında Tahran'da (AFP)

İsrail arabulucular tarafından önerilen olası plan hakkında yorum yapmadı. Planın başarı şansını değerlendirmek için henüz çok erken olsa da Filistinli yetkili mevcut arabuluculuk çabalarını ciddi olarak nitelendirdi ve Hamas'ın bu çabalara karşı “eşi görülmemiş bir esneklik” gösterdiğini söyledi.

Son ateşkes anlaşması bir ay önce İsrail'in Gazze'yi yeniden bombalamaya başlamasıyla çökmüştü.

Günler önce Hamas, altı haftalık bir ateşkes karşılığında grubun silahsızlandırılması talebini içeren bir İsrail önerisini reddetti.

Cumartesi günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas ortadan kaldırılmadan ve tüm rehineler teslim edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi. Hamas ise İsrail'den rehineleri serbest bırakmadan önce savaşı sona erdirmeyi taahhüt etmesini talep etti.