Mağrip bölgesinde Kovid-19 salgınının yayılmasında gerileme

Mağrip bölgesinde Kovid-19 salgınının yayılmasında gerileme
TT

Mağrip bölgesinde Kovid-19 salgınının yayılmasında gerileme

Mağrip bölgesinde Kovid-19 salgınının yayılmasında gerileme

Mağrip ülkeleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi sebebiyle geçen yaz hastanelerin aşırı kalabalık olması ve hasta kapasitelerinin aşılmasının ardından salgının yayılmasında net bir gerilemeye tanık oluyor.
Kovid-19’a bağlı yaklaşık 13 bin 800 can kaybının kaydedildiği Fas, nüfusunun yüzde 46,7’sinin tam dozlarla aşılayarak, aşılama çalışmaları açısından bölgenin en gelişmiş ülkesi oldu. Ülke, Haziran ayında kısıtlamaların gevşetilmesi, sınır üzerinden geçişlerin açılması, sokağa çıkma yasağı saatlerinin azaltılması ve Delta varyantının ortaya çıkması sebebiyle hasta sayısında artışa tanık olmuştu.
Ağustos ilk haftasında yaklaşık 70 bin yeni vakanın tespit edilmesi ile yeni bir rekor kaydedildi, 16 Eylül’e kadar ise yeni vaka sayısı 4 kat azaldı. Can kayıpları açısından da son 7 gün içinde 405 can kaybının kaydedilmesi ile aynı gerileme gözlemlendi. Bu sayı can kayıplarında zirve dönemde (16-22 Ağustos) kaydedilen 775 can kaybının neredeyse yarısına denk geliyor.
Yetkililer, geçen ayın başlarında sokağa çıkma yasağını sıkılaştırdı ve Kazablanka, Marakeş ve Agadir’e gidiş gelişleri ve toplanmaları azalttı. Fas haber ajansının aktardığına göre, Sağlık Bakanlığı yetkili Abdulkerim Meziane Belfakih, kritik vaka ve can kayıplarında artış kaydedilmeye devam edilmesine rağmen, beşinci hafta da vaka sayılarında azalma kaydedildiğini belirtti.
Fas Ağustos ayının sonunda, 1 Ekim’e ertelenen okula dönüş tarihine kadar aşılanmaları için 12-16 yaş arası çocuklar için gönüllülük esasına dayanan aşı kampanyası başlattı. Yetkililer, ülkenin 36 milyonluk nüfusunun yüzde 80’ini aşılama hedefini belirlemişlerdi.
Cezayir’de ise, resmi istatistiklere göre 5 bin 650 kişi Kovid-19’a bağlı olarak hayatını kaybetti.  Başkent Cezayir’de Eylül ayı başlarında, yılın sonuna kadar nüfusun yüzde 70’inin aşılanması hedefi kapsamında geniş çaplı bir kampanya başlattığını duyurdu. 16 Eylül itibariyle, 44 milyonluk nüfusun yüzde 13,3’ü en az bir doz ve yüzde 9,5’i ise iki doz aşı oldu. Salgının ana odak noktaları Cezayir, Buleyde, Tizi Ouzou ve Oran bölgelerinde belirlendi.
Ülke, 24 ila 30 Temmuz tarihleri arasında 10 bin 626 yeni vaka ile haftalık rekor kırdı ve can kayıpları ise 31 Temmuz ve 6 Ağustos tarihleri arasında 268 ölümle en yüksek seviyelerine ulaştı. 16 Eylül itibariyle vaka sayıları 6 kat, can kayıpları 2 kat azaldı. Toplanma ve gece sokağa çıkma yasağı devam ederken, yetkililer plajları ve eğlence alanlarını yeniden açma kararı aldı. Aynı zamanda 2020 Mart ayında durdurulan uluslararası uçuşlar Haziran ayında kısmen yeniden başlatıldı.
Yaklaşık 7 milyonluk nüfusa sahip olan ve Kovid-19’a bağlı 4 bin 500 can kaybının gerçekleştiği Libya’da ise, 25 ve 31 Temmuz tarihleri arasında 24 bin yeni vaka ve 204 can kaybı kaydederek salgının en yüksek seviyesini kaydettikten sonra hafif bir düşüşe tanık olmaya başladı. Geçen hafta içerisinde bu sayılar vaka sayısı açısından 3 kat, can kaybı açısından iki kat azaldı.
11 Ağustos’ta başkent Trablus’ta bir aşılama merkezi, 21 Ağustos’a doğuda ikinci bir merkez ve sonrasında da mahallelerde aşı merkezlerinin açılmasıyla aşılama çalışmalarında koordinasyon açısından iyileşme görüldü. Çin tarafından geliştirilen Sinovac ve Rusya tarafından geliştirilen Sputnik-V aşılarının sevkiyatlarının geç gelmesi nedeniyle şu ana kadar nüfusun yüzde 18,4’ü tek doz, yüzde 2,1’i tam doz aşı oldu.
Ulusal Hastalık Kontrol Merkezi cuma günü yeniden açılan Tunus ile kara sınırını kapatma kararının ardından ülkenin batısında vaka sayılarında azalma olduğunu belirtti.  Merkez ayrıca güney ve doğu Libya’da vaka sayılarındaki artışa geri dönme ihtimaline yönelik endişelerini dile getirdi.



Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
TT

Esed'in devrilmesinin yıldönümü kutlanıyor... ve destekçileri iki ayaklanma planlıyor

Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı
Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümü dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda büyük bir kalabalık tarafından kutlandı

Suriye'de devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinin yaklaşık 1. yıl dönümünü anma etkinlikleri devam ederken, dün Suriye'nin eski istihbarat şefi ve Esed’in kuzeni tarafından, Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara yönetimine karşı Suriye kıyılarında iki ayaklanma başlatma planları hakkında bilgi sızdırıldı.

Bu bilgi, dün Hama'daki el-Asi Meydanı'nda, Esed güçlerinden kurtuluşunun birinci yıl dönümü dolayısıyla düzenlenen büyük bir miting sırasında geldi. Resmi SANA haber ajansının haberine göre, etkinliğe katılanlar, meydanın ortasına 500 metre uzunluğunda ve 4 metre genişliğinde bir Suriye bayrağı asarak "toprak ve halkın birliğini sembolik bir şekilde vurguladılar."

Bu kutlamalarla eş zamanlı olarak Reuters, Suriye'nin eski istihbarat yetkilisi Tümgeneral Kemal Hasan ile Esed'in milyarder kuzeni Rami Mahluf'un, yeni hükümete karşı iki ayaklanma başlatma umuduyla on binlerce potansiyel savaşçıya milyonlarca dolar harcadığını belirten bir araştırma yayınladı.

Aileye yakın dört kişi, Aralık 2024'te Rusya'ya kaçan Esed'in Moskova'da sürgünde yaşama fikrine büyük ölçüde alıştığını söyledi.


Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
TT

Kanada, Suriye'yi terörü destekleyen devletler listesinden çıkardı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed el-Şara, geçen Eylül ayında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda konuşuyor (Arşiv-Reuters)

Kanada hükümeti, dün yaptığı açıklamada, Suriye'yi terörü destekleyen yabancı devletler listesinden çıkardığını ve Cumhurbaşkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yardımcı olan muhalif ittifakın lideri olan Heyet Tahrir el-Şam'ı da terör örgütleri listesinden çıkardığını bildirdi.

Hükümet yaptığı açıklamada, "Bu önlemler, Birleşik Krallık ve ABD de dahil olmak üzere müttefiklerimiz tarafından yakın zamanda alınan kararlarla uyumlu olup, Suriye geçiş hükümetinin Suriye'de istikrarı teşvik etme ve vatandaşları için kapsayıcı ve güvenli bir gelecek inşa etme, bölgesel istikrarı teşvik etmek ve terörizmle mücadele etmek için küresel ortaklarla çalışma çabalarını takip etmektedir" ifadelerine yer verdi.


Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.