Mısır’dan Afrika’daki su kaynaklarını güvence altına alma çağrısı

Mısır ve Etiyopya arasında ‘Nahda Barajı’ ihtilafı devam ediyor

Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, Afrika kıtasındaki su kaynaklarının güvenliğinin sağlanması çağrısında bulundu (AFP)
Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, Afrika kıtasındaki su kaynaklarının güvenliğinin sağlanması çağrısında bulundu (AFP)
TT

Mısır’dan Afrika’daki su kaynaklarını güvence altına alma çağrısı

Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, Afrika kıtasındaki su kaynaklarının güvenliğinin sağlanması çağrısında bulundu (AFP)
Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, Afrika kıtasındaki su kaynaklarının güvenliğinin sağlanması çağrısında bulundu (AFP)

Mısır, Afrika kıtasında ‘su kaynaklarının güvenliğinin sağlanması’ çağrısında bulundu. Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, iklim değişikliği sonucunda Afrika’daki su kaynakları üzerinde beklenen ciddi etkilerin ‘kaçınılmaz’ bir gündem haline geldiğini vurguladı.
Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, 18 Eylül’de “Halk İçin Sağlıklı Çevrenin Güvence Altına Alınması ve Afrika’da Çevresel Sürdürülebilirliğin Vurgulanması” başlığı altındaki Afrika Çevre Bakanları Konferansı (AMCEN) faaliyetlerine katılımı sırasında konuştu. Bakan, video konferans aracılığıyla katıldığı konferansta ‘emisyonları azaltmak için Afrika ülkelerinin karşılaştığı zorluklar ve Afrika kıtasının maruz kaldığı riskler hakkında farkındalık ve bilgi’ ihtiyacına dikkatleri çekti.
Kahire’nin kıtanın su kaynaklarını koruma ve güvence altına alma çağrısı, Etiyopya’nın Nil Nehri üzerine inşa ettiği Nahda (Hedasi / Rönesans) Barajı konusunda bu ülkeyle uzun süredir devam eden anlaşmazlıklar ortasında yapıldı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) baraj konulu ‘bağlayıcı bir anlaşma’ ile sonuçlanacak müzakerelerin başlatılması çağrısında bulunduğu bir açıklamanın ardından, bir yanda Kahire ve Hartum ile diğer yanda da Addis Ababa arasında son günlerde bir anlaşmazlık yaşandı.
Mısır Çevre Bakanı, Afrika ülkelerinin iklim değişikliğine karşı koruyucu önlemlerinin uygulanması hususunda hırslı olması gerektiğini vurguladı. Yasmine Fuad, Mısır’ın 2022’de düzenlenecek olan iklim değişikliği konusunda BM tarafından organize edilen bir konferansa (COP27) ev sahipliği yapmasına verdikleri destekten dolayı Afrika Müzakereciler Grubu ve Afrika Birliği’ne takdirlerini dile getirdi. Konferansın bir Afrika konferansı olacağına dikkati çeken ve bu konuda Afrika sesini bir araya getirme umudunu dile getiren Fuad, kardeş Afrika ülkelerinin ve Afrika kurumlarının ‘Afrika iklim değişikliği sorunlarını’ önceliklerinin başına yerleştirerek destek verecekleri yönündeki umutlarını kaydetti.
Fuad ayrıca, “Yeşil Gündem’in uygulanmasına yönelik mekanizmaları desteklemek için Afrika ülkeleri arasında toplu eylem, dayanışma ve koordinasyon ihtiyacının” altını çizdi. Çevre Bakanı, “Mısır, yeşil bir toparlanma stratejisi için bir çerçeve hazırlamak üzere birçok adım attı. Mısır hükümetinin yenilenebilir enerji projelerini, sürdürülebilir ulaşımı ve atık yönetimini desteklemek üzere bir adım olarak, Afrika ülkeleri ve Ortadoğu’da türünün ilk örneği olan yeşil hisse senetlerinin çıkarılması da dahil olmak üzere bu konuda güçlü önlemler alındı” ifadelerini kullandı.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.