Fahrizade suikastı dosyası yeni detaylarla tekrar açıldı

Geçen yıl Ekim ayında açılan Kasım Süleymani Müzesi'nden bir kare (Mehr Ajansı)
Geçen yıl Ekim ayında açılan Kasım Süleymani Müzesi'nden bir kare (Mehr Ajansı)
TT

Fahrizade suikastı dosyası yeni detaylarla tekrar açıldı

Geçen yıl Ekim ayında açılan Kasım Süleymani Müzesi'nden bir kare (Mehr Ajansı)
Geçen yıl Ekim ayında açılan Kasım Süleymani Müzesi'nden bir kare (Mehr Ajansı)

New York Times gazetesi tarafından yayınlanan habere göre, İran Savunma Bakan Yardımcısı ve nükleer bilimci Muhsin Fahrizade'nin geçtiğimiz Kasım ayının sonunda öldürülmesine ilişkin dosyanın yeniden açıldığı ve suikastın yıldönümüne 3 aydan az bir zaman kala, önceki ABD yönetiminin makineli tüfekle gerçekleştiren operasyon planına ilişkin bilgisi olduğu iddia edildi.
İran Dışişleri Bakanlığı, Savunma Bakan Yardımcısı ve nükleer bilimci Fahrizade'nin öldürülmesinin ayrıntılarının İran güvenlik ve istihbarat servisleri tarafından ‘açıkça’ bilindiğini açıkladı. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, eski ABD Başkanı Donald Trump ve eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'ya bilgi verilmesiyle ilgili gazetede yer alan haber hakkında yaptığı açıklamada, "Buna bir haber olarak bakmalıyız, daha fazlası değil” dedi.
Dün gazetecilere verdiği demeçte Hatibzade, ”Bu konudaki takibimiz çeşitli yollarla devam ediyor. İstihbarat ve güvenlik teşkilatlarının izlemesi gereken yol elbette belli ve onlar da bu yolları takip ediyorlar. Bunlar, bilmesi gereken insanların bildiği konular. Bunun yanı sıra konu hukuki yoldan da takip ediliyor ve suikastın taraflarını tespit eden detaylı raporlar alınıyor” ifadelerini kullandı.
Cumartesi günü yayınlanan bir haberde New York Times, İsrail'in, İran'ın nükleer programının kilit ismi olduğuna inanılan ve suikast düzenlediği Fahrizade'nin yaşamının son saatlerini ele aldı. Eski Güvenlik Bakanı Mahmud Alevi’nin, bakanlığın, operasyon hakkında bir zaman belirtmeksizin Fahrizade’nin saldırıya uğrayacağına dair tahminlerinin olduğunu ifade ettiği önceki bilgilere işaret ederek, Fahrizade’nin, kendisine suikast düzenlenmesi ihtimaline ilişkin uyarılar aldığını ancak bunları umursamadığını belirtti. Gazete, İsrail'in, İran'ın nükleer silah programına öncülük ettiğine inandığı uzmanları hedef aldığı bir dizi operasyonun ardından Fahrizade'nin günlük hayatında kaçak bir yaşam tarzı izlendiğine dikkati çekti. Gazeteye göre, 2009 yılında suikast ekibi Tahran'da planlanan yerde Fahrizade'yi bekliyordu ancak operasyon son anda iptal oldu. Planın ortaya çıktığının farkına varan Mossad ajanları İranlı yetkililer tarafından pusuya düşürüldü.
Gazete, bazı İranlı yetkililerin, suikastın Fahrizade şahsi aracı Nissan Tiana’yı kullanırken, bir kamyonet üzerine kurulu makineli tüfek kullanılarak gerçekleştiğine ilişkin bilgileri doğruladıklarını, Fahrizade’nin, koruma ekibinin güvenlik protokolüne göre zırhlı bir araç alınması talebini görmezden geldiğini aktardı.

İsrail-Amerikan koordinasyonu
Gazete, suikastın hazırlıklarının eski Mossad Başkanı Yossi Kohen liderliğindeki İsrailli yetkililer ile Trump, Pompeo ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü Gina Haspel de dahil olmak üzere 2019'un sonundan 2020'nin başına kadar uzanan bir dönemde üst düzey ABD’li yetkililer arasında yapılan bir dizi görüşmeden sonra başladığına dikkati çekti.
ABD, 2015 nükleer anlaşmasıyla sonuçlanan İran nükleer müzakerelerine başladığı 2012 yılında İsrail sabotaj ve suikast girişimlerini durdurdu. New York Times'a göre, Trump’ın bu anlaşmayı askıya almasından sonra İsrail suikast girişimlerine kaldığı yerden devam etmeye karar verdi.
Şubat 2020'nin sonlarında Kohen, ABD’ye Fahrizade cinayeti de dahil olmak üzere olası operasyonların bir listesini sundu. Orada bulunan bir yetkili, Beyaz Saray yetkililerinin suikast planına destek verdiğini söyledi.
Gazeteye göre Fahrizade’nin çevresindeki sıkı güvenlik, İranlı bilim insanlarını tasfiye etmek için kullanılan önceki yöntemlerin tekrarını engelledi ve Mossad'ın hesaplarını değiştirerek katil robot kullanmasına neden oldu.
Bu, yabancı bir gazetenin Fahrizade suikastının ayrıntılarını ilişkin ilk haberi değil. Şubat ayında Londra merkezli haftalık Yahudi gazetesi The Jewish Chronicle, Fahrizade’nin hareketlerinin takip edilmesinin ardından bir ton ağırlığındaki güdümlü silahın teçhizatını taşımak için 20 İsrailli ve İranlı ajanın ortak çalışmasının ayrıntılarını aktarmıştı.

Süleymani’nin mahkemesi
Öte yandan İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ülkesinin, Devrim Muhafızları’nın dış operasyonlarının beyni olan Kasım Süleymani'nin eski Başkan Trump'ın emriyle ABD hava saldırısında öldürülmesiyle ilgili mahkeme kurmaya hazırlandığını söyledi. Bu açıklama, iki ülke arasında neredeyse doğrudan bir askeri çatışmaya neden olacak olan Süleymani suikastının ikinci yıldönümüne az bir zaman kala yapıldı.
Sözcü Said Hatibzade, özel bir hakim atamak suretiyle mahkeme sürecinin başlatıldığını aktardı. Hatibzade, yeni Dışişleri Bakanı Emir Abdullahiyan'ın göreve başlamasının hemen ardından, Süleymani’nin öldürülmesiyle ilgili yargıda, savcılıkta, Kudüs Gücü’nde ve Devrim Muhafızları’ndaki mercilerle görüşmeden önce Dışişleri Bakanlığı personeli ile görüştüğünü belirterek, sanıklar hakkında iddianameler ve mahkeme dilekçeleri hazırlandığını ifade etti.  
Hatibzade, “Davadaki sanıklar hem ABD hem de diğer ülkelerin hükümetlerinde. Hatta bilgi aktarımında bulunarak bu suikasta yardımcı olan askeri üsler hakkında da dava açılmasına karar verildi. Uluslararası düzeyde, eski ABD’li yetkilileri suikasttan sorumlu tutmanın yollarını tartıştık. Önümüzdeki ay Dışişleri Bakanı başkanlığında bir toplantı daha yapılacağını düşünüyorum” dedi.
Süleymani’nin öldürülmesinden sonra, Dışişleri Bakanı Emir Abdullahiyan o dönem, Kasım Süleymani Komitesi'nin sözcülüğünü üstlendi.
Süleymani'nin öldürülmesinin birinci yıldönümü, Trump yönetiminin son günlerinde ABD ile İran arasında şiddetli gerginliğe tanık oldu. Tahran'ın aldığı acı darbenin ikinci yıldönümünde yaşanacak olan benzer bir gerilim, nükleer anlaşmayı canlandırmak için yapılan müzakere girişimlerini olumsuz etkileyebilir.



İsrail’de Refah Sınır Kapısı’nın ne zaman açılacağı konusunda belirsizlik

Yardım tırları bugün her zamanki gibi Gazze Şeridi'ne girecek. (Reuters)
Yardım tırları bugün her zamanki gibi Gazze Şeridi'ne girecek. (Reuters)
TT

İsrail’de Refah Sınır Kapısı’nın ne zaman açılacağı konusunda belirsizlik

Yardım tırları bugün her zamanki gibi Gazze Şeridi'ne girecek. (Reuters)
Yardım tırları bugün her zamanki gibi Gazze Şeridi'ne girecek. (Reuters)

İsrail medyası bugün, Mısır'dan Gazze Şeridi'ne yardım ulaştırılması için Refah Sınır Kapısı’nın açılma tarihi konusunda farklı haberler yayınladı. İsrail Yayın Kurumu, İsrail'in Refah Sınır Kapısı’nın bugün yeniden açılmasına izin vereceğini duyurdu. Kurum, internet sitesinde şu açıklamayı yaptı: “Birleşmiş Milletler (BM), akredite uluslararası kuruluşlar, özel sektör ve bağışçı ülkeler tarafından insani yardım taşıyan 600 tır bugün Gazze Şeridi'ne gönderilecek.”

Öte yandan İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth'a bağlı Ynet internet sitesi, bir güvenlik yetkilisinin, Refah Sınır Kapısı’nın bugün ve büyük olasılıkla yarın da açılmayacağını, açılış tarihinin ‘bilinmediğini’ söylediğini aktardı. Adı belirtilmeyen yetkili, sınır kapısının bugün açılmasının lojistik olarak imkânsız olduğunu, ‘önceden sahaya gidip doğrulama yapılması ve bir ekip gönderilmesi gerektiği için bunun zaman alacağını’ belirtti.

Güvenlik yetkilisi, anlaşma uyarınca insani yardım malzemesi yüklü 600 tırın Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan girdiğini söyledi. Bu arada Ynet internet sitesi, güvenlik kaynaklarına dayanarak, Hamas'ın dün teslim ettiği dört cesetten birinin İsrailli rehinelere ait olmadığını bildirdi.

BM ve yardım kuruluşları, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerine saldırmasının ardından iki yıl süren savaş sonrası Gazze Şeridi'nin ciddi bir insani krizle karşı karşıya olduğu bir dönemde sınır kapısının yeniden açılması çağrısında bulundu. Ağustos sonunda BM Gazze'de kıtlık ilan etti.

BM, ‘siyasi liderlik’ tarafından alınan Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılması kararının, Hamas'ın dün geç saatlerde, cuma günü yürürlüğe giren Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşması kapsamında dört rehinenin cenazesini teslim etmesinin ardından geldiğini açıkladı.

ABD Başkanı Donald Trump'ın arabuluculuğunda imzalanan anlaşmaya göre, Hamas ateşkesin yürürlüğe girmesinden itibaren 72 saat içinde hayatta olan ve ölü tüm rehineleri teslim edecekti. Yaşayan 20 rehinenin tamamı zamanında serbest bırakılırken, dün akşam itibarıyla İsrail, öldürülen 28 rehinenin cesetlerinden sadece sekizini teslim almıştı.

İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın Gazze Şeridi'nden askerlerin cenazelerini iade etmemesi halinde Gazze'ye yardım malzemesi girişinin kesileceği tehdidinde bulundu. İsrail Yayın Kurumu, yardımların geçmesi için Refah Sınır Kapısı’nın yeniden açılması kararının, İsrail'in Hamas'ın bugün diğer dört rehinenin cesetlerini iade etme niyetini bildirmesinin ardından alındığını bildirdi. Ancak Hamas bu kararı henüz doğrulamadı.


Trump ve Macron'un meşhur tokalaşması geri döndü

ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır'da Gazze'nin geleceğine ilişkin düzenlenen küresel zirvede bir kez daha uzun ve kararlı bir şekilde el sıkıştı (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır'da Gazze'nin geleceğine ilişkin düzenlenen küresel zirvede bir kez daha uzun ve kararlı bir şekilde el sıkıştı (Reuters)
TT

Trump ve Macron'un meşhur tokalaşması geri döndü

ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır'da Gazze'nin geleceğine ilişkin düzenlenen küresel zirvede bir kez daha uzun ve kararlı bir şekilde el sıkıştı (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Mısır'da Gazze'nin geleceğine ilişkin düzenlenen küresel zirvede bir kez daha uzun ve kararlı bir şekilde el sıkıştı (Reuters)

Donald Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la meşhur uzun ve tuhaf tokalaşmasını tekrarladı ve hatta ‘sınırsız parası’ olduğunu söylediği BAE yetkilisiyle de aynı şekilde tokalaştı.

Gazze'nin geleceği üzerine Mısır'da düzenlenen küresel zirvede Fransa ve ABD liderleri, fotoğraf çektirme, birbirlerinin kollarını sıkma ve tutuş biçimlerini değiştirmeyi içeren, rahatsız edici görünen 26 saniyelik bir el sıkışma gerçekleştirdi.

Pazartesi günkü uzun el sıkışmanın videosuna tepki gösteren bir X kullanıcısı, "Diplomasi ama WWE hali" diye espri yaptı.

Bir diğeri, "Trump ve Macron bugün Gazze Barış Zirvesi'nde bilek güreşi yaptı" yorumunu yazdı.

Bir başkasıysa "Geleneğe uygun" diye özetledi.

Trump ve Macron'un uzun ve tuhaf el sıkışmaları eskiye dayanıyor.

Pazartesi günkü tokalaşmadan daha uzunu sadece ikilinin 2017'deki buluşmasında gerçekleşmişti. Macron, Trump'ın elini kavramış ve ABD Başkanı, Macron'un elinden kurtulmaya çalışsa bile Fransız lider 29 saniye gibi çok uzun bir süre boyunca bırakmamıştı.

Haziran 2018'de başkanlar G7 zirvesinde tekrar bir araya gelmiş ve defalarca el sıkışmıştı. Bunlardan birinde Macron'un başparmağının şeklinin Trump'ın elinde izinin çıktığı epey sert bir tokalaşma da vardı.

Aralık 2024'te, iki dünya lideri Paris'teki Notre Dame Katedrali'nin yeniden açılışı için bir araya geldiğinde, 10 saniye boyunca sıkıca tokalaştıktan sonra sarılmıştı. Televizyon siması Piers Morgan el sıkışma videosuna yanıt olarak X paylaşımında şakayla karışık  "Trump-Macron bilek güreşlerini özlemiştim" dedi.

fgthy7u
ABD Başkanı Donald Trump, BAE Başkan Yardımcısı ve Başbakan Yardımcısı Şeyh Mansur bin Zayid Al Nahyan'ı selamladı ve "sınırsız para"sını övdü (AFP)

İkili şubatta Beyaz Saray'da buluştuğunda, Trump'ın morarmış elinin fotoğrafları ilk kez dolaşıma girmişti. Nedeni hakkında sorular havada uçuşmuştu. Beyaz Saray, siyah-mavi lekenin "çok tokalaşmaktan" kaynaklandığını iddia ederken, bir sosyal medya kullanıcısı  "Macron'la el sıkışma yarışmalarından birini yapmış gibi görünüyor" diye espri yapmıştı.

Pazartesi günü Trump, BAE Başkan Yardımcısı ve Başbakan Yardımcısı Şeyh Mansur bin Zayid Al Nahyan'la da agresif ve uzun bir şekilde tokalaştı.

İkili gülümseyip fotoğraf çektirirken Trump, Manchester City Futbol Kulübü'nün sahibi Şeyh Mansur'u işaret ederek, "Çok fazla para. Sınırsız para" diye övgüde bulundu.

Zirvede Trump, diğer liderlerle bir ateşkes anlaşması imzaladı. Hamas, hayatta kalan 20 İsrailli rehineyi serbest bırakırken İsrail, 1900 Filistinli tutsağı serbest bıraktı. Trump, bu atılımı "Güzel Ortadoğu'nun tümü için yeni bir başlangıç" diye niteledi.

Independent Türkçe


ABD Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey bir danışmanı, evinde gizli belgeler bulundurduğu gerekçesiyle gözaltına alındı

FBI ajanları bir baskın sırasında (Arşiv-AFP)
FBI ajanları bir baskın sırasında (Arşiv-AFP)
TT

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey bir danışmanı, evinde gizli belgeler bulundurduğu gerekçesiyle gözaltına alındı

FBI ajanları bir baskın sırasında (Arşiv-AFP)
FBI ajanları bir baskın sırasında (Arşiv-AFP)

ABD Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı'nın üst düzey bir danışmanı ve Hindistan ve Güney Asya uzmanı olan bir kişiyi, gizli belgeleri basmak ve binlerce sayfa son derece hassas hükümet kayıtlarını evindeki dosya dolaplarında ve çöp torbalarında saklamakla suçladı.

Bakanlık, ABD Savunma Bakanlığı Ağ Değerlendirme Ofisi'nde yüklenici olarak da çalışan Ashley Telles'in, Virginia'daki bir federal mahkemede ulusal savunma ile ilgili bilgileri yasadışı olarak saklamakla suçlandığını açıkladı. FBI ajanları, geçen hafta sonu Telles'in evinde yaptıkları aramada, gizli ve çok gizli belgelerden oluşan büyük bir koleksiyon buldu.

Mahkeme, Telles'in olası tahliyesini değerlendirmek üzere önümüzdeki hafta yapılacak duruşmaya kadar dün gözaltında tutulmasına karar verdi. Avukatı Deborah Curtis, Associated Press'e (AP) “Kanıtlarımızı sunabileceğimiz duruşmayı sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi ve daha fazla yorum yapmaktan kaçındı.

FBI'ın yeminli ifadesinde, Teles'in geçen ay, ABD askeri uçaklarının yetenekleri gibi konularla ilgili gizli belgeleri devlet bilgisayarlarını kullanarak yazdırdığı veya bir meslektaşından yazdırmasını istediği belirtildi. Mahkeme belgelerine göre, güvenlik kamerası kayıtları, Telles'in birkaç kez Dışişleri Bakanlığı binasından ve Savunma Bakanlığı tesisinden, yazdırılan belgelerin bulunduğu düşünülen bir çanta ile çıktığını gösteriyor.

Yeminli ifadede ayrıca Telles'in son yıllarda Çin hükümet yetkilileriyle birkaç toplantı yaptığı da belirtildi. 2022'deki bir akşam yemeğine Telles sarı bir dosyayla gelirken, Çinli yetkililer bir hediye çantasıyla içeri girdi. Yeminli ifadede, Telles'in restorandan ayrılırken dosyayı yanında taşımadığı belirtilse de Çinlilerle yaptığı görüşmeler sırasında herhangi bir gizli bilgiyi ifşa ettiği iddia edilmedi.