Irak Genelkurmay Başkanlığı: İran Genelkurmay Başkanı’nın açıklamalarına şaşırdık

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri
İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri
TT

Irak Genelkurmay Başkanlığı: İran Genelkurmay Başkanı’nın açıklamalarına şaşırdık

İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri
İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri

Irak Genelkurmay Başkanlığı, İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Hüseyin Bakıri’nin ‘Irak topraklarından İran’a yönelik tehdit teşkil eden adımlar atıldığı’ yönündeki açıklamaları karşısında şaşırdıklarını bildirdi.
Irak Genelkurmay Başkanlığı, daha önce iki ülke arasındaki sınırda yaşanan herhangi bir güvenlik sorunuyla ilgili olarak İran Genelkurmay Başkanlığı’na hiçbir zaman yanıt vermemişti.
Tahran, Süleymaniye bölgesinde Irak ve İran arasındaki sınır şeridinde faaliyet gösteren PJAK olarak bilinen Kürdistan Özgür Yaşam Partisi de dahil olmak üzere Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki (IKBY) bir grup İran kökenli Kürt partisini yıllardır izliyor ve hedef alıyor.
İran, Irak topraklarına saldırmayı meşru kılmak için kendisine karşı çıkan gruplara üye unsurları takip ettiğini sık sık bir bahane olarak sunuyor.
Irak Genelkurmay Başkanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada, komşu ülkelerle ilişkilerin kardeşlik ve iyilik temelleri üzerine kurulu olduğu belirtilerek, “Son zamanlarda özellikle güvenlik ve askeri açıdan her düzeyde kayda değer bir gelişmeye tanık oldu” denildi.
Açıklamada, İran Genelkurmay Başkanı’nın Irak topraklarından ülkesine yönelik düşmanca hareketlerin varlığına ilişkin olarak yaptığı haksız açıklamalar karşısında şaşkınlık yaşandığı ifade edildi.
Irak’ın, komşularına karşı saldırganlık amacıyla topraklarının kullanılmasını şiddetle reddettiğine vurgu yapılan açıklamada, Irak’ın komşu ülkelerle iyi komşuluk ve kardeşlik ilişkilerine bağlı olduğunun altı çizildi ve herkesin ortak ilişkilerde kardeşlik ve işbirliği diline bağlı kalması gerektiği ifade edildi.

Bakıri ne demişti?
İran medyasının aktardığına göre Bakıri konuya ilişkin açıklamasında, “İran’a düşman olan terör grupları, IKBY’deki yetkililerin uyarıları dikkate almaması ve merkezi Irak hükümetinin ABD askeri varlığı nedeniyle zafiyet göstermesiyle IKBY’de aktif hale geldi” demişti.
Yıllarca süren başarısızlık ve geri çekilmenin ardından bu grupların geçen yıl ABD, İsrail ve bölgedeki bazı Arap ülkelerinin kışkırtmasıyla aktif hale geldiğini öne süren Bakıri, “Terör eylemlerini genişletme girişimlerine başladılar. Henüz istediklerini elde edememiş olsalar da bazı sınır bölgelerinde güvenliği bozmak için çalışıyorlar ancak İran buna İran vermeyecek” şeklinde konuşmuştu.
İran’ın, IKBY yönetimi ve Bağdat’taki merkezi hükümete yıllardır bu terör gruplarını dağıtmaları ve İran’a karşı faaliyetlerini engellemeleri için bilgi verdiğini dile getiren Bakıri, “Ne yazık ki, Irak makamları İran’ın tavsiyelerini dikkate almadı. Dolayısıyla İran, ülkeye yönelik terör eylemlerine devam ettiği sürece bu grupları yok etmek için inisiyatif alacaktır” ifadelerini kullanmıştı.

Kürt gazetecinin yorumu
Kürt gazeteci Diyari Muhammed, “İran, 2016 yılında Bağdat hükümeti ve etkili Şii partilerle anlaşarak Irak topraklarından ayrılmaya zorladığı Halk Mücahitleri Örgütü’nde olduğu gibi kendisine karşı çıkan İran kökenli Kürt partileri sınır dışı etmeleri için IKBY yetkilileri ve federal hükümete baskı yapmaya çalışıyor” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Muhammed, İran’ın neredeyse her gün Süleymaniye’deki alanları hedef alarak, genellikle Iraklı Kürt vatandaşların mal ve canlarına büyük zarar verdiğini dile getirdi.
İran’ın, IKBY’deki İran karşıtı partilerin, Halkın Mücahitleri Örgütü’nde olduğu gibi sınır dışı edilmesini uzak bir ihtimal olarak gören Muhammed, “Burada işler farklı, çünkü sayıları yedi civarında olan bu partiler birbirleriyle anlaşamıyorlar. Bazılarının Iraklı Kürt partilerle güçlü bağları var ve varlıkları Süleymaniye ile Erbil vilayetleri arasında dağılmış durumda” şeklinde bir yorum yaptı.
İran’ın yıllardır söz konusu partileri IKBY’den çıkarmak için uğraştığını ancak son dönemde çaba ve operasyonlarını yoğunlaştırdığını vurgulayan Muhammed, “Bölgesel yetkililer, İran kökenli partilerin faaliyetlerini Irak içinden yürütmelerine izin vermiyor. Ancak, çeşitli nedenlerle, belki de bu grupların faaliyet gösterdiği coğrafi yapı, diğer siyasi, sosyal ve ulusal faktörlerle ilgili olarak onları kontrol edemeyebilir” diye konuştu.

 


Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.