Fransa, ‘denizaltı krizi’ konusunda AB’nin tutumundan memnun

Fransa Avrupa Birliği (AB) İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune (solda), dün Brüksel’deki Avrupa toplantısında Alman mevkidaşı  Michael Roth ile el sıkışırken (AP)
Fransa Avrupa Birliği (AB) İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune (solda), dün Brüksel’deki Avrupa toplantısında Alman mevkidaşı Michael Roth ile el sıkışırken (AP)
TT

Fransa, ‘denizaltı krizi’ konusunda AB’nin tutumundan memnun

Fransa Avrupa Birliği (AB) İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune (solda), dün Brüksel’deki Avrupa toplantısında Alman mevkidaşı  Michael Roth ile el sıkışırken (AP)
Fransa Avrupa Birliği (AB) İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune (solda), dün Brüksel’deki Avrupa toplantısında Alman mevkidaşı Michael Roth ile el sıkışırken (AP)

Fransa Avrupa Birliği (AB) İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune, dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Avustralya'nın 40 milyar dolarlık bir denizaltı sözleşmesinden vazgeçmesine yanıt vermek için tüm seçenekleri değerlendirdiğini ifade etti. Ayrıca İngiltere’yi Brexit sonrası yükümlülüklerine uyma çağrısında bulundu.
Avustralya geçtiğimiz hafta, Fransa’dan konvansiyonel denizaltı siparişini iptal edeceğini ve AUKUS Paktı isimli yeni bir güvenlik ortaklığı kapsamında ABD ve İngiliz teknolojisiyle nükleer güçle en az sekiz denizaltı inşa edildiğini açıklamıştı.
Reuters’in haberine göre Beaune, Avustralya ile ilişkileri ‘son derece zor’ olarak nitelendirdi. Fransız Bakan, AB ülkelerindeki mevkidaşlarıyla Brüksel’de görüşmeden önce gazetecilere verdiği demeçte, “Hiçbir şey olmamış gibi davranamayız. Tüm seçenekleri araştırmalıyız” ifadelerini kullandı.
AB Dışişleri Bakanları, New York’ta gerçekleştirilen toplantıda Fransa ile dayanışma içinde olduklarını bildirdiler. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, CNN International’a yaptığı açıklamada, cevaplanması gereken birçok soru olduğuna işaret ederek, “Üye devletlerden biri kabul edilemez bir muamele gördü. Bu nedenle ne olduğunu ve neden meydana geldiğini bilmemiz gerekiyor” şeklinde konuştu.
Şarku’l Avsat’ın Reuters’den aktardığı haberine göre Beaune, AB’nin desteğini memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Bunun sadece Fransa’nın değil aynı zamanda AB’nin de sorunu olduğunu ve birliğin çıkarlarını savunmada daha kararlı olması gerektiğini vurguladı.
Fransa şimdiye kadar Avustralya ve ABD'deki büyükelçilerini istişareler için geri çağırdı. Birleşik Krallık’ın rolünü ‘fırsatçı’ olarak nitelendirdi. Beaune, bunun İngiltere’nin AB’den çıkışından sonra daha da erozyona uğradığının bir işareti olduğunu söyledi. İngiltere'nin AB-İngiltere ticaret anlaşmasının balıkçılık bölümünü veya Kuzey İrlanda'nın ticaret statüsünü düzenleyen protokolü uygun şekilde uygulamadığına dikkat çekti. Ayrıca, “Size yakışan şeylere tutunup İngilizlere yakışmayan şeylerden vazgeçeceğinizi söyleyemezsiniz. Bu yüzden güven, tutarlılık ve anlaşmalara saygının çok önemli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Reuters’in haberine göre AB’li diplomatlar, AB’li büyükelçilerin, Avustralya ile Washington tarafından Fransa pahasına imzalanan denizaltı anlaşmasını protesto etmek için yeni bir AB-ABD Ticaret ve Teknoloji Konseyi'nin kurulmasına hazırlanmak için 29 Eylül'de yapılması planlanan görüşmeleri ertelediklerini söylediler. Toplantıların gündem belgesi, AB büyükelçileri arasındaki görüşmelerin herhangi bir gerekçe göstermeden ertelendiğini gösteriyor. Diplomatlar, müzakerelerin ertelenmesini talep edenin Avrupa Komisyonu olduğunu söyledi.
Elysee Sarayı  tarafından yapılan açıklamada dün, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin bir telefon görüşmesi sırasında ülkelerinin Hint-Pasifik bölgesinde birlikte çalışmaya hazır olduklarını vurguladıkları ifade edildi. Fransa Cumhurbaşkanlığı, Macron ve Modi'nin, hedefin bölgesel istikrarı ve hukuk üstünlüğünü güçlendirmek ve herhangi bir gücün bölgesel önem kazanmasını önlemek olduğu konusunda hemfikir olduğunu bildirdi. DPA’nın haberine göre açıklamada ayrıca Fransa’nın, iki stratejik ortak arasındaki güven ilişkisini güçlendirmeye yönelik bir adımda, endüstriyel ve teknolojik yardım yoluyla Hindistan'ın stratejik bağımsızlık kazanmasına yardım etmeye de hazır olduğu ifade edildi. Açıklamada bir diğer amacın ekonomik ilişkiler kurmak olduğunu belirtildi.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.