Tunus Cumhurbaşkanı Said: Olağanüstü önlemler devam edecek

Cumhurbaşkanı Kays Said, geçen pazartesi günü Sidi Bu Zeyd’de konuşma yapıyor (AFP)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, geçen pazartesi gecesi vatandaşların taleplerine cevap veren geçiş hükümlerinin yakın zamanda yürürlüğe koyulacağını ve yeni bir başbakanın yakında atanacağını açıkladı. Said, 25 Temmuz’da açıklaDIĞI olağanüstü tedbirler içeren kararların, geçiş yasaları açıklanıncaya ve Tunus seçim yasası değiştirilene kadar devam edeceğini belirtti.
Said, 2011 Devriminin beşiği olan Sidi Bu Zeyd kentinde yaptığı konuşmada, milletvekillerinin seçmenlerine karşı sorumluluğunu yerine getirmesi için yeni bir seçim yasası çıkarılacağını söyledi. Cumhurbaşkanı, anayasada yer alan hak ve özgürlüklerle ilgili hükümlerin, yürürlükte kalacağına ve Tunusluların özgürlüğüne kimsenin dokunamayacağına dikkati çekti.
Cumhurbaşkanı Said, meydan okumaya kararlı olduğunu ve reform programını uygulamaktan geri adım atmayacağını da ifade etti. Hükümeti kurmadaki gecikmenin, özgür vatanseverler ve ülkeyi satmak isteyenler arasında ayrım yapmak amacıyla yaşandığını belirten Kays Said, geçen Temmuz ayında aldığı kararların, Sidi Bu Zeyd’den patlak veren devrimi onarıcı bir devrim hareketi olduğunu dile getirdi.
Eski iktidar koalisyonu partilerinin, dış güçlere tabi oldukları yönündeki suçlamalarına ilişkin olarak Said, kararlarını kimsenin bilgisi olmadan verdiğini söyledi. Söz konusu koalisyon partileri, aynı zamanda Cumhurbaşkanına ‘olağanüstü uygulamalar ortaya koyması ve eski hükümet sisteminden kopması için anayasanın 80. maddesini etkinleştirmesini tavsiye eden’ taraf olarak biliniyor. Tunus Cumhurbaşkanı, eski Başbakan Hişam Meşişi’yi, yüksek güvenlik ve askeri liderlerle yaptığı toplantıya katılmamasını talep etmek üzere Kartaca Sarayı’ndaki ofisine çağırdığını da söyledi.
Cumhurbaşkanı Said’in ortaya koymaya çalışacağı uygulamalara yanıt olarak, 25 Temmuz kararlarını destekleyen Halk Hareketi Lideri Zuheyr el-Magzavi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada partisinin, cumhurbaşkanlığı açıklamasında yer alan her şeyi, ‘siyasi reformlar ve devrim sürecini onarma çerçevesine girdiği’ için benimsediğini dile getirdi. Cumhurbaşkanı, Tunus’un yeni hükümetin kurulmasından sonra çeşitli alanlarda derin reformların başlatılmasını beklediğine dikkat çekti.
Öte yandan eski anayasa raportörü Habib Hader, seçim yasasını değiştirmenin, parlamento tarafından onaylanan bir yasanın çıkarılması dışında anayasal olarak mümkün olamayacağını dile getirdi. Hader, seçim yasasını değiştirmek için başka bir formüle başvurmanın ‘anayasal kurumlara yönelik darbenin devamını’ temsil ettiğini belirtti.
Aynı şekilde Tunus’un Kalbi partisinden istifa eden Milletvekili Ayyad el-Lumi, “Cumhurbaşkanı, Sidi Bu Zeyd’de sorumsuz ve şok edici bir konuşma yaptı” dedi. Lumi, “Cumhurbaşkanının kimliklerini belirtmeksizin milletvekillerine ‘yüklü miktarda para aldıklarına ilişkin’ ciddi suçlaması, yargısal hesap verebilirliğe tabi olacaktır. Aleyhinde dava açabilirler” dedi.
Milletvekili Ayyad el-Lumi, Cumhurbaşkanının ‘devlete saldırdığını, anayasanın tüm maddelerini ihlal ettiğini ve en önemlisi de onun Tunusluların birliğinin garantörü olduğunu belirten 72. maddeyi ihlal ettiğini’ vurgularken, yaptığı şeyin onları ‘eğilimlerinin destekçileri’ ve ‘seçimlerinin muhalifleri’ olarak ayırmak olduğunu belirtti.
Bir dizi siyasi gözlemci ve analist, Cumhurbaşkanı Said’in siyasi planının, sözde ‘meclis demokrasisi’ kurmak amacıyla esas olarak siyasi sistemi değiştirmeye ve seçimleri düzenleyen yasayı değiştirerek parlamentodaki halk temsilcilerinin oy kullanma şeklini değiştirmeye dayandığını ifade etti. Cumhurbaşkanının açıklayacağı geçiş hükümleri, (yeni bir seçim yasasına dayalı olarak erken parlamento seçimleri yapılana kadar cumhurbaşkanlığı emir ve kararnamelerine göre) parlamentonun feshedilmesine ve devletin çarklarının çalışmaya devam etmesine kapı açacak.
Gözlemcilere göre geçiş hükümetleri, Said’in siyasi tercihlerini uygulamasında yeni bir aşamayı temsil ediyor. 2014 anayasasının askıya alınması ve başbakana tanınan yetkilerin azaltılması karşılığında yetkilerin Cumhurbaşkanlığına devredilmesini öngörüyor. Bu durum, siyasi sistemin doğasını yarı parlamenter sistemden cumhurbaşkanının geniş yetkilere sahip olduğu başkanlık sistemine dönüştürmek anlamına geliyor.