Bilim insanları Samanyolu'nda dev bir boşluk keşfetti

Görselde yeni keşfedilen dev boşluğun yer aldığı konum görülüyor. Sol taraftaki büyütülmüş görüntüde Kahraman moleküler bulutu maviyle, Boğa moleküler bulutu ise kırmızıyla temsil ediliyor  (AFP)
Görselde yeni keşfedilen dev boşluğun yer aldığı konum görülüyor. Sol taraftaki büyütülmüş görüntüde Kahraman moleküler bulutu maviyle, Boğa moleküler bulutu ise kırmızıyla temsil ediliyor (AFP)
TT

Bilim insanları Samanyolu'nda dev bir boşluk keşfetti

Görselde yeni keşfedilen dev boşluğun yer aldığı konum görülüyor. Sol taraftaki büyütülmüş görüntüde Kahraman moleküler bulutu maviyle, Boğa moleküler bulutu ise kırmızıyla temsil ediliyor  (AFP)
Görselde yeni keşfedilen dev boşluğun yer aldığı konum görülüyor. Sol taraftaki büyütülmüş görüntüde Kahraman moleküler bulutu maviyle, Boğa moleküler bulutu ise kırmızıyla temsil ediliyor (AFP)

Bilim insanları Samanyolu Galaksisi’nde dev bir boşluk gözlemledi. Boşluğun genişliği yaklaşık 500 ışık yılı olarak hesaplandı.
Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden bilim insanlarının keşfine göre Dünya’dan yaklaşık 700 ışık yılı uzaktaki boşluk, Kahraman (Perseus) ve Boğa (Taurus) takımyıldızları arasında yer alıyor.
Araştırmacılar, bu kozmik boşluğun yaklaşık 10 milyon yıl önce güçlü bir süpernova veya daha ufak bir dizi yıldız patlamasıyla meydana geldiğini tahmin ediyor.
Boşluğun etrafı, takımyıldızların ismiyle anılan Kahraman ve Boğa bulutlarıyla çevrili.
Bu moleküler bulutlar, aslında yıldızların doğduğu yoğun soğuk gaz ve toz bulutlarından oluşuyor.
Bilim insanları boşluğu çevreleyen yapıya, Kahraman-Boğa Kabuğu ismini verdi.
Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi'ndeki Teori ve Hesaplama Enstitüsü'nden doktora sonrası araştırmacı Dr. Shmuel Bialy, "Bu dev balonun yüzeyinde yüzlerce yıldız oluşuyor veya zaten oluşmuş" diye konuştu:
"İki teorimiz var: Ya bu balonun merkezinde bir süpernova ortaya çıkarak gazı dışarı doğru itti ve şimdi 'Kahraman-Boğa Süper Kabuğu' dediğimiz şeyi oluşturdu ya da milyonlarca yıl boyunca meydana gelen bir dizi süpernova onu zaman içinde yarattı."
Bialy’ye göre, yeni keşif Kahraman ve Boğa moleküler bulutlarının birbirinden bağımsız yapılar olmadığını gösteriyor. Bilim insanları bunların aynı süpernovanın yarattığı şok dalgasıyla, beraber oluştuğunu düşünüyor.
Bialy, "Bulgular, bir yıldız öldüğünde, süpernovasının nihayetinde yeni yıldızların doğuşuna giden bir olaylar zinciri başlattığını gösteriyor" ifadelerini kullandı.
Bulgularını, Astrophysical Journal Letters ve Astrophysical Journal isimli hakemli bilimsel dergilerde iki ayrı makalede yayımlayan Bialy ve meslektaşları, boşluğun 3 boyutlu haritalarını çıkarmak için Avrupa Uzay Ajansı’nın Gaia uydusundan gelen verileri inceledi.
Ayrıca bu haritalar, moleküler bulutların 3 boyutlu olarak ilk kez temsil edilmesini sağladı.
Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden, doktora sonrası araştırmacı Dr. Catherine Zucker, "Bu bulutları on yıllardır görebiliyorduk ama gerçek şekillerini, derinliklerini veya kalınlıklarını asla bilemedik" dedi.

"Bulutların ne kadar uzakta olduğundan da emin değildik. Artık sadece yüzde 1 oranında belirsizlikle nerede olduklarını biliyoruz. Bu da aralarındaki boşluğu ayırt etmemizi sağlıyor."

"Gazın yıldızları oluşturmak için kendisini nasıl yeniden düzenlediğine dair birçok farklı teori var" diyen Zucker, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Gökbilimciler bu teorik fikirleri geçmişte simülasyonlarla test etmişti. Ancak bu araştırma sayesinde, teori ve gözlemi karşılaştırmak, hangi teorilerin en iyi sonucu verdiğini değerlendirmek için gerçek (simüle edilmemiş) 3 boyutlu görüntüleri ilk kez kullanabiliyoruz."

 


Tırtıl mantarı kansere umut oldu

Cordyceps militaris, tırtıllara bulaşarak vücutlarında büyüyebiliyor (Unsplash)
Cordyceps militaris, tırtıllara bulaşarak vücutlarında büyüyebiliyor (Unsplash)
TT

Tırtıl mantarı kansere umut oldu

Cordyceps militaris, tırtıllara bulaşarak vücutlarında büyüyebiliyor (Unsplash)
Cordyceps militaris, tırtıllara bulaşarak vücutlarında büyüyebiliyor (Unsplash)

Bilim insanları hücrenin büyümesini engelleyerek kanserin yayılmasını önleyebilecek bir mantar tespit etti.

Tırtıl mantarı diye de bilinen Cordyceps militaris, Asya'da geleneksel bir ilaç olarak uzun zamandır kullanılıyor. 

İçindeki kordisepin adlı maddeden dolayı özellikle kanser tedavisindeki potansiyeli nedeniyle de son yıllarda ilgi çekiyor. Ancak tam olarak nasıl bir etki yarattığı bugüne kadar saptanamamıştı.

Birleşik Krallık'taki Nottingham Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nden Dr. Cornelia de Moor liderliğindeki bir araştırma ekibi, birden fazla hücre hattında kordisepinin binlerce gen üzerindeki etkisini inceledi.

Hücre hattı, tek bir bitki veya hayvan hücresinden laboratuvarda yetiştirilen bir dizi hücreyi ifade ediyor.

FEBS Letters adlı hakemli dergide dün (7 Kasım) yayımlanan çalışmada bu maddenin kanserdeki hücre büyüme sinyallerini kestiği kaydedildi.

Araştırmacılar, kordisepinin hücreye girdikten sonra hücrenin asıl enerji taşıyıcısı ATP'ye çok benzeyen bir moleküle dönüştüğünü tespit etti. Bu molekül daha sonra hücrenin büyümesini yavaşlattı.

Laboratuvar ortamında ve hayvan hücrelerinde test edilen bulguların, insanlar için geçerli olup olmadığı henüz bilinmiyor. 

Fakat yine de daha güvenli kanser tedavilerinin geliştirilmesinde önemli bir adıma işaret ediyor. Bilim insanları maddenin diğer hücrelere zarar vermeden sadece kanserli hücreleri hedef alma potansiyelinin yüksek olduğunu söylüyor.

Dr. de Moor bulguları şöyle değerlendiriyor:

Verilerimiz, kordisepinin yeni kanser ilaçları yolunda iyi bir başlangıç noktası olduğunu doğruluyor ve yararlı etkilerini açıklıyor.

Independent Türkçe, Study Finds, Interesting Engineering, FEBS Letters