Sisi: Nahda Barajı krizi bölge güvenliğini tehdit ediyor

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda video konferans yoluyla konuşmasını yapıyor. (Resmi hesap)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda video konferans yoluyla konuşmasını yapıyor. (Resmi hesap)
TT

Sisi: Nahda Barajı krizi bölge güvenliğini tehdit ediyor

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda video konferans yoluyla konuşmasını yapıyor. (Resmi hesap)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda video konferans yoluyla konuşmasını yapıyor. (Resmi hesap)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, ülkesi için tek can damarı olarak nitelendirdiği Nil Nehri üzerindeki Nahda (Hedasi) Barajı konusunda Mısır, Sudan ve Etiyopya arasındaki müzakerelerin durmasının bölgenin güvenliği ve istikrarına yönelik yaygın bir tehdit olduğu konusunda uyardı.
Mısır ve Sudan, barajın doldurulması ve işletilmesi konusunda Etiyopya ile 10 yıldır anlaşmaya varmak için müzakereler yürütüyor. Ancak görüşmelerden herhangi bir sonuç alınamadı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) ise geçen hafta üç ülkeyi Afrika Birliği'nin (AfB) himayesinde müzakereleri sürdürmeye çağırdı. Açıklamada, barajın doldurulması ve işletilmesine ilişkin bağlayıcı bir anlaşma metninin makul bir sürede hızlıca sonuçlandırılması gerektiği vurgulandı.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, Salı akşamı BM Genel Kurulu'nda yaptığı açıklamada, "Müzakerelerin, malum tarafın uzlaşmazlığı, oldu bitti politikasını dayatması, müzakere sürecini olumlu ele almaması ve tek taraflı bir yöntem seçmesi nedeniyle nasıl sonuçlandığını hepiniz biliyorsunuz” dedi. 
Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamaya göre Sisi, "Nil Nehri Mısır için tarih boyunca tek can damarı oldu. Mısır vatandaşının Rönesans Barajı ile ilgili endişesinin nedeni bu" dedi.
Sisi açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:
“Afrikalı kardeşlerin kalkınmaya yönelik hakları tanınmasına rağmen, Mısır su kıtlığı kriziyle karşı karşıya ve en kurak ülkelerden biri. Bu nedenle Mısır, 150 milyon Mısır ve Sudan vatandaşının varlığını korumak için barajın doldurulması ve işletilmesi konusunda kapsamlı, dengeli ve yasal olarak bağlayıcı bir anlaşmaya varmaya kararlı.”
Sisi, video-konferans yoluyla yaptığı konuşmada, "Mısır, gurur duyduğu ve yalnızca coğrafi konumuyla değil, vücuttaki bir organ gibi bağlantısı Afrika gerçekliğiyle yakından ilişkili. Bu bağlamda, kıta ülkeleri arasında işbirliğini sağlamanın bir tarafın diğer tarafa gereksinimlerini tanımlamakla olmayacağını, bunun yerine bu sürecin karşılıklı olması gerektiğini açıkça belirtmeliyim" ifadelerini kullandı.
Sisi, ülkesinin konunun uluslararası barış ve güvenliğe yönelik bir tehdide dönüşmesini önlemek için bu dosyadaki sorumluluklarını yerine getirmek ve Birleşmiş Milletler ve dost ülkelerden gözlemcilerin aktif rolü yoluyla Afrika'nın arabuluculuk çabalarını desteklemek ve güçlendirmek için Güvenlik Konseyi'ne başvurduğunu kaydetti. Ayrıca açıklamasında, “Mısır, 150 milyon Mısırlı ve Sudanlı sivilin varlığını korumak ve iki ülke halklarının yeteneklerinin ciddi şekilde zarar görmesini önlemek amacıyla bir an önce bir çözüme ulaşma konusunda kararlılığını sürdürüyor” dedi.
Etiyopya, 2011'den bu yana Nil'in ana kolu üzerine inşa ettiği barajın ekonomisinin gelişmesi ve enerji sağlanması için gerekli olduğunu öne sürüyor. Ancak Mısır barajı Nil’in su kaynakları için ciddi bir tehdit olarak görüyor. Ayrıca, nehir boyunca su projelerini onaylama zorunluluğunda tarihi bir hak olarak gördüğü şeyi talep ediyor.
Mısır Su Kaynakları Bakanı Muhammed Abdulati, özellikle Nahda Barajı ile ilgili Mısır'a yönelik yabancı düşmanlık ihraç etmenin yanlış bir düşünce ve algı olduğunu belirtti. Abdulati açıklamasında, “Mısır hiçbir tarafa zarar vermeyecek şekilde, ortak çıkarlara yönelik iş birliği ve kalkınma için açık bir siyasi irade ile elini uzatıyor” dedi. Abdulati, dün Dubai'deki 5. Arap Su Forumu'ndaki Sınır Ötesi Sular Genel Oturumu’nda yaptığı açıklamada, "Mısır, halkı veya herhangi bir Afrika halkı için yaşam ve kalkınma açısından her hakkı savunuyor" dedi.
Abdulati açıklamasında, özellikle su sektörünün karşı karşıya olduğu birçok zorluk çerçevesinde, her damla suyun en iyi şekilde kullanılması üzerinde çalışarak, sürdürülebilir kalkınma için BM hedeflerine ulaşmanın araçlarından biri olarak su güvenliğinin önemini vurguladı. Aynı zamanda Mısır devletinin konvansiyonel olmayan su kaynaklarının kullanımını en üst düzeye çıkarmak için sürekli çaba göstermenin yanı sıra, iklim değişikliğine karşı koymak ve uluslararası nehir havzalarını uluslararası yasalar ve normlar doğrultusunda yönetmek için bölgesel işbirliğini sürdürmeye çalıştığını ifade etti.



Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA
TT

Suriye: Gürültünün ortasında hukuk devleti talepleri

Fotoğraf: SANA
Fotoğraf: SANA

Aliya Mansur

Yeni Suriye ulusal logosunun (görsel kimlik) lansman töreni, Suriye'deki her etkinlik gibi Suriyeliler arasında geniş çaplı bir tartışmanın eşlik ettiği, etkileyici ve güzel bir etkinlikti. Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın katıldığı Halk Sarayı'ndaki görkemli törene, “Suriye Demokratik Güçleri”nin kontrolü altındaki Rakka ve Haseke hariç olmak üzere Suriye'nin çeşitli bölgelerinde aynı anda düzenlenen kutlamalar eşlik etti. Gösteriler ve sloganlar Suriye devriminden sahneleri çağrıştırdı.

Şara'nın tören sırasında yaptığı etkileyici konuşma Suriye'nin birliğinin ve çeşitliliğinin altını çizdi ama daha tören bitmeden önce Suriyeliler arasında şu tartışma başlamıştı; bu ulusal logo gerçekten Suriyeli mi yoksa başka ülkelerden “ilham mı” alındı? Bazıları bunun bir alkollü içecek şirketnin ticari logosu olduğunu söyleyecek kadar şüphelerinde ileri gittiler.

Suriye şahininin “çalıntı” olduğu suçlamaları - ki bu kesinlikle doğru değil - ve bunlara verilen karşılıklar arasında meselenin özü neredeyse kayboldu. Oysa meselenin özü şu: Nasıl bir Suriye istiyoruz? Hukuk devleti olan bir Suriye mi yoksa halkın ruh hallerinin dalgalanmalarına tabi bir Suriye mi?

Konuya ilişkin yorumunda Anayasa Bildirgesi Taslağı Komitesi üyesi Dr. Ahmed el-Karbi, resmi logoların kabulü tartışılırken yasal temellere dayanmanın gerekliliğini vurguladı. Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesinde açıkça “devletin logosu kanunla belirlenir” ifadesinin yer aldığına ve hukuka dayalı bir devletin anayasal çerçevelere uygun olarak onaylanmamış bir logoya indirgenemeyeceğine işaret etti.

Suriye'deki tartışma ve çekişmenin özü bu olmak yerine, bazı Suriyeliler binlerce yıllık Suriye anıtlarına kazınmış olan Suriye şahininin kökeni ve sembolizmiyle ilgili suçlamalarda bulunmakla meşgul oldular.

Esed rejiminin devrilmesinden ve Şara'nın yönetime gelmesinden bu yana, Suriye halkı hükümetin, özellikle de Başkan Şara'nın her eylemini mutlak biçimde destekleyenler ile hükümetin yaptığı her eylemi veya açıklamayı mutlak biçimde reddedenler arasında bölündü. İki grup arasında, bir şeyleri düzeltmek amacıyla eleştirenlerin ve teşvik etmek amacıyla destekleyenlerin sesleri kayboldu.

Esed rejiminin devrilmesinden bu yana 7 ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak

Şarku'l Avsat'ın Al Majalla'dan aktardığı analize göre Esed rejiminin devrilmesinden bu yana yedi ay geçti ve yeni otoritenin en belirgin özelliği Suriyelilerle ilişkilerinde şeffaf olmamak. Bu da yorumlara kapıyı açıyor ve Suriye halkının doğasını ve doğruluğunu bilinmediği söylentilerin yayılmasına katkıda bulunuyor.

17 Mayıs'ta Suriye Cumhurbaşkanlığı, eski rejim tarafından işlenen ihlallerle ilgili gerçekleri ortaya çıkarmak, sorumlularından hesap sormak, mağdurlara tazminat ödemek ile görevli bir geçiş adaleti komisyonu kurulacağına dair bir kararname yayınladı. Kararname, Abdulbasıt Abdullatif'in komisyon başkanı olarak atanmasını ve duyuru tarihinden itibaren 30 günü geçmeyecek bir süre içinde bir çalışma grubu oluşturma ve iç yönetmelikler hazırlama görevini üstlenmesini öngörüyordu.

Bu kararnamenin yayınlanmasının üzerinden yaklaşık bir buçuk ay geçti, yani komisyonun kurulması için öngörülen 30 günlük süre geçti. Peki bu komisyon hangi aşamada? Cevap yok. Bu sadece şeffaflığın eksik olduğunu değil, aynı zamanda hükümetin kendi yayınladığı kararnamelere ve mevzuata, örneğin Anayasa Bildirgesi'nin 5. maddesine bağlı olmadığının da bir örneği.

İşte meselenin özü de budur: Nasıl bir Suriye istiyoruz?

Hukuk ve kurumlar devleti Suriye'nin sesi, iki grubun kopardığı gürültü arasında neredeyse duyulmuyor. Bir tarafta destekçiler var ve bunların çoğu Suriyelilerin “Aralık 2024 devrimcileri” olarak adlandırdığı, devrimin 14 yılı boyunca önemli bir rol veya sese sahip olmayan, şimdiyse hükümetin sağ tarafında yer alan kişiler. Diğer taraftaki hükümetin muhalifleri arasındaysa, hükümetin her türlü eylemini çarpıtmakla meşgul olan, çoğunluğu eski rejim kalıntısı ve solcu olan sesler bulunuyor. İkisi arasında aklın sesi kayboluyor.

Suriye'nin istikrarı sadece Suriye için değil, bölge için de bir öncelik. İstikrarlı bir Suriye, komşu ülkelerin istikrarının başlangıcıdır ve bir vatandaşlık devleti ve hukukun üstünlüğünün inşası, Suriyelilerin onlarca yıllık geleceğinin temel taşıdır. Sağlam olmayan temeller üzerine inşa edilen her yapı, özellikle Suriye'nin düşmanları hâlâ pusuda beklediğinden, çökme riski altındadır. Hukukun üstünlüğü, adalet, özgürlük, vatandaşlık ve şeffaflık, istediğimiz devleti inşa etmek için önceliklerdir.