Efsanevi belgeselci Ken Burns, ABD'deki durumu İç Savaş öncesine benzetti

2013'te 150. yıldönümü anılan Gettysburg Muharebesi, İç Savaş'ın kaderini belirleyen topraklarda böyle canlandırılmıştı (AFP)
2013'te 150. yıldönümü anılan Gettysburg Muharebesi, İç Savaş'ın kaderini belirleyen topraklarda böyle canlandırılmıştı (AFP)
TT

Efsanevi belgeselci Ken Burns, ABD'deki durumu İç Savaş öncesine benzetti

2013'te 150. yıldönümü anılan Gettysburg Muharebesi, İç Savaş'ın kaderini belirleyen topraklarda böyle canlandırılmıştı (AFP)
2013'te 150. yıldönümü anılan Gettysburg Muharebesi, İç Savaş'ın kaderini belirleyen topraklarda böyle canlandırılmıştı (AFP)

Efsanevi film yapımcısı Ken Burns, ABD'deki mevcut bölünmenin Amerika tarihinin en kanlı çatışması olan İç Savaş öncesi kadar kötü olduğunu söylüyor.
Ülkenin kendi kendini yok etme olasılığı hakkında konuşan Burns, "Eğer cehenneme gideceksek, bu içeride olacak" dedi.
Burns, 1990'larda PBS'te yayımlanan ve her 6 Amerikalıdan biri tarafından izlenerek kültürel bir fenomen haline gelen dönüm noktası niteliğindeki 11 saatlik belgesel dizisi İç Savaş (The Civil War) ile tanınıyor.
9 bölümden oluşan belgesel, ülkenin Kuzey ve Güney arasında yaşanan savaşa yönelik anlayışı için 30 yıldan uzun zamandır tutarlı bir mercek işlevi görüyor.
ABD'li general Norman Schwarzkopf, Saturday Night Live skeçlerine de ilham veren belgeseli, Birinci Körfez Savaşı'na hazırlanırken izlemişti. Yapım, birlikteki bölünmeye neyin yol açtığı konusunda güvenilir bir inceleme olarak referans alınmayı sürdürüyor.
Will Arnett, Jason Bateman ve Sean Hayes isimli aktörlerin SmartLess isimli podcast'ine katılan Burns'e, ülkenin gittiği istikamette sakınca görmediği mi yoksa her şeyin "keder ve kasvet" içinde mi olduğu soruldu.
Yapımcı şöyle cevapladı:
"Bu gerçekten ciddi bir şey. Bundan önce üç büyük kriz var: İç Savaş, Bunalım ve İkinci Dünya Savaşı. Bu ona denk."
Burns, Abraham Lincoln'ün başkan olmadan evvel 1838'de ABD'nin Atlantik ötesindeki askeri bir dev tarafından ezilip ezilmeyeceğine dair yaptığı konuşmaya da atıfta bulundu. Lincoln o dönem şöyle demişti:
"Asla. Bin yıllık bir süreçte Avrupa, Asya ve Afrika'nın bütün orduları zor kullanarak Ohio Nehri'nden su içemez veya Blue Ridge'te iz bırakamaz. Hayır, eğer kaderimizde yıkım varsa, onun faili ve bitiricisi biz olmalıyız. Özgür insanlardan oluşan bir ulus olarak ya sonsuza kadar yaşar ya da intihar ederek ölürüz."
Burns, kuzeyle güneydeki iyi huylu komşular ve "coğrafi bir güç kalkanı" sağlayan iki okyanus arasındaki ABD "cehenneme" gidecekse bile bunun kendi sınırları içinde olacağı hususunu onayladı.
Burns, "Bildiğiniz gibi, tam da o silahın namlusuna bakıyoruz" dedi.



Netanyahu af konusunda Trump'tan daha fazla yardım istedi

ABD Başkanı Donald Trump, 13 Ekim 2025'te Kudüs'teki İsrail Knesset'inde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşüyor (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, 13 Ekim 2025'te Kudüs'teki İsrail Knesset'inde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşüyor (Reuters)
TT

Netanyahu af konusunda Trump'tan daha fazla yardım istedi

ABD Başkanı Donald Trump, 13 Ekim 2025'te Kudüs'teki İsrail Knesset'inde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşüyor (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, 13 Ekim 2025'te Kudüs'teki İsrail Knesset'inde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşüyor (Reuters)

Axios dün, iki Amerikalı ve bir İsrailli yetkiliye dayandırdığı haberinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü yaptığı telefon görüşmesinde, İsrail cumhurbaşkanından af dilerken ABD Başkanı Donald Trump'tan daha fazla destek istediğini bildirdi.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun af talebine ilişkin pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Biz sadece devletin çıkarlarını göz önünde bulunduracağız" dedi.

Netanyahu, pazar günü yıllardır süren yolsuzluk davasında Herzog'dan resmen af ​​talebinde bulundu ve ceza yargılamasının İsrail'i yönetme yeteneğini engellediğini, affın ulusal çıkarlara hizmet edeceğini savundu.

İsrail'in kuruluşundan bu yana en uzun süre görev yapan başbakanı olan Netanyahu, rüşvet, dolandırıcılık ve güveni kötüye kullanma suçlamalarını uzun süredir reddediyor.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre avukatları, İsrail Cumhurbaşkanlığı Ofisi'ne yazdıkları mektupta, Netanyahu'nun hala hukuki sürecin kendisinin tamamen beraatiyle sonuçlanacağına inandığını belirtti.

Netanyahu, partisi Likud'dan yayımladığı kısa video açıklamasında, "Avukatlar bugün af talebini cumhurbaşkanına ilettiler ve ülkenin çıkarlarını önemseyen herkesin bu adımı desteklemesini bekliyorum" ifadelerini kullandı.


Peru'da bir başkan adayı aracına düzenlenen silahlı saldırıdan sağ kurtuldu

Peru'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sağcı aday Rafael Belaunde (AP)
Peru'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sağcı aday Rafael Belaunde (AP)
TT

Peru'da bir başkan adayı aracına düzenlenen silahlı saldırıdan sağ kurtuldu

Peru'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sağcı aday Rafael Belaunde (AP)
Peru'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sağcı aday Rafael Belaunde (AP)

Peru’da sağcı cumhurbaşkanı adayı Rafael Belaunde, dün Lima'nın güneyindeki Cerro Azul bölgesinde aracına ateş açılmasından yara almadan kurtuldu.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre Polis Şefi General Oscar Arriola, gazetecilere yaptığı açıklamada, Halkın Özgürlüğü Partisi liderinin aracını hedef alarak, "Bir motosikletten ateş açıldığını" belirtti.

Polis, X platformunda yayınlanan açıklamasında, saldırıda yaralanan olmadığını vurguladı.

Yetkililer ayrıca, Belaunde’nin şoförünün de saldırıdan yara almadan kurtulduğunu doğruladı.

Arriola, sağcı liderin polise "tehdit almadığını" söylediğini belirtti.

Belaunde, 12 Nisan'da yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday. 50 yaşındaki Belaunde 1963-1968 ve 1980-1985 yılları arasında ülkeyi yöneten eski devlet başkanı Fernando Belaunde'nin torunu.


İran’da gençler toplumu değiştiriyor: 40 yılın en büyük dönüşümü

İran'daki sosyal dönüşümün Tahran yönetimindeki muhafazakarları rahatsız ettiği belirtiliyor (Reuters)
İran'daki sosyal dönüşümün Tahran yönetimindeki muhafazakarları rahatsız ettiği belirtiliyor (Reuters)
TT

İran’da gençler toplumu değiştiriyor: 40 yılın en büyük dönüşümü

İran'daki sosyal dönüşümün Tahran yönetimindeki muhafazakarları rahatsız ettiği belirtiliyor (Reuters)
İran'daki sosyal dönüşümün Tahran yönetimindeki muhafazakarları rahatsız ettiği belirtiliyor (Reuters)

Uzmanlara göre İran'da son 40 yılın en büyük toplumsal değişimlerinden biri yaşanıyor. 

New York Times'ın (NYT) haberinde, gençlerin başını çektiği dönüşüm kapsamında son dönemde binlerce kişinin katıldığı açık hava pop konserleri ve kadınların saçı açık şekilde erkeklerde dans ettiği eğlenceler düzenlendiği yazılıyor. 

Sokak müzisyenleri ve hip-hop dansçılarından sabah yoga grupları ve sanat festivallerine kadar özellikle Tahran'da çeşitli organizasyonların yapıldığına dikkat çekiliyor. 

Başkente ek olarak bazı etkinliklerin Şiraz, İsfahan, Yezd gibi çeşitli şehirlere de yayıldığı aktarılıyor. Hatta çöldeki bazı bölgelerde özel rave partileri düzenlendiği belirtiliyor.

İranlı sosyolog Fadime Hassani, gençlerin "ikili hayat yaşamak istemediğini" özel ve kamusal alan arasındaki ayrımların gittikçe bulanıklaştığını söylüyor: 

Son 40 yılda İran kültürünün büyük bir kısmı özel alanlarda, yani evlerde, partilerde ve kısıtlı ortamlarda varlığını sürdürdü. Ancak bugün aynı değerler, duygular ve yaşam tarzları kamusal alanda da yeniden üretiliyor.

Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, seçim kampanyasında daha fazla sosyal özgürlük vaadinde bulunmuştu. NYT'nin analizinde hükümetin gençlerin liderliğindeki dönüşümü "bastırmaktan çekindiği veya buna gücünün yetmediği" yorumu yapılıyor. 

22 yaşındaki Mahsa Emini'nin başörtüsü kurallarına uymadığı iddiasıyla gözaltına alınıp işkence sonucu öldürülmesiyle İran'da 2022'de patlak veren protesto dalgası da hatırlatılıyor. Kuraklık, ekonomik kriz ve haziranda 12 gün süren İsrail-İran savaşının etkilerinden toparlanmaya çalışan Tahran yönetiminin, benzer bir tepkiyle karşılaşma endişesiyle etkinliklere karşı sert önlemler almadığı yazılıyor. 

Diğer yandan muhafazakarların değişimden rahatsız olduğuna da dikkat çekiliyor. NYT'nin İran medyasından aktardığına göre İstihbarat Bakanlığı, sosyal kurallardaki gevşemeye ve kadınların başörtüsünden uzaklaşmasına dair ülkenin dini lideri Ali Hamaney'e rapor sundu. Hamaney'in de "gençlerin ve kadınların hizaya getirilmesi" talimatı verdiği öne sürülüyor. 

Independent Türkçe, New York Times, Iran Wire