Irak ve Suudi Arabistan arasında açılması beklenen Cemime Sınır Kapısı’nın çevresinde bir silahlı grubun faaliyetleri gözlemlendi

Suudi Arabistan ile olan kapının açılmasını engellenmesinden endişe ediliyor.

Irak ve Suudi Arabistan arasında açılması beklenen Cemime Sınır Kapısı’nın çevresinde bir silahlı grubun faaliyetleri gözlemlendi
TT

Irak ve Suudi Arabistan arasında açılması beklenen Cemime Sınır Kapısı’nın çevresinde bir silahlı grubun faaliyetleri gözlemlendi

Irak ve Suudi Arabistan arasında açılması beklenen Cemime Sınır Kapısı’nın çevresinde bir silahlı grubun faaliyetleri gözlemlendi

Irak’ın güneyinde bulunan Semave kentindeki yerel yetkililer, Suudi Arabistan ve Irak arasındaki Cemime Sınır Kapısı’nda yakında düzenlenecek olan açılışı engelleyebilecek birtakım siyasi ve güvenlik sorunlarının olduğuna işaret etti.
Suudi Arabistan ve Irak yetkilileri bu ayın başında Arar Sınır Kapısı’nda bir araya gelerek, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artırılmasını görüştü. Irak ve Suudi Arabistan arasında daha önce imzalanan mutabakat muhtırasında gümrük çalışmalarının genişletilmesi, ithalat izniyle ilgili karmaşık işlemlerin iyileştirilmesi, Cemime Sınır Kapısı’nın açılması ve diğer sınır kapılarındaki ticari hacmin artırılması konularında uzlaşıya varıldı. Müsenna vilayeti Valisi Ahmed Menfi, daha önce yaptığı bir açıklamada, açılacak olan yeni Cemime Sınır Kapısı’nın Irak için bir kazanım olacağını, ticari yolları kısaltacağını ve hacı adayları ile yolcuların Suudi Arabistan’a taşınmasını kolaylaştıracağını belirtmişti.
Güvenilir kaynaklar, bir silahlı grubun Cemime Kapısı civarındaki toprakları ve yolları ‘kontrol etmek’ ve Suudi Arabistan ile olan ticari hareketi izlemek için kapıya yakın tarım arazilerini satın aldığını ortaya çıkardı. Semave kentinden yerel bir kaynak, “Semave Çölü’nde yeni sınır kapısıyla bir ilgisi olan garip bir hareketlilik söz konusu” dedi.
Söz konusu kaynaklar, iki yerel şirketin geçen haftalarda Semava Çölü’ne giderek, 3 dönüm arazi üzerinde tarımsal yatırımlar yapmak için sözleşme imzaladığını aktardı.
Bölgedeki görgü tanıkları, iki şirketin satın aldığı arazide geçen hafta silahlı kişilerin gezindiğini gördüklerini ve akabinde bu alanın bir silahlı gruba bağlı milislerin konuşlandığı askeri karargâha dönüştüğünü belirtti. Semave kentinden iki yetkili ve bir yerel gazeteci toplam 3 kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Irak ve Suudi Arabistan’ın Cemime Sınır Kapısı’nın açılması hususunda anlaşmaya varmasının ardından Irak Meclis’inde milletvekilleri bulunan bir silahlı grubun bu bölgede yatırım sözleşmesi imzaladığını bildirdiler.
3 kaynaktan biri, söz konusu yatırım sözleşmesinin, bölgedeki arazilerde tarım yapılmasını ve bir hayvan yetiştirme tesisinin kurulmasını öngördüğünü söyledi. Diğer kaynak ise militanların araçlarla gelişigüzel bir biçimde bölgeye sevk edildiğini söyledi.
Şii partilerin üyelerine göre, İran yanlısı silahlı grupların komutanları, Suudi Arabistan ile karşılıklı ticareti reddediyor. Ancak buna karşı olmalarının arkasında hangi sebebin olduğu sorusunu yönelten Şarku’l Avsat muhabiri, parti üyelerinden “yeni sınır kapısı Irak’ın ulusal güvenliğini ihlal etmek için bir kapı görevi görecek” yanıtını aldı.
Adının açıklanmasını istemeyen bir hükümet kaynağı ise bu iddiaların “komik” olduğunu ve iki ülkenin stratejik çıkarlarını etkilemeyeceğini söyledi.
Ancak Şarku’l Avsat’a konuşan Semave Çölü’ndeki gazeteci kaynak, “Bölgede sürpriz ve düzenli bir şekilde çobanların yayıldığını” söyledi. Iraklı bir güvenlik kaynağı ise bu çobanların “aylık maaş karşılığında silahlı grupların adına çalışan bilgi kaynakları” olduğunu kaydetti.
Çölün kalbine kurulan Operasyonlar Karargahı ise söz konusu silahlı grupların buraya yerleşme planına sahip olduğunu gösteriyor. Bir güvenlik kaynağı, silahlı bir grubun Nakra el-Selman Cezaevi’nde kontrolü ele geçirmek için siyasi nüfuzunu kullandığını bildirdi. Şarku’l Avsat, cezaevi binasının silahlı gruba tahsis edilmesinin talep edildiği belgeye ulaştı. Fakat bir saha kaynağı, Irak ordusunun talebi reddettiğini ve cezaevi binasına asker takviyesi yaptığını belirtti.
Irak'ın en eski hapishanelerinden biri olan Nakra el-Selman, Irak-Suudi Arabistan sınırına yakın Semave Çölü’nün kalbinde bir çöl tepesinde yer alıyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.