عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Kovid-19 hapları birkaç ay içinde gelebilir

FDA'in şimdiye kadar Kovid-19 tedavisinde acil kullanım onayı verdiği tek antiviral ilaç Remdesivir (AP)
FDA'in şimdiye kadar Kovid-19 tedavisinde acil kullanım onayı verdiği tek antiviral ilaç Remdesivir (AP)
    İstanbul/Şarkul Avsat
TT
TT

Kovid-19 hapları birkaç ay içinde gelebilir

FDA'in şimdiye kadar Kovid-19 tedavisinde acil kullanım onayı verdiği tek antiviral ilaç Remdesivir (AP)
FDA'in şimdiye kadar Kovid-19 tedavisinde acil kullanım onayı verdiği tek antiviral ilaç Remdesivir (AP)

Kovid-19'a karşı geliştirilen antiviral haplar, sadece birkaç ay içinde gelebilir.
ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü AIDS Bölümü Müdürü Carl Dieffenbach, 24 Eylül'de yayımlanan açıklamasında umut vaat eden üç ilacın test aşamasında olduğunu söyledi.
Test sonuçlarının sonbahar ya da kış aylarında gelebileceğini kaydeden Dieffenbach'e göre ilaçlar arasında en umut vaat edeni, Merck'in Ridgeback'le geliştirdiği Molnupiravir.
Diğer adaylarsa Pfizer'in PF-07321332'si ve Roche'yle Atea'nın AT-527'si.
Sonbahar 2020'de 202 katılımcıyla yapılan klinik deneyler, Molnupiravir'in virüsün bulaşıcılığını azalttığını göstermişti.
Merck CEO'su Robert Davis, Faz 3 deneyleri verilerinin ilerleyen haftalarda geleceğini söyledi. Davis, bu yıl bitmeden ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nden (Food and Drug Administration - FDA) acil kullanım onayı alabileceklerini düşünüyor.
Pfizer ise 1 Eylül'de başladığı çalışmalarda PF-07321332'nin Faz 2 ve Faz 3 deneylerini bir arada yürütüyor.
Aeta yetkilileri de Faz 2 ve Faz 3 deneylerinin sonuçlarını bu yıl içinde almayı beklediklerini bildirmişti.
Hapların günde bir kere alınması hedefleniyor. Haberde, hastaların Kovid-19 teşhisinin ardından 5 ila 10 gün boyunca ilaç kullanacağı yazıldı.
Bulaşıcı hastalıklar ve immünoloji uzmanı Dr. Daniel Griffin, antiviral hapların koronavirüsle mücadelede önemli rol üstlenebileceğini ancak yine de aşıların yerini tutamayacağını söyledi.
Virolog Timothy Sheahan ise şöyle konuştu:
"Oral antiviraller sadece Kovid-19'un süresini azaltma potansiyeline sahip değil, bu ilaçların aynı zamanda hastaların çevresine virüsü bulaştırmasını sınırlama ihtimali de var."

Antiviral haplara destek
Oral antiviraller bir dönem göz ardı edilse de Kovid-19 pandemisinin ardından ilaç şirketlerinin dikkatini çekti. ABD'deki Joe Biden yönetimi de bu çalışmalara destek veriyor. Zira FDA, Molnupiravir'e acil kullanım onayı verirse Biden yönetimi 1,2 milyar dolar değerinde hap satın alacak.
Biden yönetimi ayrıca, Kovid-19 ve ileride yayılabilecek diğer hastalıklara karşı antiviral ilaçlar geliştirmeyi hedefleyen Antiviral Program for Pandemics'e (Pandemiler için Antiviral Programı) 3,2 milyar dolar (yaklaşık 30 milyar TL) yatırım yapacağını haziranda duyurmuştu.
Independent Türkçe, NBC News

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT
TT

Akıllı telefonlardaki sistem, ayda 300 deprem tespit etti

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Bilim insanları, Android akıllı telefonları gerçek zamanlı deprem dedektörlerine dönüştüren yeni bir sistem geliştirerek büyük bir sarsıntıdan önce halkı daha hızlı uyarma potansiyeline sahip bir yol buldu.

Google, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu (US Geological Survey/USGS) ve diğer araştırmacıların geliştirdiği sistem, milyonlarca telefondan alınan verileri kullanarak bir depremden kaynaklanan en erken sarsıntı sinyallerini tespit ediyor.

Bir cihaz kümesi aynı yer hareketini kaydettiğinde, sistem bunu işaretleyerek yakın bölgelerdeki diğer cihazlara uyarı gönderiyor.

Science'ta yayımlanan çalışma, ağın ayda 300'den fazla deprem tespit ettiğini ortaya koydu. Uyarıların gönderildiği bölgelerde, daha sonra depremi hissettiğini bildiren kişilerin yüzde 85'i uyarıyı aldığını söyledi. Yüzde 36'sı sarsıntı başlamadan önce, yüzde 28'i sarsıntı sırasında ve yüzde 23'ü de sarsıntıdan sonra uyarı almış.

Çalışmada sistemin, geleneksel sismik sensörlerin yerini almasa da yoğun bilimsel ağlara sahip olmayan bölgelerde ölçeklenebilir, düşük maliyetli bir erken uyarı aracı sunabileceği belirtiliyor. Yazarlar bunun özellikle akıllı telefonların yaygın ancak sismometrelerin nadir bulunduğu, gelişmekte olan ülkeler için umut vaat ettiğini söylüyor.

Google yaptığı açıklamada, sistemin insanlara "uyarı vererek sarsıntı başlamadan önce birkaç değerli saniye" kazandırabileceğini ifade ediyor.

Bu saniyeler bir merdivenden inmek, tehlikeli nesnelerden uzaklaşmak ve korunmak için yeterli zamanı sağlayabilir.

Uyarılar, deprem sırasında daha yıkıcı olan S dalgalarından önce gelen ve hızlı hareket eden P dalgalarının saptanmasına dayanıyor. Yeterli sayıda telefon P-dalgalarını tespit ederse sistem, sarsıntıyı hissetmesine belki de birkaç saniye kalan kullanıcılara uyarılar gönderiyor. Bu saniyeler korunmak, bir ameliyatı durdurmak ya da kritik altyapıyı duraklatmak için yeterli olabilir.

2020'de çıkmaya başlayan Android Deprem Uyarı Sistemi halihazırda Birleşik Devletler, Japonya, Yunanistan, Türkiye ve Endonezya gibi çeşitli ülkelerde kullanılıyor. Doğrudan Android işletim sistemine yerleştirilen teknoloji, kullanıcıların ayrı bir uygulama indirmesini gerektirmiyor.

cdfgthy
Harita, Android'in deprem uyarı sisteminin aktif olduğu ülkeleri (açık yeşil) gösteriyor. Kırmızı ve sarı sırasıyla güçlü (MMI 5+) ve hafif (MMI 3-4) sarsıntıların yaşandığı alanlar. Gri noktalar uyarı verilmeyen algılamaları gösteriyor. Kaliforniya, Oregon ve Washington'daki uyarılar (koyu yeşil) ShakeAlert'ten geliyor (Google)

Araştırmacılar doğruluk oranı bilimsel sensörler kadar yüksek olmasa da akıllı telefonlardan gelen uyarıların en çok işe yaradığı yerlerin, telefon yoğunluğu ve güvenilir veri bağlantıları yüksek seviyedeki kentsel alanlar olduğunu tespit etti. 

Çalışma, MyShake uygulaması gibi daha önceki kitle kaynaklı deprem uygulamalarının üzerine inşa edilse de milyonlarca cihaza gömülü olması sisteme fayda sağlıyor.

Yazarlar, "Kitle kaynaklı sistemlerin giderek daha önemli hale geleceğine inanıyoruz" ifadelerini kullanıyor. 

Geleneksel sensörleri kişisel cihazlardan gelen verilerle birleştirerek daha dayanıklı, kapsayıcı erken uyarı sistemleri oluşturmak mümkün.

Independent Türkçe