Libya Başbakanı Dibeybe, seçimlerin zamanında yapılması konusundaki kararlığını yineledi

Libya Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, Temsilciler Meclisi'nin (TM) Ulusal Birlik Hükümeti’nden (UBH) güvenoyunu çekmesi kararına yönelik sert açıklamalarının tonunu yumuşatarak, 24 Aralık’ta yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin zamanında düzenlenmesi konusunda kararlı olduğunu vurguladı. Öte yandan TM’nin hükümetten güvenoyunu çekme kararı, uluslararası arenada, Libya seçimlerine yönelik olumsuz etkilerin artmasına ve Libyalı taraflar arasındaki anlaşmazlığın daha da alevlenmesine karşı korkuları ortaya çıkardı.

Başbakan Dibeybe, Cuma günü başkent Trablus'un merkezinde toplanan destekçilerinin hükümetten güvenoyunun çekilmesini protesto etmek için TM’yi düşürme taleplerini görmezden geldi. Göstericiler, ‘TM beni temsil etmiyor’, ‘Halk, TM’nin düşmesini istiyor’ ve ‘Bölünmeye hayır’ yazılı dövizler taşıdıkları görüldü. Dibeybe, destekçilerine hitaben yaptığı konuşmada bu yıl sonlarında yapılması planlanan seçimleri ‘taviz vermeyecekleri bir hedef’ olarak niteledi. Başbakan Dibeybe, hiç kimsenin veya tarafın, Libya halkını, kendi tercihi dışında yönetemeyeceğinin sözünü verdi. Trablus’taki Şehitler Meydanı'nda hükümet tarafından düzenlenen toplu bir düğüne de katılan kalabalığa yaptığı konuşmada, “Bugünden sonra her ne sebeple olursa olsun, ne bölünmeye ne de parçalanmaya izin vereceğiz” ifadelerini kullandı. Hükümetinin Libya'yı birleştirdiğini ve merkeziyetçilikle mücadele ettiğini vurgulayan Dibeybe, yerel yönetim aracılığıyla tüm Libyalılara, ülke zenginliklerinin eşit şekilde dağıtılmasının yanı sıra aşiretçilikten ve bölgecilikten uzak güçlü ve birleşik bir ordu kurma sözü verdi.

Başbakan Dibeybe, hükümetin ‘şu ana kadar harcanan parayı çalmadığını ve kendilerini sefil bir durumda bırakmayacağına söz verdiği bu ülkenin insanları için harcadığını’ belirterek, yakında halka konut ve kalkınma kredisi verileceğini kaydetti.

Öte yandan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi'nin yardımcısı Abdullah el-Lafi, Başkanlık Konseyi'nin Libyalılara verdiği ve ülkeyi en önemli ve uzun vadeli hedefe, yani seçimlere taşıyacak olan sözlerine bağlı olduğunu vurguladı. Libyalıların ‘ülkenin çıkarına hizmet etmeyecek daha fazla geçici çalışma, siyasi kaos ve başka geçiş süreçleri istemediklerini’ belirten Lafi, tüm tarafları ülkenin çıkarına öncelik vermeye çağırdı.

Diğer taraftan TM Başkanı Akile Salih yaptığı bir açıklamada, ‘TM’nin UBH tarafından uluslararası taraflarla devlete bir takım yükümlülükler ve borçlar yükleyecek olan milyarlarca dolarlık sözleşmeler yapılmasından rahatsız olduğunu ve uluslararası çalışmalarını sınırlamak amacıyla UBH’den güvenoyunu çektiğini’ söyledi.

Salih, Cuma günü, televizyonda yaptığı açıklamada, hükümet üzerinde yurtiçindeki çalışmalarıyla ilgili herhangi bir kısıtlama olmadığını, sadece uluslararası taraflarla uzun vadeli sözleşmeler yapılmasına kısıtlama getirildiğini belirtti. TM Başkanı, hükümetin seçimlere kadar çalışmalarına devam edeceğinin de altını çizdi.

Protesto gösterilerinin, ‘herkes için meşru bir anayasal hak olduğunu ve Libyalıların her yerde barışçıl bir şekilde gösteri yapma hakkının bulunduğunu’ gösterme sözü veren Salih, Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) ile yapılan istişarelere değindi. Salih, istişarelerde, TM ve DYK arasındaki çalışmaların koordinasyonu ve yasaların görüşülmesi gibi konularda, herhangi bir çözüme veya anayasal ve yasal bir zemine ulaşılamadığını kaydetti. Salih, bu çerçevede yeni meclis seçilir seçilmez yönetimi devretmeyi taahhüt eden TM’nin sonraki oturumda ya da ondan sonraki oturumda meclis yasasını çıkaracağını açıkladı. Libya'da seçimler dışında bir çözüm olmadığının altını çizen Salih, seçimleri engellemenin ‘korkunç sonuçlara ve kaosa yol açacağı’ konusunda uyardı.

Bir başka gelişmede ise DYK Başkanı Halid el-Mişri, Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Mareşal Halife Hafter’in seçimlerde cumhurbaşkanlığına aday olmasına izin vermeyeceklerini vurguladı.

Öte yandan Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, dün akşam New York'ta Birleşmiş Milletler 65. Genel Kurul toplantıları oturum aralarında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Menfi, görüşmede Lavrov’un kendisine Libya’daki paralı askerlerin ve yabancı güçlerin ülkeden eş zamanlı olarak geri çekilmesi ve seçimlerin zamanında yapılmasını sağlamak için Ulusal Uzlaşı Projesi ile ilerleme kaydedilmesi gerektiğini söylediğini aktardı. Menfi’nin açıklamalarına göre Lavrov ayrıca, yakın bir tarihte Menfi tarafından ilan edilen Ulusal Uzlaşı Projesi çerçevesinde, bazı mahkumların serbest bırakılması da dahil olmak üzere Libya'da istikrarı sağlamaya yönelik siyasi çabaları desteklediklerini belirtti.

Menfi, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı telefon görüşmesinde ise, Çinli şirketlerin önümüzdeki dönemde Libya'daki faaliyetlerine geri dönmesi için çağrıda bulunmuştu. Çin'in Libya meselesini taraf tutmayan bir politikayla ele almasını öven Menfi, bunun da Çin’in Libya'nın dört bir yanında faaliyet göstermesini kolaylaştırdığını kaydetti.

Menfi ayrıca Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Libya seçimlerinin planlandığı gibi bu yılın sonunda yapılması gerektiğini vurguladığını aktardı. Menfi, Guterres ile yaptığı görüşmede, yabancı savaşçılar dosyasını ve Libya ile komşu ülkelerin istikrarını sağlamak için yabancı savaşçıların Libya’dan çıkışları üzerinde çalışma ihtiyacını görüştüklerine dikkati çekti. BM’nin Libya siyasi diyalogunu destekleme çabalarına övgüde bulunan Menfi, BM Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL), ülkeyi en iyi siyasi ve güvenlik koşullarında seçimlere götürmeye yönelik siyasi sürecin başarısına yardımcı olmadaki rolünün önemini vurguladı.