Yemen’de ekonomik kriz sürüyor para birimi değer kaybediyor

Yemen hükümetinin ekonomik krizi çözmek için daha etkili önlemler almak üzere tekrar geçici başkent Aden'de toplanmasına yönelik çağrılar sürüyor.
Öte yandan Yemen riyali, yaşanan kriz sebebiyle değer kaybetmeye devam ediyor.
Aden'deki banka yetkilileri Şarku'l Avsat'a yaptıkları açıklamada, dün döviz bürolarında 1 ABD dolarının bin 200 Yemen riyali sınırını aştığını belirtirken, Sana'daki bankacılar ise 1 ABD dolarının 600 riyal civarında kaldığını bildirdi.
Yemen Merkez Bankası'nın güvenlik önlemleri, yerel bankalarda güvenliğin artırılması ve bankanın talimatlarını ihlal eden döviz şirketlerinin kapatılması dahil olmak üzere son zamanlarda Aden'de aldığı önlemlere rağmen söz konusu önlemler para biriminin düşüşünü durduramadı.
Bankacılık ve finans sektöründe çalışanların açıklamalarına göre Husi milisler, Merkez Bankası'nın Aden'de çıkardığı son banknotların dolaşımını engellemeye devam ederken kendi kontrol alanlarında paralel bir bankacılık sektörü dayattı. Yemen hükümetinin kontrolü altındaki bölgelerden milislerin kontrolündeki bölgelere yapılan ülke içindeki havale ücretleri yüzde 100'e yükseldi.
Ekonomistler, İran destekli milisler tarafından kontrol edilen bölgelerdeki riyal döviz kurunda yaşanan istikrarın ekonomik durumun gerçekliğini yansıtmadığını, grubun döviz kurunu zorla dayattığını ve kendisine bağlı bankacılık şirketlerini hükümet kontrolündeki alanlardan sağlam (rezerv) para birimleri satın almaya zorladıklarını belirtti.
Yemen Cumhurbaşkanı, geçtiğimiz Ağustos ayında Yemen Merkez Bankası Yönetim Kurulu Başkanı ve üyeleriyle bir toplantı düzenleyerek Yemen riyalini ve ekonomiyi kurtarmak için önlemler alınması, bankacılık şirketleri tarafından yapılan döviz sahtekarlığı ve spekülasyonlarına son verilmesi ve bu konuda sıkı tedbirler alarak para politikasını kontrol altına alınması gerektiğini vurgulamıştı.
Toplantıda ayrıca, Maliye, Petrol, Madenler, Sanayi, Ticaret, Planlama ve Uluslararası İşbirliği bakanlıkları olmak üzere çeşitli finans kurum ve kuruluşları ile kur istikrarını korumak ve ekonomik istikrarı sağlamak için işbirliği ve entegrasyon çağrısında bulunuldu.
Aden Merkez Bankası geçtiğimiz haftalarda döviz kurunun istikrarını korumak amacıyla Husilerin kontrolündeki bölgelerde eskilerine benzer büyük miktardaki bin riyallik yerel para biriminin piyasaya ve ülkenin tüm bölgelerine pompalanması da dahil olmak üzere bazı önlemler aldı. Aynı zamanda, talimatlarını ihlal eden birkaç borsa şirketini kapatırken, bankalardan merkezlerini Aden şehrine taşımalarını talep etti.
Yemen riyalinin son aylarda değer kaybetmesi, Merkez Bankası'nın sübvanse ettiği temel emtialar da dahil olmak üzere emtia fiyatlarının artmasıyla birlikte nüfusun satın alma gücünün düşmesine neden oldu.
Yemenli ekonomistlerin tahminlerine göre, Yemen'deki ekonomik durum, hükümet ile Husilerin kontrolündeki bölgeler arasındaki bankacılık alanındaki ikiliğin sona erdirilmesini gerektiriyor. Ayrıca, yabancı para akışını durdurmanın yanı sıra, gelirlerin iyileştirilmesi ve yolsuzluğu önleyerek doğalgaz ihracatına devam edilmesini sağlamak için sıkı tedbirler alınması gerekiyor.
Yemenli Ekonomist Abdulhamid el-Mesacidi, kurtarılan bölgelerdeki güvenlik kargaşasının Riyad Anlaşması’nın uygulanmasının ve hükümetin geri dönmesinin tamamlanmaması nedeniyle yaşandığını düşünüyor. Şarku’l Avsat’a konuşan Mesacidi, “Devletin kamu gelirlerini elde etmede zorluklar var ve gelir kurumlarının durumunun kötüleşmesi söz konusu. Bunun yanı sıra, siyasi ve ekonomik istikrar konusunda vatandaşlar endişeli. Döviz piyasasında kaos ve para politikasında karışıklık var. Tüm bunlar ulusal para biriminin bu düşüş seviyesine ulaşmasına yol açan temel faktörler” dedi.
Mesacidi, temel olarak Riyad Anlaşması'nın uygulanmasının tamamlanmasını, hükümetin Aden şehri içinden çalışmaya geri dönüşünü hızlandırmayı, gelir kurumlarını etkinleştirmeyi ve devletin kamu kaynaklarının toplanmasının verimliliğinin artırılmasını ve Aden’deki Merkez Bankası’na tedarik edilmesini öneriyor. Ayrıca, valiliklerden yerel kaynakların toplanması konusuyla sıkı bir şekilde ilgilenilmesini ve herhangi bir yolsuzluğa veya israfa müsamaha gösterilmemesini önerdi.
Yemenli Ekonomist, ortakların hükümete ve uluslararası toplumu destekleyen koalisyona olan güvenini yeniden tesis etmek, para politikası araçlarını harekete geçirmek, bankanın yasal ve teknik yetkilerini kullanmak, hükümet ve ekonomi konseyi ile Merkez bankası ve valiliklerdeki yerel makamlar arasında birleşik bir kurtarma stratejisi benimsemek ve yeni nakit basarak bütçe açığını finanse etmeyi durdurmak için bu tedbirlerin Merkez Bankası reformu ve yeniden yapılanması ile örtüşmesi gerektiğini vurguladı.

Suriye'deki Arap aşiretleri dün, Suriye'nin güneyindeki Süveyda vilayetindeki Bedevi aşiretlerinin yardımına koşmak üzere genel seferberlik ilan etti.

Alman Haber Ajansı DPA'da yer alan açıklamada, ”Suriyeli aşiretlerin üyeleri olarak bizler, el Hicri terörist milislerinin Süveyda vilayetindeki Bedevi aşiretlere karşı işlediği suçları ve masum insanların yerlerinden edilmesini büyük bir endişeyle takip ediyoruz. Ahlaki ve kabilevi görevimize dayanarak, Suriye hükümetini, ezilenleri savunmak, kadınlara, çocuklara ve yaşlılara yönelik saldırıyı püskürtmek için meşru haklarını kullanan Bedevi aşiretlerinden kardeşlerini desteklemek üzere bölge dışından gelen savaşçıların hareketine müdahale etmemeye ya da engellememeye çağırıyoruz" ifadeleri yer aldı.

Açıklamada, “Bu savaşçılara yönelik herhangi bir eylem, suçların faillerine yönelik açık bir önyargıdır ve katliamların devam etmesinden ahlaki ve tarihsel olarak arkasındakileri sorumlu tutar. Suriyeli aşiretler, savundukları evlatlarının arkasında birlik içinde durmaktadır ve onlara karşı herhangi bir önyargı, taviz verilmeyecek birleşik bir duruşla karşılanacaktır” denildi.

Aşiret savaşçıları Süveyda kentine saldırmaya başladı, başta el Mazraa kasabası olmak üzere bir dizi köy ve kasabayı kontrol altına aldı ve Şam yolunun kuzey tarafından Süveyda'ya yaklaştı. Şarku’l Avsat’ın DPA’dan aktardığına göre Aşiret güçlerinden bir kaynak, saldırıya katılan aşiret savaşçılarının sayısının 50 bini aştığını ve bugün (Cuma) şafak vakti Suriye'nin doğusundan, Halep vilayetinden ve kırsalından on binlerce kişinin daha gelmesinin beklendiğini ifade etti.

Kaynak, “41 aşiretin savaşlara katıldığını ve bu aşiretlerin Suriye nüfusunun %70'inden fazlasını oluşturduğunu” ve “aşiret mensuplarının Ürdün Kralı Abdullah II ve Irak'taki Anbar aşiretlerinin ileri gelenlerine başvurmasının ardından Irak, Ürdün ve Lübnan'daki Arap aşiretlerinin Süveyda'ya gitmeye hazırlandığını” belirtti.

Aşiret kaynaklarına göre dün Şeyh Hikmet el Hicri'ye bağlı gruplar tarafından düzenlenen saldırıda 100'den fazla kişi öldürüldü ve on binlerce kişi köylerinden sürüldü ve evleri yakıldı.

Yemen’de ekonomik kriz sürüyor para birimi değer kaybediyor