Erdoğan-Putin görüşmesi öncesi İdlib dışındaki baskı sürüyor

Geçen Ağustos ayında İdlib’teki M4 uluslararası karayolunda ortak devriye düzenleyen Rus ve Türk güçleri (AFP)
Geçen Ağustos ayında İdlib’teki M4 uluslararası karayolunda ortak devriye düzenleyen Rus ve Türk güçleri (AFP)
TT

Erdoğan-Putin görüşmesi öncesi İdlib dışındaki baskı sürüyor

Geçen Ağustos ayında İdlib’teki M4 uluslararası karayolunda ortak devriye düzenleyen Rus ve Türk güçleri (AFP)
Geçen Ağustos ayında İdlib’teki M4 uluslararası karayolunda ortak devriye düzenleyen Rus ve Türk güçleri (AFP)

Türkiye, Suriye'nin kuzeydoğusunda Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) kontrol ettiği bölgelerde SDG’nin ana omurgasını oluşturan YPG’nin 6 üyesinin etkisiz hale getirirken Rus güçleri de Halep'in Afrin kentinde Türkiye destekli muhalif grupların kontrolündeki bölgelere havadan düzenlediği bombardımanları sürdürüyor. Öte yandan Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında önümüzdeki Çarşamba günü Soçi'de yapılması beklenen görüşme öncesinde, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde (İGAB) haftalardır süregelen gerginlik de devam ediyor.
Gözlemciler, önümüzdeki Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Putin arasında Soçi'de yapılacak ve İdlib'deki gelişmelerle birlikte genel olarak Suriye dosyasının ele alınacağı görüşme öncesinde İdlib'de devam eden gerginliğin yanı sıra Rus güçlerinin Afrin'de gerginliği artırmasını, Türkiye'ye yönelik ek bir baskı girişimi olarak değerlendirdiler.
Rus savaş uçakları, dün, İdlib'in güney kırsalındaki Cebel ez-Zaviye'nin el-Bara bölgesinde bir Türk askeri noktasının yakınlarına 4 hava saldırısı gerçekleştirdi. Türkiye’ye ait askeri nokta, bölgedeki sivil evlerin yakınlarında bulunuyor. Türk güçleri, Rus güçlerinin Afrin'de Türkiye'ye yakınlığıyla bilinen ‘Hamza Tümeni’ mevzilerini bombalamasının ardından Halep-Lazkiye Uluslararası Karayolu'nun (M4), Eriha kenti yakınlarından geçen ve İdlib'in batı kırsalındaki Muhambel beldesine bağlanan kesiminde mevzilendi.
Türkiye Milli Savunma Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, SDG’nin Suriye'nin kuzeyindeki en büyük oluşumu olan Halk Koruma Birlikleri'nin (YPG) 6 üyesinin etkisiz hale getirildiği duyuruldu. Açıklamada, Türk güçlerinin, terör örgütünün Suriye'nin kuzeydoğusundaki Barış Pınarı Harekatı bölgesine yönelik yeni bir saldırı girişiminin engellediği belirtildi.
Putin ve Erdoğan arasında önümüzdeki Çarşamba günü Soçi’de, başta İdlib’teki gelişmeler olmak üzere Suriye dosyanın ele alınacağı görüşme, Rusya'nın, Ankara'yı aşırılık yanlısı muhalif grupları İdlib'den çıkarmasını zorunlu kılan bir anlaşma çerçevesinde bu yöndeki baskısını artırdığı, yabancı güçlerin ülkeden çıkarılması için baskı yaptığı ve Türkiye'yi Suriye rejimi ile diyaloga girmeye zorladığı bir dönemde gerçekleşecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz Cuma günü yaptığı bir açıklamada, iki ülkenin heyetleri arasındaki görüşme öncesinde Soçi'de Putin ile önemli bir ikili görüşme gerçekleştireceğini ve bu görüşmenin ‘çok önemli olacağını’ söyledi. Suriye rejimini, Türkiye'ye güney sınırlarından gelen bir tehdit olarak nitelendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya'nın yaklaşımını değiştirmesini umduğunu ifade etti.
Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dün, Birleşmiş Milletler 76. Genel Kurul toplantılarına katılmak üzere bulunduğu New York'ta düzenlediği basın toplantısında, “Rusya, Suriye'de teröre karşı kararlı bir mücadele çağrısında bulunan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) 2254 sayılı kararına dayanarak Suriye'nin kuzeybatısında teröristlere karşı askeri güç kullanıyor” ifadelerini kullandı. Lavrov, ülkesinin ‘teröristlerin’ İGAB’tan Rus güçlerini ve Suriye rejimi güçlerini hedef almalarına müsamaha göstermeyeceğini vurguladı.



İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
TT

İsrail'de yükselen sesleri susturmaya çalışan milisler

İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)
İsrail parlamentosu Knesset’in Arap üyesi Eymen Udeh, Tel Aviv'de Gazze'deki savaşı protesto eden bir gösteride, Kasım 2023 (AFP)

Arap siyasi liderlere, muhalefetteki Yahudi siyasi aktivistlere ve eleştirilerde bulunan gazetecilere yönelik devam eden saldırıların ardından, milislerin İsrail’de muhalefeti susturmak için aktif ve ısrarlı bir şekilde çalıştığı, bu aktivistlerin hayatları için gerçek bir tehdit oluşturduğu ve birçoğunu sıkı güvenlik önlemleri altında yaşamaya zorladığı ortaya çıktı.

Bu milis gücü, İsrail parlamentosu Knesset'in Arap üyelerine karşı harekete geçti ve son iki hafta içinde Arap Değişim Hareketi Ortak Listesi Başkanı Milletvekili Eymen Udeh’e kanlı bir saldırı düzenlemeye çalıştı.

Milisler, Udeh’in Pardes Hanna-Karkur beldesinde solcu siyasi aktivistlerle katıldığı bir toplantıya ve Nes Tziona şehrinde düzenlenen başka bir toplantıya saldırdı, arabasının camlarını kırdı ve ona taş attı. Polisin her iki olayda da kendisine saldırı düzenleneceğini bildiği ve bunu kendisine bildirerek toplantılara katılmaması konusunda uyardığı ortaya çıktı. Ancak Udeh, “Faşist teröristlere boyun eğmeyeceğiz. Hiçbir koşulda halkla toplantılarımızı iptal etmeyeceğiz ve onların amacının Yahudilerle Araplar arasında herhangi bir toplantının yapılmasını engellemek olduğunu biliyoruz” diyerek toplantılara katılmaktan geri durmadı.

g
Knesset'in Arap üyesi Eymen Udeh, 9 Mayıs'ta Kudüs'te düzenlenen Halk Barışı Zirvesi etkinliğinde konuşma yaparken (AFP)

Udeh ile aynı bloktan bir başka milletvekili olan Ofer Cassif de Kudüs'te bazı polis memurlarının katılımıyla benzer bir saldırıya maruz kaldı.

Ultra-Ortodoks Yahudileri temsil eden Şas Partisi’nden iki Yahudi milletvekili de saldırıya uğradı ve bunun sonucunda yaralandı. Saldırı, dindar gençleri askerlik hizmetinden kısmen muaf tutacak bir yasa konusunda hükümetle müzakere etmeyi kabul ettikleri için onlardan intikam almak isteyen ultra-Ortodoks Yahudi unsurlar tarafından gerçekleştirildi.

Güvenlik önlemleri artırıldı

Eleştirilerini dile getiren gazetecilerden Guy Belz, Dana Weiss, Yonit Levi ve Rina Matsliah'a yönelik ölüm tehditleri nedeniyle bu gazetecilerin çevresinde ve çalıştıkları Kanal 12 televizyonu stüdyolarının kapılarında sıkı güvenlik önlemleri alındı.

Gazeteci Belz’in Hayfa'da vereceği konferans iptal edildi. Her cumartesi hükümetin politikalarını protesto etmek için düzenlenen protesto gösterilerinin organizatörlerinden biri olan üniversite öğretim üyesi Shikma Bressler’in Tivon'da vereceği konferans da iptal edildi.

Temiz Yönetim Derneği, bu olayları hükümetin ve bakanlarının, politikalarını reddeden ve kararlarını ve uygulamalarını eleştiren herkese karşı yürüttüğü kampanyanın doğal bir sonucu olarak değerlendirdi.

srt
İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın el-Halil şehrinde oyuncak silah taşıyan İsrailli bir çocuk, Mart 2024 (AFP)

Adalah Hukuk Merkezi ise İsrail kolluk kuvvetlerine, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında açıkça terör eylemi niteliğinde olan bu şiddet olaylarına ilişkin kapsamlı ve etkili bir soruşturma başlatılması çağrısında bulundu. Merkez, saldırganların ve kışkırtıcıların kimliklerini ortaya çıkardığını iddia ettiği düzinelerce video ve tanık ifadesini polise sundu.

Paris'teki Sosyal Bilimler İleri Araştırmalar Okulu'nda araştırma direktörü olan Fransız-İsrailli sosyolog Eva Illouz, yaşananların İsrail'de Yahudi faşizminin muazzam bir büyüme gösterdiğinin işareti olduğunu söyledi ve bu faşistlerin Başbakan Binyamin Netanyahu, partisi ve müttefiklerinin ‘doğal ortakları’ olduğunu vurguladı.

Illouz, Haaretz gazetesine verdiği röportajda şunları söyledi:

“Netanyahu, yirmi yıldır Yahudiler ve Araplar arasında nefret tohumları ekmeye ve yargının meşruiyetini sorgulamaya devam ediyor ve milli kimliği dine dayandırıyor.”

Illouz, 1980'den önce Yahudi terörizminin İsrail'de marjinal bir fenomen olduğunu, ancak o yıldan itibaren HaMakhteret HaYehudit, Kah, Teror Negid Teror, Bet Ayin ve LeHava gibi Yahudi grupların terörist saldırılar düzenlediğini ve bunların çoğunun polis tarafından engellendiğini belirtti. Bu grupların bazıları aşırı milliyetçiydi. Diğerleri ise Siyonizme karşı olduklarını ilan ettiler ve İsrail Devleti'ni yıkıp yerine Yahuda Krallığı'nı kurmak istediler.


Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
TT

Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in Abbas'a yönelik açıklamalarını cinayete tahrik olarak değerlendirerek kınadı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)
Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas (DPA)

Filistin Devlet Başkanlığı, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'a yönelik açıklamalarını kınayarak, bunların kendisine ve diğer liderlere zarar verme yönünde açık bir çağrı olduğunu belirtti.

Filistin Haber Ajansı (WAFA) tarafından dün yayınlanan açıklamada, Filistin Devlet Başkanlığı, Ben-Gvir'in sözlerinin, yerleşimcileri Filistin halkına, topraklarına ve kutsal mekanlarına karşı daha fazla terör eylemi gerçekleştirmeye teşvik ettiğini belirtti.

zdft
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir (Reuters)

Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, "ABD yönetimini ve uluslararası toplumu, İsrail hükümetine baskı yaparak Filistin halkına ve liderlerine karşı kışkırtma kampanyasını durdurmaya çağırıyoruz" denildi. Açıklamada, bu kampanyanın "sadece daha fazla şiddete ve gerginliğe yol açacağı ve mevcut barış sürecinin başarı şansını baltalayacağı" kaydedildi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı dün, Netanyahu'dan Filistin Devlet Başkanı'nın dokunulmazlığını dikkate almayarak onu tutuklamasını ve Filistin Yönetimi'nin üst düzey yöneticilerine suikast düzenlemesini talep etti.


İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
TT

İsrail, Batı Şeria'daki şiddet olayları nedeniyle yerleşim birimini boşalttı

Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)
Amerikalı ve İsrailli askerler dün, İsrail'in güneyinde ABD öncülüğündeki sivil-askeri koordinasyon merkezinde bir araya geldi (Reuters)

İsrail güvenlik güçleri dün, Batı Şeria'nın güneyindeki Beytüllahim ve el Halil arasında bulunan devasa Guşh Etzion yerleşim bloğu içindeki yasadışı bir yerleşim birimini, yerleşimciler ile güvenlik güçleri arasında yaşanan şiddet ve çatışmalar nedeniyle boşalttı.

İsrail güvenlik güçleri, ordunun emri üzerine, yaklaşık 25 Yahudi ailenin bir yıldan uzun süredir yaşadığı izinsiz Givat Tzur Misgavi karakolunu boşalttı. Bu durum, yerleşimciler ve güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalara yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth’tan aktardığına göre çatışmalar sırasında iki sınır polisi yaralandı, birinin gözüne taş isabet ettiği, diğerinin ise dişlerinde kırıklar oluştuğu bildirildi. Tahliye sırasında dört kişi gözaltına alındı.

"Tepe Gençliği" grubundan onlarca aşırılıkçı yerleşimci, sağcı aktivistlerin ve önde gelen şahsiyetlerin karakolun sökülmesini engelleme çağrıları üzerine bölgeye geldi. Tahliyenin ardından, güney el Halil Tepeleri'nde ve el Halil'in kuzeyindeki Vadi Sa'ir bölgesinde yerleşimciler tarafından kundaklama ve isyan gibi saldırılar bildirildi.

Son haftalarda İsrailli yerleşimcilerin Filistinlileri, İsrailli ve yabancı aktivistleri ve bazen de İsrail askerlerini hedef alan saldırılarında artış görüldü ve bu durum yerelde ve Amerikalıların eleştirilerine yol açtı.