Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için Kovid-19 aşısı yaptırılması çağrısı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için Kovid-19 aşısı yaptırılması çağrısı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının bağışıklık sistemini yüzde 90-97 oranında güçlendirdiği belirtilerek, enfeksiyon oranının azalması için mutlaka aşı olunması tavsiye edildi.
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Sırmatel, AA muhabirine, her yıl eylül-nisan aylarında görülen mevsimsel grip hastalığının genelde bağışıklık sistemi bozuk ve en fazla akciğer sorunu olan kişilerde görüldüğünü söyledi.
Çok sigara içenlerde hücrelerin harap olmasıyla broşlarda hızla enfeksiyonun meydana geldiğini söyleyen Sırmatel, "Onun için yıllardan beri grip aşısını risk grubu olan 65 yaş üstündeki insanlara, kronik akciğer hastalığı, astımı, diyabeti ve karaciğer yetmezliği olanlara, organ nakli yaptıran hastalara kesinlikle yaparız. Grip aşısı yapıldıkça kişide bu virüse karşı bağışıklık gelişiyor. Yavaş yavaş hastalığı daha hafif geçirmeye başlıyor" dedi.
Sırmatel, Brezilya, Meksika ve Amerika'da yapılan çalışmalarda Kovid-19 geçirenlerin bir kısmında aynı anda grip virüsüne de rastlandığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Birbirine çok benziyor. Kovid-19'un insanda nasıl bir hastalık yaptığını bilmiyoruz. Şu bir gerçek, Kovid-19 hastalığına ne kadar erken tanı konulur, kişiyi ne kadar erken izole eder, ne kadar solunum desteğine destek olursak, o kadar iyileşmesi çok iyi oluyor. Gripte en önemli tablo, iyileşme süresi daha kısadır ve 1 ile 3 gün arasındadır. Bazen 1 ile 10 güne kadar geçebilir. Yüksek ateş, üşüme, titreme, aşırı kırgınlık ve kuru öksürükle anlaşılır."

"Yoğun bakıma yatan hastaların çoğu hiç aşı olmamış kişiler"
Aşı karşıtlığını anlayamadığını dile getiren Sırmatel, "Aşıyla ilgili karşıt olmanız için elinizde bilimsel verilerin olması gerekir. Bu karşıt olan arkadaşlar, insanlar, bu bilimsel verileri, dokümanları yayımlarlar, o zaman ortaya gerçekler çıkar. Şu bir gerçek ki şu anda Kovid-19 aşısından sonra yüzde 90 ile 97 oranında bağışıklık sistemi oluyor. Bütün yoğun bakımlara yatan hastaların çoğunluğu hiç aşı olmamış kişiler" diye konuştu.
Prof. Dr. Sırmatel, hamilelerde Kovid-19 hastalığının ciddi boyutta arttığına dikkati çekerek, gebelere ve risk grubunda bulunan, kalabalık ortamda yaşayanlara ölü aşı yaptırmalarını tavsiye etti.
Kovid-19 hastalığının hemen bitmeyeceğini vurgulayan Sırmatel, "Ne zaman toplumun yüzde 60-70'i aşılanır, bağışıklık sistemi artar, o zaman enfeksiyon oranı azalır. Ama asla enfeksiyonu ortadan yok edemezsiniz. Bu kışta da aşılama süresi devam edecek. İnsanlar aşılanacak, antikorlar oluşacak" ifadelerini kullandı.



Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons
TT

Mavi köpekbalıklarının bukalemun gibi renk değiştirdiği keşfedildi

Fotoğraf: Wikimedia Commons
Fotoğraf: Wikimedia Commons

Yeni bir araştırmaya göre mavi köpekbalığının derisindeki benzersiz yapılar, bukalemun gibi renk değiştirebileceğine işaret ediyor.

Bu hafta Anvers'te düzenlenen Society for Experimental Biology konferansında sunulan çalışma, mavi köpekbalığının (Prionace glauca) derisindeki renkleri üreten küçük nano yapıları ortaya çıkardı. Köpekbalığının renginin sırrı, deriyi zırh gibi kaplayan pulların, dermal dentiküller diye bilinen pulpa boşluklarında saklı.

Çalışmada yer alan araştırmacılardan Viktoriia Kamska, "Mavi, hayvanlar alemindeki en nadir renklerden biri ve hayvanlar bunu üretmek için evrim boyunca çeşit çeşit benzersiz strateji geliştirdi. Bu da bu süreçleri bilhassa büyüleyici kılıyor" diyor.

Pulpa boşlukları içindeki guanin molekülü kristalleri, mavi reflektör görevi görüyor. Buna ek olarak melanin pigmenti içeren hücre bileşenleri diğer dalga boylarını emerek köpekbalığının karakteristik rengini üretiyor.

Dr. Kamska, "Bu bileşenler, aynalarla dolu torbaları ve siyah emicilerle dolu torbaları anımsatan şekilde ayrı hücrelerde toplanıyor ancak yakın ilişki içinde durarak birlikte çalışabiliyorlar" diye açıklıyor.

Melanin, belirli kalınlık ve aralıklara sahip guanin kristalleriyle işbirliği yaparak köpekbalığının derisindeki renk doygunluğunu artırıyor.

Bir diğer araştırmacı Mason Dean "Bu malzemeler bir araya getirilince, renk üretme ve değiştirmeyi sağlayan güçlü bir yetenek de ortaya çıkıyor" diyor.

Büyüleyici olan şey, kristalleri içeren hücrelerdeki küçük değişiklikleri gözlemleyerek bunların tüm organizmanın rengini nasıl etkilediğini görüp modelleyebilmemiz.

xsdfrgt
Mavi köpekbalığının dermal dentikülleri (Viktoriia Kamska)

Araştırma, renk üreten küçük yapıların biçimini, işlevini ve mimarisini tanımlayan gelişmiş görüntüleme teknikleri sayesinde mümkün oldu.

Dr. Dean "Rengi organizma düzeyinde, metre ve santimetre ölçeğinde incelemeye başladık ancak yapısal renk nanometre düzeyinde elde edildiğinden, bir dizi farklı yaklaşım kullanmamız gerekti" diyor.

Araştırmacılar daha sonra küçük deri yapılarındaki hangi yapısal parametrelerin, gözlemlenen görünümü üretmekten sorumlu olduğunu doğrulamak için bilgisayar simülasyonları kullandı.

Bu renk değişimi mekanizmasının, guanin kristal aralığını etkileyecek çevresel faktörler tarafından da yönlendirilebileceğini gösterdiler.

Dr. Dean, "Bu şekilde nem veya su basıncı değişiklikleri gibi basit bir şeyden kaynaklanan çok ince ölçekteki değişiklikler, vücut rengini değiştirebilir ve bu da hayvanın nasıl kamufle olacağını şekillendirir" ifadelerini kullanıyor.

Örneğin köpekbalığı daha derine yüzdüğünde, deriye daha fazla basınç uygulanması sonucu guanin kristallleri birbirine doğru itiliyor ve köpekbalığının rengi koyulaşarak çevresine daha iyi uyum sağlıyor.

Bu küçük yapıların davranış mekanizması köpekbalığının deri rengini de değiştiriyor olabilir. Dr. Dean şöyle diyor: 

Böylesine çok işlevli bir yapısal tasarım (yüksek hızlı hidrodinamik ve kamufle edici optik özellikleri birleştiren bir deniz canlısı yüzeyi) bildiğimiz kadarıyla daha önce görülmedi.

Independent Türkçe