Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için Kovid-19 aşısı yaptırılması çağrısı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için Kovid-19 aşısı yaptırılması çağrısı

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının bağışıklık sistemini yüzde 90-97 oranında güçlendirdiği belirtilerek, enfeksiyon oranının azalması için mutlaka aşı olunması tavsiye edildi.
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Sırmatel, AA muhabirine, her yıl eylül-nisan aylarında görülen mevsimsel grip hastalığının genelde bağışıklık sistemi bozuk ve en fazla akciğer sorunu olan kişilerde görüldüğünü söyledi.
Çok sigara içenlerde hücrelerin harap olmasıyla broşlarda hızla enfeksiyonun meydana geldiğini söyleyen Sırmatel, "Onun için yıllardan beri grip aşısını risk grubu olan 65 yaş üstündeki insanlara, kronik akciğer hastalığı, astımı, diyabeti ve karaciğer yetmezliği olanlara, organ nakli yaptıran hastalara kesinlikle yaparız. Grip aşısı yapıldıkça kişide bu virüse karşı bağışıklık gelişiyor. Yavaş yavaş hastalığı daha hafif geçirmeye başlıyor" dedi.
Sırmatel, Brezilya, Meksika ve Amerika'da yapılan çalışmalarda Kovid-19 geçirenlerin bir kısmında aynı anda grip virüsüne de rastlandığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Birbirine çok benziyor. Kovid-19'un insanda nasıl bir hastalık yaptığını bilmiyoruz. Şu bir gerçek, Kovid-19 hastalığına ne kadar erken tanı konulur, kişiyi ne kadar erken izole eder, ne kadar solunum desteğine destek olursak, o kadar iyileşmesi çok iyi oluyor. Gripte en önemli tablo, iyileşme süresi daha kısadır ve 1 ile 3 gün arasındadır. Bazen 1 ile 10 güne kadar geçebilir. Yüksek ateş, üşüme, titreme, aşırı kırgınlık ve kuru öksürükle anlaşılır."

"Yoğun bakıma yatan hastaların çoğu hiç aşı olmamış kişiler"
Aşı karşıtlığını anlayamadığını dile getiren Sırmatel, "Aşıyla ilgili karşıt olmanız için elinizde bilimsel verilerin olması gerekir. Bu karşıt olan arkadaşlar, insanlar, bu bilimsel verileri, dokümanları yayımlarlar, o zaman ortaya gerçekler çıkar. Şu bir gerçek ki şu anda Kovid-19 aşısından sonra yüzde 90 ile 97 oranında bağışıklık sistemi oluyor. Bütün yoğun bakımlara yatan hastaların çoğunluğu hiç aşı olmamış kişiler" diye konuştu.
Prof. Dr. Sırmatel, hamilelerde Kovid-19 hastalığının ciddi boyutta arttığına dikkati çekerek, gebelere ve risk grubunda bulunan, kalabalık ortamda yaşayanlara ölü aşı yaptırmalarını tavsiye etti.
Kovid-19 hastalığının hemen bitmeyeceğini vurgulayan Sırmatel, "Ne zaman toplumun yüzde 60-70'i aşılanır, bağışıklık sistemi artar, o zaman enfeksiyon oranı azalır. Ama asla enfeksiyonu ortadan yok edemezsiniz. Bu kışta da aşılama süresi devam edecek. İnsanlar aşılanacak, antikorlar oluşacak" ifadelerini kullandı.



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe