Türkiye’den İdlib’in güneyine askeri takviye

Rejim güçleri Suriye’nin kuzeybatısındaki temas hatlarını hedef aldı.

İdlib’deki Türk askeri araçları (Arşiv_AP)
İdlib’deki Türk askeri araçları (Arşiv_AP)
TT

Türkiye’den İdlib’in güneyine askeri takviye

İdlib’deki Türk askeri araçları (Arşiv_AP)
İdlib’deki Türk askeri araçları (Arşiv_AP)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yarın (Çarşamba) Soçi’de yapılması planlanan görüşmeye 48 saat kala Suriye’nin Halep ve İdlib kentlerinde bulunan birçok cephede gerginlik devam etti. Bir taraftan Rusya ve Suriye rejim ordusu, diğer taraftan Türk güçleri ve onlara destek veren Suriyeli muhalif silahlı gruplar arasında tansiyon yükseldi. Erdoğan-Putin görüşmesinde Suriye ve özellikle İdlib’deki son gelişmeler ele alınacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) 76. Genel Kurul görüşmeleri için gittiği New York'ta Amerikan CBS televizyon kanalına verdiği röportajda, ABD, Rusya, İran ve Türkiye’nin hem Suriye hem Irak'ta bölge insanlarının huzuru için birlikte çalışmasını temenni ettiğini söyledi. Erdoğan, önceki gün yayınlanan röportajında ABD’nin ‘terör örgütleriyle’ (Suriye Demokratik Güçleri’nin omurgasını oluşturan Kürt YPG güçlerine atıfta bulunuyor. Nitekim Türkiye PKK’nın uzantısı olarak nitelediği bu güçleri terör örgütü diye tanımlıyor) mi yoksa NATO müttefiki Türkiye’yle mi birlikte hareket edeceğine karar vermesi gerektiğini ifade etti.
ABD’nin Afganistan’dan çekildiği gibi Irak ve Suriye’den de çekilmesi gerektiğini belirten Erdoğan, “Eğer dünyada barışa hizmet etmeyi istiyorsak barış için o bölgelerde kalmanın hiçbir anlamı yok. Bırakalım o bölge halkı ve yönetimleri kararlarını kendiler versin” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Suriye’ye müdahalesiyle ilgili bir soruya, “Bir defa şunu çok açık net söyleyeyim, biz istenmediğimiz yerde durmayız, istenmediğimiz yerde bulunmayız. Bakın biz şu anda Suriye'de 100 bin briket ev inşa ediyoruz. Evlerinden barklarından tamamıyla kovulmuş olan aileler için bunları biz inşa ediyoruz. Acaba diğer ülkeler ne yapıyor?” diye yanıt verdi.
Türkiye, Rus uçakları ve Suriye rejiminin geçtiğimiz haftalarda devamlı gerginliği tırmandırdığı İdlib’e yeni takviyeler gönderdi. Rus uçakları aynı şekilde Türkiye ve desteklediği Suriyeli muhalif grupların kontrolündeki Afrin’de de gerilimi arttırıyor. Zira Rus uçaklarının önceki gün bölgeye düzenlediği hava saldırılarında Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) çatısı altındaki Hamza Tümeni’ne bağlı 5 unsurun öldüğü ve yaralı unsurların bulunduğu bildirildi. Saldırılarda ayrıca en az 12 sivilin de yaralandığı belirtildi.
İdlib kırsalından aktivist Muhammed el-Esmer, Türk askeri güçlerine ait bir takviye konvoyunun İdlib’in kuzeyindeki Kefer Lusin Sınır Kapısı’ndan geçerek Suriye topraklarına girdiğini ve akabinde Cebel Zaviye ile İdlib’in doğu kırsalında bulunan Türk askeri üslerine doğru hareket ettiğini bildirdi. Esmer, konvoyda bir dizi askerin yanı sıra ağır top, tank ve personel taşıyıcı araçların bulunduğunu kaydetti.
Esmer, “Suriye’nin kuzeyinde şu anki durum önceki gibi değil. Zira muhalif gruplar Suriye rejimi ile olan temas hatlarında askeri hazırlıklar yapıyor. İdlib ve Halep kırsallarında iki taraf arasında karşılıklı top atışları gerçekleştiriliyor. Bununla eş zamanlı olarak iki taraf da askeri takviye ve savaşçıları temas hattına yakın askeri noktalara taşıyor. Tarafların yaptığı hazırlıklar, İdlib’in güney kırsalının önümüzdeki günlerde iki taraf arasında çatışmalara sahne olacağına işaret ediyor” dedi.

Hmeymim’e roketli saldırı
Öte yandan, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Rusya’nın Suriye’deki en büyük üssü konumundaki Hmeymim’e dün roketli saldırı girişiminde bulunulduğunu bildirdi. Üste yer alan Rus hava savunma sistemlerinin saldırıyı püskürtmesi sonucu Lazkiye kırsalında bulunan üs bölgesinde patlama seslerinin duyulduğunu kaydeden Gözlemevi, roketlerden bazılarının Kardaha ve Ceble kırsallarında yer alan tarlalara düştüğünü ve maddi hasara yol açtığını belirtti. Fırlatılan roketlerden üssün içine düşen olup olmadığı hakkında bilgi vermeyen Gözlemevi, can kaybına ilişkin herhangi bir veri paylaşmadı.
Gözlemevi 26 Haziran’da da Rus Hmeymim Üssü’nün bilinmeyen bir hedefe doğru fırlattığı roketin müştemilatının düşmesi sonucu üs yakınında yangın çıktığını ve sivil savunma ile itfaiye ekiplerinin yangını söndürmek ve kontrol altına almak için çalıştığını aktarmıştı.
Diğer taraftan, rejim güçlerinin İdlib ve Halep kırsallarına düzenlediği topçu ateşi sonucu 9 sivil yaralandı. Gözlemevi ve aktivistlerin aktardığına göre, Suriye’nin kuzeybatısında rejim ve İranlı güçler ile Suriyeli silahlı muhalif güçler arasında şiddetli çatışmalar meydana gelirken yeni Türk askeri güçleri İdlib’e giriş yaptı.
Gözlemevi, rejim ve onu destekleyen milis güçlerin Halep’in batı kırsalına topçu ateşi ve roketlerle düzenlediği saldırılarda 1’i kadın 5 sivilin yaralandığını belirtti.
Suriye rejim ordusundan ayrılan eski bir subay olan ve Türkiye destekli gruplarda komutanlık yapan Ebu el-Bera, “Muhalif gruplar Halep’in kuzeybatı kırsalında yer alan Şirava beldesindeki temas hatlarını hedef aldığı güdümlü füzeyle rejim güçleri ve onlara destek veren milislerden 2 unsuru öldürdü” dedi. El-Bera, muhalif grupların güdümlü füzeyle düzenlediği bu saldırının, Türkiye destekli Hamza Tümeni’nin Afrin kırsalındaki Barada köyünde yer alan karargahına düzenlenen ve yaklaşık 25 kişinin ölümüne sebep olan Rus hava saldırısına misilleme olarak yapıldığını söyledi.

 


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.


Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

TT

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

Refah tünellerinin sırrı: Hamas unsurları 8 ay yeraltında nasıl hayatta kaldı?

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentindeki tünellerde Kassam Tugayları’na bağlı unsurları öldürdüğüne ve esir aldığına dair ardı ardına yaptığı açıklamalar, bu kişilerin kim olduklarına ve özellikle Mayıs 2024’te İsrail’in kenti işgal etmeye başlamasından, ardından operasyonu genişleterek tam kontrol sağlamasından sonra, tünellerde nasıl bu kadar uzun süre gizlenebildiklerine ilişkin pek çok soruyu beraberinde getirdi.

Bir aydan uzun bir süre boyunca, bu unsurların tünellerden silahsız ve can güvenliklerini sağlayacak bir yöntemle çıkarılmasına yönelik temaslar yürütülüyordu. Bu girişimler, İsrailli subay Hadar Goldin’in naaşının 9 Kasım’da teslim edilmesini hızlandırdı. Ancak İsrail, dosyayı Türkiye ile birlikte takip eden ABD ile yapılan sözlü mutabakatları daha sonra ihlal ederek bu kişilere güvenli çıkış izni tanımadı.

Günler ilerledikçe İsrail, söz konusu unsurları tünellerden veya sığınaklarından çıktıkları anda hava saldırılarıyla ya da doğrudan takip ederek öldürmeye veya esir almaya başladı. Bu durum, Refah’ın doğusundaki Ceninah Mahallesi’nde tünellerin son kalan ceplerinin tamamen kuşatılmasıyla daha da yoğunlaştı.

Tünellerde ve pusu bölgelerinde 8 ay

Şarku’l Avsat’a  konuşan Hamas içindeki sahaya yakın kaynaklar, “Bu direnişçilerin, savaşın büyük kısmını, İsrail ordusunun kentte konuşlanmasına ve çok sayıda tünele girmesine rağmen, çoğu zaman tünellerin içinde geçirdiklerini” söyledi. Kaynaklara göre tüneller, İsrail’in tüm ayrıntılarını hâlâ çözemediği bir yapıda inşa edilmişti.

Aynı kaynaklar, Kasım 2023’teki ilk 7 günlük ateşkes sırasında söz konusu savaşçıların yer üstüne çıktığını, çatışmalar yeniden başlayınca tekrar tünellere döndüğünü aktardı. Bu süreçte zaman zaman yer üstünde hareket ettikleri, pusu noktaları arasında geçiş yaptıkları, ardından yeniden tünellere çekildikleri belirtildi. Komutanlarıyla temas, Ocak 2024’te varılan ikinci ateşkese kadar sürdü. Bu ateşkes 18 Mart’a kadar devam etti.

Kaynaklardan biri, çatışmaların yeniden başlaması öncesinde, İsrail ordusunun Refah’ta konuşlanmasına rağmen bazı savaşçıların yer üstüne çıkarak Han Yunus’a ulaştığını, burada komutanlarıyla buluştuğunu ve bazılarıyla birlikte Şubat 2024’te İsrailli esir Avraham Mengistu’nun teslim sürecine katıldığını söyledi. Mengistu, 2014 savaşından beri Gazze’de tutuluyordu.

Savaş yeniden başlayıp diplomatik girişimler sonuçsuz kaldıktan sonra Kassam unsurları tüneller aracılığıyla tekrar Refah’a döndü ve yer üstündeki pusu bölgelerine geri yerleşti.

rth
İsrailli rehine Avraham Mengistu, Hamas ile İsrail arasında geçen Şubat ayında Refah'ta imzalanan esir değişim anlaşması kapsamında teslim platformunda görülüyor (Reuters)

Mart ayı sonunda itibaren bu kişiler, Ağustos ayına kadar komutanlıklarıyla irtibat hâlinde kaldı. Bu süre zarfında İsrail’in Refah’ı tamamen kontrol altına aldığı yönündeki açıklamalarına rağmen, İsrail güçlerine kayıplar verdiren bir dizi saldırı gerçekleştirdiler.

Bu dönemde Kassam Tugayları “Cehennem Kapıları” adını verdiği operasyonlar dizisini başlattı. Askeri araçların, tuzaklanmış evlerin ve tünel çıkışlarının patlatıldığı saldırılarda yaklaşık 6 İsrail askerinin öldürüldüğü açıklandı. Bu saldırılardan birinde Kassam unsurlarının bir İsrail askerini esir almaya çalıştığı belirtildi.

Hamas, o dönem yürütülen ateşkes müzakerelerinde, Refah Taburu’nun hâlâ sahada aktif olduğuna dair bir mesaj vermeyi hedefliyordu. Buna karşın İsrail’in askeri kaynakları, taburun tümüyle dağıtıldığını savunuyordu.

Doğrulanabilen bilgilere göre, Kassam komutanlarıyla birlikte Refah’ta bulunan savaşçılar yer altı tünellerinde ve yer üstündeki pusu noktalarında toplamda 8 aydan fazla süre geçirdi.

Yiyecek ve suya nasıl ulaştılar?

Ateşkesin ardından İsrail ordusunun kontrolündeki bölgede sıkışan bu savaşçıların iaşesiyle ilgili soruları yanıtlayan saha kaynakları, tünellerde belirli miktarda yiyecek ve suyun önceden stoklanmış olduğunu aktardı.

Kaynaklardan biri, geçmişte benzer şekilde erzakın tükendiği bir savaş deneyimine atıfla, savaşçıların muhtemelen İsrail askerlerinin daha önce kullandığı evlerde bıraktığı yiyeceklerden ya da hasar görmemiş Filistinli evlerindeki malzemelerden faydalanmış olabileceğini söyledi. Sosyal medyada aylar önce paylaşılan, “ev sahiplerinden aldıkları yiyecekler için helallik isteyen Hamas ve İslami Cihad mensuplarının bıraktığı notlar” buna örnek gösterildi.

Kaynaklar, Kassam’ın elit birliklerinin görevleriyle yer altındaki destek gruplarının görevlerinin birbirinden farklı olduğuna da dikkat çekti. Bazılarının lojistik ve ikmal, bazılarının pusu operasyonları yürüttüğü, bazılarının ise farklı gruplar arasında geçiş yaparak doğrudan saha komutanlığı ile temas kurduğu belirtildi.

Öne çıkan komutanlar

İsrail medyasının öldürülmelerinin ardından fotoğraflarını yayımladığı kişiler arasında, Refah’ın doğu tabur komutanı Muhammed el-Bavab, yardımcısı ve aynı zamanda eniştesi İsmail Ebu Lebde, ayrıca elit birlik komutanı Tufik Salim bulunuyor.

Kaynaklara göre Ebu Lebde, Avraham Mengistu’nun teslim edilmesi sürecinde Kızılhaç ekibiyle doğrudan temas kuran isimdi. Bavab ise süreci uzaktan takip etti.

Her iki isim de 2014 savaşında İsrailli subay Hadar Goldin’in kaçırılması operasyonunu yöneten kişiler olarak biliniyor.

df
Kızılhaç araçları, Hadar Goldin'in cenazesini geçtiğimiz kasım ayında Gazze Şeridi'nde taşıyor (Reuters)

İsrail’in öldürdüğü isimler arasında ayrıca, Hamas Siyasi Büro üyesi Gazi Hamad’ın oğlu Abdullah Hamad da bulunuyor. Abdullah Hamad’ın müzakere heyetinin üyesi olduğu, savaş öncesinde Hamas yönetimine bağlı Rubat Askerî Koleji’nden mezun olduğu ve eğitimci olarak görev yaptığı aktarıldı. Abdullah Hamad, kuzeni Ahmed Said Hamad ile birlikte, tünelde Kassam komutanları ve diğer savaşçılarla aynı noktada öldürüldü.

Kaynaklar, Gazi Hamad’ın kardeşi Said Hamad’ın ise 7 Ekim saldırısına katılan damatlarının öldürülmesinin ardından üç kızını İsrail bombardımanında kaybettiğini belirtti.


İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.