Libya’da hükümetten güvenoyunun çekilmesinden sonra kabine ilk kez toplandı

Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)
Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)
TT

Libya’da hükümetten güvenoyunun çekilmesinden sonra kabine ilk kez toplandı

Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)
Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)

Başbakan Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH), Temsilciler Meclisi'nin (TM) hükümetten güvenoyunu geri çekme kararından sonraki ilk toplantısını dün başkent Trablus'ta gerçekleştirdi. Öte yandan TM, ülkenin doğusundaki Tobruk kentinde dün yapılması planlanan oturumun gelecek haftaya ertelediğini duyurdu.
TM Sözcüsü Abdullah Buleyhık, oturumun ertelemesiyle ilgili yaptığı açıklamada, “Erteleme, komisyona, TM seçimlerine ilişkin yasa tasarısını hazırlaması ve tasarıyla ilgili çalışmalarını tamamlaması için daha fazla zaman tanıyor” ifadelerini kullandı.
TM’nin UBH’den güvenoyunu çekme kararından sonra UBH, ‘bakıcı hükümet’ olarak ilk toplantısını dün gerçekleştirdi. UBH’den yapılan yazılı açıklamaya göre, dün başkent Trablus'ta yapılan toplantıda hizmet alanındaki bazı önemli dosyalar ele alındı. Bunları, vatandaşların içinde bulunduğu hayat şartlarını iyileştirmeye yönelik alınan önlemler ve kararlar takip etti.
Başbakanlık Ofisi tarafından yayınlanan açıklamaya göre Başbakan Dibeybe, dün, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Ahmed El-Haddad ve birkaç danışmanıyla birlikte İngiltere Savunma Bakanlığı'ndan Kuzey Afrika ve Ortadoğu Danışmanı Jan Martin Smeaton başkanlığındaki bir heyet ile bir araya geldi. Toplantıya İngiltere'nin Trablus Büyükelçisi de katıldı. Toplantıda, 5+5 Ortak Askeri Komite'nin çabalarını desteklemenin yanı sıra paralı askerler ve yabancı savaşçıların ülkeden çıkarılmasına, Libya ordusunun yeniden inşasına ve hükümetin orduyu birleştirme çabalarına yardım edilmesi konuları ele alındı. İki taraf, bahsi geçen konularla ilgili ayrıntıları görüşmek üzere bu ayın sonunda bir toplantının daha yapılmasını kararlaştırdılar.
New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantılarına katılmasının ardından ülkeye dönen Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi’yi Mitika Uluslararası Havalimanı’nda karşılayan Dibeybe, yerel yönetimleri harekete geçirmenin hükümetin en önemli hedefi olduğunu vurguladı. Önceki akşam bir dekan ve Şuveyrif Belediye Meclisi üyeleriyle yaptığı görüşmede Dibeybe, mevcut imkanlar dahilinde Libya’nın tüm şehirlerindeki vatandaşlara hizmet verilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Hükümetten yapılan açıklamada, toplantıya Şuveyrif’in önde gelenlerinin ve akil adamlarının katıldığı belirtilirken Magarha kabilesinin ulusal uzlaşı girişimindeki sosyal rolü ve hükümete ülkenin dört bir yanına hizmet vermesine yönelik desteği vurgulandı. Açıklamaya göre toplantıda ‘ülkeye hizmet etmenin kanunla verilen bir görev olduğunu’ söyleyen Başbakan Dibeybe, bu alanda kanunlar çerçevesinde çalışmanın ‘milli ahlaki bir görev olduğunu ve UBH’nin görevinin sorumluluğunu taşıması gerektiğini’ kaydetti. Dibeybe, Genel İstihbarat Başkanı ve İçişleri Bakanı'nın da katıldığı bir toplantıda ise idari kurumlarda karşılaşılan güçlükler ele aldı. Ebeveynlerinden biri yabancı biri Libyalı olan kişiler gibi Libya vatandaşlığına yapılan başvuruların ve bir kişinin Libyalı olduğunun kanıtlanması için tüm teknik ve yasal ayrıntıların incelenmesi amacıyla bir merkez komite görevlendirdi.

Sayih’ten, kaçırılma iddialarına yanıt
Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı Dr. İmad es-Sayih, önceki akşam başkent Trablus'ta silahlı bir grup tarafından kaçırıldığı ve bilinmeyen bir yere götürüldüğü yönündeki söylentilerini yalanladı. Dr. Sayih, yerel basına yaptığı açıklamada iyi olduğunu ve söylentilerin doğru olmadığını belirtti. Dr. Sayih, bu tür söylentileri ortaya atanların amaçlarının ne olduğunu bilmediğini de sözlerine ekledi.
Karadabiya  ve el- Cufra askeri üsleriyle ilgili iddialar reddedildi
Resmi dayanakları olmayan haberlerde iki üssün içindeki hava savunma radarlarının aniden çalışmayı durdurduğu yönündeki iddiaları yorumlayan Libya Ulusal Ordusu’ndan (LUO) askeri kaynaklar, LUO güçlerinin Karadabiya ve el-Cufra askeri üslerinde olağandışı faaliyetlerinin olduğuna dair iddiaları yalanladı. Ayrıca paralı askerlerin ve yabancı kuvvetlerin kademeli olarak geri çekilmeye ve hava savunma sistemlerinin sökülüp ülkenin doğusuna taşındığı iddia edildi.
Kaddafi destekçilerinin Seyfulislam’ı cesaretlendirme çabaları devam ediyor
Muammer Kaddafi'nin ikinci oğlu Seyfulislam Kaddafi’ye bağlı olanların, geçtiğimiz Pazar günü, ‘önemli’ olarak nitelendirdikleri bir açıklama yapma niyetinde olduklarını duyurmaları tartışmalara yol açtı. Ancak daha sonra açıklamanın yapılma tarihinin ertelendiği açıklandı. Kaddafi rejimine yakın yerel bir televizyon kanalı, Seyfulislam Kaddafi’nin Libya halkına bir açıklama yapma niyetinde olduğunu aktardı. Kaddafi'nin geçtiğimiz yıl serbest bırakılmasından bu yana saklanan oğlu Seyfulislam Kaddafi, geçtiğimiz günlerde yaptığı basın açıklamalarında, siyasete dönmek istediğini söylemiş, ancak bunun için herhangi bir tarih vermemişti.



Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
TT

Suriye halkının merkezi mi yoksa federal devlet mi anlaşmazlığı üzerine bir okuma

Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)
Şam'da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesini kutlamak için düzenlenen havai fişek gösterileri arasında muhaliflerin bayrağını dalgalandıran bir Suriyeli (Reuters)

Macid Kıyali

Suriye’de Beşşar Esed rejiminin düşmesinin ardından geçiş dönemi liderliği ile muhalifleri arasında yaşanan iç çatışma, siyasi sistemin niteliği, özellikle de merkeziyetçilik mi yoksa ademi merkeziyetçilik mi, merkezi bir devlet mi yoksa federal bir devlet mi tartışmaları üzerine yoğunlaşıyor.

Bu konu meşru olmasına rağmen, tartışmaya katkı sağlamak amacıyla bazı temel gözlemler aşağıda sunuyorum.

İlk gözleme göre ademi merkeziyetçilik ya da federalizm meselesini gündeme getirmek, bu konuda kutuplaşmanın temel nedeninin Suriye’deki iç çatışmada kimlik, etnik, mezhepsel ve bölgesel özelliklerin baskın olması olduğu gerçeğini görmeyi zorlaştırdı.

Çatışmanın önde gelen tarafları, siyasi veya sınıfsal güçleri ya da tarafları temsil etmekten ziyade kimlik temelli yahut mezhepsel, etnik ve bölgesel kimliği vurgulayan taraflar olduklarından, bu konunun siyasi niteliği göz ardı ediliyor.

Dikkati çeken ikinci gözleme göre ise federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet için mücadele eden güçler, bunu demokrasi meselesinden daha öncelikli tutuyorlar. Bunun nedeni, söz konusu güçlerin (SDG, Suveyda'daki Hicri Hareketi ve kıyı şeridinde Esed rejiminin çöküşünden etkilenen güçler) demokratik olmayan güçler olmaları. Prensipte pozisyonları, politikaları ve tercihleri ve temsil ettiklerini iddia ettikleri gruplarla olan ilişkileri göz önüne alındığında bu güçlerin Esed rejimi altında kendilerini ifade etmedikleri ve bu konuyu bu kadar yoğun bir şekilde gündeme getirmedikleri unutulmamalı.

Üçüncü ve belki de en önemli gözleme göre federal bir devlette kimlik statüsü konusundaki çatışmaya öncelik verilmesi, devletin kurulması ve vatandaşlık taleplerini ya gölgeliyor ya da ön plana çıkarıyor. Bunların, 54 yıllık Esed döneminde eksik olan iki temel unsur olduğu ve özellikle mevcut koşullarda, yani devletin kurumlar ve hukuk devleti olarak yeniden kurulması ve vatandaşların güçlendirilmesi, böylece Suriyelilerin gerçek anlamda özgür ve eşit vatandaşlar olarak bir halk haline gelmeleri için ülke genelinde Suriyelilerin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlar olduğu unutulmamalı.

Bu yüzden iki temel sorunla karşı karşıyayız. Bunlardan birincisi, artık var olmayan Esed rejiminin Suriye'nin birliğini zayıflatıp bozmayı başarması, Suriyelileri mezhep, din, etnik köken, bölge ve aşiret aidiyetlerine göre sınıflandırması ve ‘böl ve yönet’ politikası uyarınca onları birbirlerine düşürmesinden kaynaklanıyor.

İkinci sorun, Suriyelilerin kendi koşullarını kontrol edememeleri. Bu durum, Suriye’nin geleceğinin, Suriye halkının aleyhine, uluslararası güçlerin, özellikle ABD ve bölgesel tarafların meselesi haline gelmesine neden oldu. Bu durum, kimlik çatışmaları, özellikle de silahlı çatışma veya silahlı milisler şeklinde ortaya çıkan çatışmalar için de geçerli.

Federalizm, bir ülkeyi bölmek değil, aksine ülkenin birliğini organize etmek ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevre bölgelere müdahale etmesini önlemek için daha uygun bir yöntem. Böylelikle karşılıklı güven temelinde hükümete daha geniş katılım sağlanır.

Suriye geçiş dönemi yönetimi ve Suriye muhalefetinin geri kalanı, gelecekteki siyasi sistemin nasıl olacağı ve otoriterliğin ve marjinalleşmenin geri dönüşünü önlemeye katkıda bulunanlar da dahil olmak üzere yeni konsensüsler oluşturmak için neyin uygun olduğu konusunda kafa karışıklığı ya da netlik sağlanamaması ortaya çıkan federalizm ve ademi merkeziyetçilik konusundaki tartışmalardan sorumlu.

Aslında, yeni yönetime bağlı olanlar ve geleneksel Suriye muhalefeti tarafından federalizmin reddedilmesinin sebebi, aceleci davranışlar, duygusal ve milliyetçi coşku ve önyargılar.

Söz konusu tartışmayı kapatmak yerine açmalı, tüm soruları sormalı. Çünkü Suriye’nin geleceği tartışmaya açık. Tüm Suriyeliler bu tartışmayla ilgileniyor ve bu konuda cevaplar bulmaya katkıda bulunuyor.

Daha spesifik olarak, federal ya da ademi merkeziyetçi bir devlet tartışmasıyla ilgili olarak, federalizmin herhangi bir ülkenin bölünmesi anlamına gelmediği, aksine birliğin daha uygun bir şekilde örgütlenmesi ve merkezin statü, egemenlik ve kaynaklar konusunda çevreyi kötü yönde etkilemesini önlemek için, karşılıklı güvene dayalı yönetişime daha geniş katılımı garanti eden bir sistem olduğunun anlaşılması gerekiyor.

Toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlik çözümleri getirilemedi. Çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyaya, topluma, egemenliğe ve devlete sadece bölünmeler getirir.

Tüm bunlar bölünmek değil, federalizm gücün paylaşılması anlamına gelir. Dışişleri, savunma ve genel ekonomi yönetimi gibi devlet egemenliği ile ilgili konularda merkezileşme söz konusu. Bunların tümü birleşik parlamento ve merkezi hükümetin sorumluluğunda. Öte yandan iç güvenlik, eğitim, sağlık ve yerel kalkınma konularının yönetimi eyaletlerin veya yerel yönetimlerin yetki alanına girer.

Burada bazılarının endişelerini hafifletebilecek en önemli nokta, federalizmin etnik köken/milliyet veya din/mezhep yerine coğrafyaya dayalı olmasıdır. Çünkü herhangi bir kimlik meselesi, demokratik karakterini zayıflatır ve eşit vatandaşlık haklarının ve vatandaşların devletinin güçlenmesini engeller. Tıpkı Lübnan'da ve Irak'ta olduğu gibi.

Elbette, birçok alanda idari meselelerle ilgili olan ademi merkeziyetçi bir devleti, anayasaya göre yetkileri paylaşan federal bir devletle karıştırmak bir sorundur. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre federal devleti ayrılıkçı bir devlet olarak görmek de bir tür karışıklık veya yanılgı olarak adlandırılabilir, ancak bu doğru değil, çünkü merkezi devletler, yönetim, temsil ve kaynak dağıtımında esnekliğe sahip federal devletlere göre ayrılmaya çok daha yatkındır, zira günümüzün en büyük, en güçlü ve en zengin devletleri federal devletlerdir.

Bu yüzden herhangi bir kimlik grubuyla anlaşmazlık, kavramların karışmasına veya çarpıtılmasına yol açmamalı. Örneğin, İsrail'in siyasi sistem olarak demokrasiyi benimsemesi, demokrasiye karşı düşmanlığı teşvik etmemeli. Ayrıca, belirli bir önermeye elverişli olmayan koşullar olduğunu gözlemlememiz, bu kavramın tartışmaya açılmaması, geliştirilmemesi ve belirli bir ülkede devlet kurulması için ulusal birliği oluşturmaya hizmet eden bağlamlara yerleştirilmemesi gerektiği anlamına gelmez.

Son olarak, bu alanda, özellikle Suriye bağlamında, dikkate alınması gereken iki konu var. Öncelikle ülkenin toprakları üzerinde devlet egemenliğinden söz edilmesi için bunun halkın birliği gerçeğine dayanması gerekiyor. İkinci olarak ise toplumun yönetimini etkileyen sorunlara güvenlikle ilgili bir çözüm bulunmuyor, çünkü herhangi bir güvenlik çözümü coğrafyanın, toplumun, egemenliğin ve devletin bölünmesine yol açar.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir


Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
TT

Tedmür'de ortak devriyeye düzenlenen saldırıda Suriyeli ve Amerikalı personel yaralandı

 Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)
Suriye polisi (Suriye İçişleri Bakanlığı)

Suriye güvenlik kaynakları bugün, Suriye güvenlik güçleri ile ABD kuvvetlerinin, ülkenin orta kesimindeki Tedmür kentinde ortak devriye sırasında silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Suriye resmi haber ajansı SANA’ya konuşan bir güvenlik kaynağı, saldırıda Suriye güvenlik güçlerinden iki kişinin ve bazı ABD askerlerinin yaralandığını, saldırıyı gerçekleştiren kişinin ise öldürüldüğünü açıkladı.

Kaynak, olayın ardından ABD’ye ait helikopterlerin yaralıları et-Tanf Üssü’ne tahliye ettiğini belirterek, saldırının nedenleri ve koşullarına ilişkin henüz bilgi bulunmadığını ifade etti.

Olay nedeniyle Deyrizor-Şam uluslararası kara yolunda trafiğin geçici olarak durdurulduğu, bölge semalarında ise yoğun hava hareketliliği yaşandığı kaydedildi.


Haberlere göre İsrail, Gazze şehrinde Hamas lideri Raid Saad'ı hedef aldı

Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
TT

Haberlere göre İsrail, Gazze şehrinde Hamas lideri Raid Saad'ı hedef aldı

Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanı sonucu hasar gören bir evin çökmesinin ardından kurbanları arıyor (Reuters)

İsrail ordusu bugün Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas militanını hedef aldığını açıkladı.

İsrail ordusu, Shin Bet güvenlik servisiyle birlikte yaptığı ortak açıklamada, “Kısa bir süre önce, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve Şin Bet, Gazze Şehri bölgesinde üst düzey bir Hamas teröristini hedef aldı. Son birkaç aydır Hamas'ın yeteneklerini ve silah üretim kapasitesini yeniden inşa etmek için çalışıyordu” ifadeleri yer aldı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail haber sitesi Ynet’ten aktardığına göre operasyonun hedefinde, Hamas'ın askeri kanadı olan İzzeddin Kassam Tugayları Komutanı Raid Saad vardı.

Filistin Enformasyon Merkezi ise Gazze şehrinin batısındaki Nablusi Kavşağı yakınlarında sivil bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört kişinin öldüğünü duyurdu.

El-Aksa TV daha önce Gazze şehrinin güneybatısında patlamalar duyulduğunu bildirmişti.