Libya’da hükümetten güvenoyunun çekilmesinden sonra kabine ilk kez toplandı

Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)
Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)
TT

Libya’da hükümetten güvenoyunun çekilmesinden sonra kabine ilk kez toplandı

Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)
Libya hükümetinden güvenoyunun geri çekilmesinden sonra kabine dün Trablus’taki ilk toplantısını gerçekleştirdi (UBH)

Başbakan Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH), Temsilciler Meclisi'nin (TM) hükümetten güvenoyunu geri çekme kararından sonraki ilk toplantısını dün başkent Trablus'ta gerçekleştirdi. Öte yandan TM, ülkenin doğusundaki Tobruk kentinde dün yapılması planlanan oturumun gelecek haftaya ertelediğini duyurdu.
TM Sözcüsü Abdullah Buleyhık, oturumun ertelemesiyle ilgili yaptığı açıklamada, “Erteleme, komisyona, TM seçimlerine ilişkin yasa tasarısını hazırlaması ve tasarıyla ilgili çalışmalarını tamamlaması için daha fazla zaman tanıyor” ifadelerini kullandı.
TM’nin UBH’den güvenoyunu çekme kararından sonra UBH, ‘bakıcı hükümet’ olarak ilk toplantısını dün gerçekleştirdi. UBH’den yapılan yazılı açıklamaya göre, dün başkent Trablus'ta yapılan toplantıda hizmet alanındaki bazı önemli dosyalar ele alındı. Bunları, vatandaşların içinde bulunduğu hayat şartlarını iyileştirmeye yönelik alınan önlemler ve kararlar takip etti.
Başbakanlık Ofisi tarafından yayınlanan açıklamaya göre Başbakan Dibeybe, dün, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed Ali Ahmed El-Haddad ve birkaç danışmanıyla birlikte İngiltere Savunma Bakanlığı'ndan Kuzey Afrika ve Ortadoğu Danışmanı Jan Martin Smeaton başkanlığındaki bir heyet ile bir araya geldi. Toplantıya İngiltere'nin Trablus Büyükelçisi de katıldı. Toplantıda, 5+5 Ortak Askeri Komite'nin çabalarını desteklemenin yanı sıra paralı askerler ve yabancı savaşçıların ülkeden çıkarılmasına, Libya ordusunun yeniden inşasına ve hükümetin orduyu birleştirme çabalarına yardım edilmesi konuları ele alındı. İki taraf, bahsi geçen konularla ilgili ayrıntıları görüşmek üzere bu ayın sonunda bir toplantının daha yapılmasını kararlaştırdılar.
New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantılarına katılmasının ardından ülkeye dönen Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi’yi Mitika Uluslararası Havalimanı’nda karşılayan Dibeybe, yerel yönetimleri harekete geçirmenin hükümetin en önemli hedefi olduğunu vurguladı. Önceki akşam bir dekan ve Şuveyrif Belediye Meclisi üyeleriyle yaptığı görüşmede Dibeybe, mevcut imkanlar dahilinde Libya’nın tüm şehirlerindeki vatandaşlara hizmet verilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Hükümetten yapılan açıklamada, toplantıya Şuveyrif’in önde gelenlerinin ve akil adamlarının katıldığı belirtilirken Magarha kabilesinin ulusal uzlaşı girişimindeki sosyal rolü ve hükümete ülkenin dört bir yanına hizmet vermesine yönelik desteği vurgulandı. Açıklamaya göre toplantıda ‘ülkeye hizmet etmenin kanunla verilen bir görev olduğunu’ söyleyen Başbakan Dibeybe, bu alanda kanunlar çerçevesinde çalışmanın ‘milli ahlaki bir görev olduğunu ve UBH’nin görevinin sorumluluğunu taşıması gerektiğini’ kaydetti. Dibeybe, Genel İstihbarat Başkanı ve İçişleri Bakanı'nın da katıldığı bir toplantıda ise idari kurumlarda karşılaşılan güçlükler ele aldı. Ebeveynlerinden biri yabancı biri Libyalı olan kişiler gibi Libya vatandaşlığına yapılan başvuruların ve bir kişinin Libyalı olduğunun kanıtlanması için tüm teknik ve yasal ayrıntıların incelenmesi amacıyla bir merkez komite görevlendirdi.

Sayih’ten, kaçırılma iddialarına yanıt
Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı Dr. İmad es-Sayih, önceki akşam başkent Trablus'ta silahlı bir grup tarafından kaçırıldığı ve bilinmeyen bir yere götürüldüğü yönündeki söylentilerini yalanladı. Dr. Sayih, yerel basına yaptığı açıklamada iyi olduğunu ve söylentilerin doğru olmadığını belirtti. Dr. Sayih, bu tür söylentileri ortaya atanların amaçlarının ne olduğunu bilmediğini de sözlerine ekledi.
Karadabiya  ve el- Cufra askeri üsleriyle ilgili iddialar reddedildi
Resmi dayanakları olmayan haberlerde iki üssün içindeki hava savunma radarlarının aniden çalışmayı durdurduğu yönündeki iddiaları yorumlayan Libya Ulusal Ordusu’ndan (LUO) askeri kaynaklar, LUO güçlerinin Karadabiya ve el-Cufra askeri üslerinde olağandışı faaliyetlerinin olduğuna dair iddiaları yalanladı. Ayrıca paralı askerlerin ve yabancı kuvvetlerin kademeli olarak geri çekilmeye ve hava savunma sistemlerinin sökülüp ülkenin doğusuna taşındığı iddia edildi.
Kaddafi destekçilerinin Seyfulislam’ı cesaretlendirme çabaları devam ediyor
Muammer Kaddafi'nin ikinci oğlu Seyfulislam Kaddafi’ye bağlı olanların, geçtiğimiz Pazar günü, ‘önemli’ olarak nitelendirdikleri bir açıklama yapma niyetinde olduklarını duyurmaları tartışmalara yol açtı. Ancak daha sonra açıklamanın yapılma tarihinin ertelendiği açıklandı. Kaddafi rejimine yakın yerel bir televizyon kanalı, Seyfulislam Kaddafi’nin Libya halkına bir açıklama yapma niyetinde olduğunu aktardı. Kaddafi'nin geçtiğimiz yıl serbest bırakılmasından bu yana saklanan oğlu Seyfulislam Kaddafi, geçtiğimiz günlerde yaptığı basın açıklamalarında, siyasete dönmek istediğini söylemiş, ancak bunun için herhangi bir tarih vermemişti.



Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
TT

Gazze halkı, savaşın neden olduğu yıkımın ardından kültürel mirasını korumak için zamanla yarışıyor

Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)
Gazze şehrinde yaşanan savaş sırasında İsrail bombardımanı sonucu hasar gören Büyük Ömer Camii'nin iç restorasyon çalışmaları sırasında çekilmiş bir fotoğraf, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, çok sayıda kişinin yaralanması, yüz binlerce insanın yerinden edilmesi ve neredeyse bütün mahallelerin yok olmasının ardından, yeniden inşa artık hayal gücünü zorlayan, neredeyse tasavvur edilemez bir görev haline geldi.

Buna rağmen, bölgede en değerli tarihi yapılar arasında yer alıp ağır hasar gören az sayıdaki noktada, işçiler şimdiden çalışmaya başladı. Amaç, geçmişten geriye kalan az sayıdaki kalıntıyı toprak altından çıkarmak.

Bu alanlar arasında, Gazze’nin eski kent merkezinde bulunan ve savaş sırasında İsrail güçlerinin hedef aldığı en önemli kültürel miras olan Büyük Ömer Camii de bulunuyor. İsrail ordusu, avlularının altında savaşçılar tarafından kullanılan bir tünel bulunduğunu öne sürerek yapıyı bombaladığını açıklamıştı. Filistinliler ise böyle bir tünelin varlığını reddediyor ve saldırının Gazze’nin dini ve kültürel mirasını yok etmeye yönelik olduğunu savunuyor.

dfrgt
Gazze şehrinde bulunan Büyük Ömer Camii'nin içindeki enkazı temizleyen bir işçi, 17 Kasım 2025 (Reuters)

Batı Şeria’daki Beytüllahim’de bulunan Miras Koruma Merkezi’nde mimar ve kültürel miras uzmanı olarak görev yapan ve şu anda savaşta zarar gören alanları kurtarmak için Gazze’de çalışan Hammude ed-Dehdar, İsrail’in bu yapıların yıkımının Filistin tarihini silebileceğini düşünerek ‘yanıldığını’ söyledi.

Dehdar, Gazze’de Reuters’a yaptığı açıklamada, bu yapıların kadim bir halkın ortak hafızasını temsil ettiğini belirterek, “Bu miras, korunması ve savunulması için ortak çaba gerektiren bir bellektir” dedi.

İsrail ordusu ise Hamas hedeflerine yönelik her saldırının, bu tür alanları tehlikeye atabilecek olması nedeniyle sıkı bir onay sürecinden geçtiğini açıkladı.

fgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, “İsrail ordusu, kültürel miras alanları ile tarihi ve kültürel önemi bulunan mekânlara azami hassasiyetle yaklaşmaktadır. Bu alanlar ve sivillerin zarar görmesini en aza indirmek, saldırı planlamasında temel bir önceliktir” ifadeleri yer aldı.

Zamansız hikayeler

Nüfusunun büyük bölümü, bugün İsrail sınırları içinde kalan şehir ve köylerden zorla göç ettirilmiş mülteciler ya da onların çocuklarından oluşan Gazze Şeridi’nde, Büyük Ömer Camii, Gazze halkını kendi kültürel mirasına ve Ortadoğu’nun zengin mimari tarihine bağlayan temel unsurlardan biriydi.

Halk arasında anlatılan geleneksel hikâyelere göre Samson’un onu esir alanların üzerine tapınağı yıktığı yer olduğu söylenen bu alan, İslam’ın 7. yüzyılda Halife Ömer bin Hattab döneminde Akdeniz’e ulaşmasından önce bir Bizans kilisesine de ev sahipliği yapıyordu. Bölge İslam hâkimiyetine girdikten sonra yapı camiye dönüştürüldü.

Sonraki yüzyıllar boyunca yapı; Memlükler, Haçlılar ve Osmanlılar tarafından pek çok kez yeniden şekillendirildi ve Orta Çağ’da bölgenin mimari harikalarından biri olarak ün kazandı.

Caminin minaresi, Gazze siluetinin en belirgin unsurlarından biriydi. Cemaat, kubbeli tavanlar altında ve cilalı taşlarla döşeli avlularda ibadet eder; namazın ardından caminin görkemli cephesinin önünden geçerek kapılarından dışarı çıkar ve eski kentin çevresindeki çarşı sokaklarına doğru akardı.

frgt
Gazze şehrinde savaş sırasında hasar gören tarihi Paşa Sarayı'nda restorasyon çalışmaları yürüten işçiler, 11 Kasım 2025 (Reuters)

Yakındaki Kayseriyye Çarşısı, dükkânlarıyla ünlüydü; esnafı ve komşuları, âşıkların düğün takılarından kıskanç kayınvalidelerin hikâyelerine uzanan unutulmaz öyküler anlatırdı. Bugün bunlardan geriye neredeyse hiçbir iz kalmadı.

Ağır hasar gören bir diğer yapı da 13. yüzyıla uzanan tarihi Paşa Sarayı oldu. Bir müzeye ev sahipliği yapan yapının sergilediği eserler artık kayıp.

Dehdar, kültür ve miras söz konusu olduğunda bunun yalnızca eski bir bina ya da tarihi taşlardan ibaret olmadığını vurgulayarak, “Her taş bir hikâye anlatır” dedi.

Filistin’in Batı Şeria merkezli Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı Müsteşarı Cihad Yasin ise Filistinli yetkililer ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) tarihi alanların restorasyonu için üç aşamalı bir plan hazırladığını, ilk maliyetin 133 milyon dolar olarak öngörüldüğünü belirtti.

Yasin, önceliğin çökme riski taşıyan yapıların hızlı müdahaleyle desteklenmesi olduğunu söyledi. Ancak beyaz çimento ve alçı sıkıntısı yaşandığını, Gazze’deki kaynakların sınırlı olduğunu ve restorasyon malzemelerinin fiyatlarının ciddi şekilde arttığını ifade etti.

sdfgt
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta İsrail hava saldırıları sırasında hasar gören, kısmen yıkılmış Berkuk Kalesi, 16 Kasım 2025 (Reuters)

Gazze Şeridi’nde kültürel mirasın yıkımı, evlerini ve geçim kaynaklarını kaybetmiş yaslı aileler arasında bile ayrı bir acı yaratmaya devam ediyor.

Münzir Ebu Asi, küçük kızı Kenzi’nin Büyük Ömer Camii’nin vurulduğunu duyunca hissettiği derin üzüntü nedeniyle onu teselli etmek zorunda kaldığını söyledi.

Ebu Asi, “Küçük kızım Kenzi çok üzüldü. Camiye saldırı haberini duyduğumuzda biz de şaşırdık; neden böyle bir şey yapıldı?” dedi.

Sözlerini sürdüren Ebu Asi, Paşa Sarayı’nın da bombalanmasının ardından artık kesin bir kanaate vardıklarını belirterek, “Bu işgalin, Filistin kimliğini yok etmek, her türlü Filistin eserini silmek istediği artık bizim için kesinleşti” ifadesini kullandı.


Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)
TT

Etiyopya, Mısır'ı Afrika Boynuzu'nda ‘istikrarsızlaştırma kampanyası’ yürütmekle suçluyor

Rönesans Barajı (Reuters)
Rönesans Barajı (Reuters)

Etiyopya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır’ı Afrika Boynuzu bölgesinde ‘Etiyopya’yı hedef alan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürütmekle’ ve ‘gerilimi artırmaya zemin hazırlamakla’ suçladı.

İki ülke arasında Mavi Nil üzerindeki Rönesans Barajı konusunda süren anlaşmazlığa atıfta bulunan bakanlık, açıklamasında Mısır’ın ‘Afrika Boynuzu’nda Etiyopya’yı merkeze alan, ancak onunla sınırlı olmayan bir istikrarsızlaştırma kampanyası yürüttüğünü’ savundu.

Bakanlık, Mısır’ın ‘diyaloğu reddettiğini ve gerilimi artırma niyetini açıkça ortaya koyan düşmanca söylemini yoğunlaştırdığını’ iddia etti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise dün yaptığı açıklamada, ülkesinin Etiyopya’nın Rönesans Barajı’na ilişkin tek taraflı adımlarını reddettiğini yineleyerek, “Etiyopya’nın uygulamaları tüm Afrika kıtasının istikrarını tehdit eden ciddi bir tehlike oluşturuyor” dedi.

Mısır Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı da geçen ay yaptığı açıklamada, Etiyopya’nın baraj yönetiminde ‘tek taraflı ve kontrolsüz uygulamalarını’ sürdürdüğünü, bunun ‘havza ülkelerinin hak ve çıkarlarını tehdit eden ciddi riskler barındırdığını’ vurguladı.

Etiyopya, milyarlarca dolara mâl olan dev Rönesans Barajı’nın inşasına Nil Nehri üzerinde 2011 yılında başladı. Mısır ise projeyi, Afrika’nın en uzun nehrindeki tarihi su haklarını tehdit eden bir girişim olarak görüyor.

Afrika Birliği (AfB) arabuluculuğunda Mısır ile Etiyopya arasında yürütülen müzakereler Nisan 2021’de sonuçsuz kalmış; bunun üzerine Kahire, Addis Ababa’ya baskı uygulanması için konuyu Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne taşımıştı.


İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

İsrail, Gazze’nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında 2’si çocuk 6 Filistinli hayatını kaybetti

İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)
İsrail'in Gazze Şehri'nin doğusunda düzenlediği hava saldırılarının ardından dumanlar yükseliyor (AFP)

Filistin merkezli Ma'an haber ajansının bildirdiğine göre, dün akşam (Çarşamba) Gazze Şeridi’nin güneyine düzenlenen İsrail hava saldırılarında 6 Filistinli hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı.

Ajans, İsrail ordusunun Han Yunus kentinin batı bölgelerini en az dört füzeyle vurduğunu aktardı.

Filistinli sağlık kaynakları, “aralarında iki çocuğun da bulunduğu 6 kişinin İsrail bombardımanında yaşamını yitirdiğini” bildirdi.

Saldırının, Han Yunus’un batısındaki Mevasi bölgesinde bulunan bir çadırı hedef aldığı belirtilirken, gelişmenin İsrail ordusunun gün içinde Refah’ın güneyinde yaşanan çatışmalarda 5 askerinin yaralandığını duyurmasının ardından geldiği ifade edildi.