Burundaki mikroplar, koronavirüs ile enfeksiyon şiddetine yönelik ipucu veriyor

Hastalık şiddeti ile ters bir durum gösteriyor

Florida’nın Sarasota şehrinde Kovid-19 hastalarına ayrılan bir yoğun bakım ünitesi (Reuters)
Florida’nın Sarasota şehrinde Kovid-19 hastalarına ayrılan bir yoğun bakım ünitesi (Reuters)
TT

Burundaki mikroplar, koronavirüs ile enfeksiyon şiddetine yönelik ipucu veriyor

Florida’nın Sarasota şehrinde Kovid-19 hastalarına ayrılan bir yoğun bakım ünitesi (Reuters)
Florida’nın Sarasota şehrinde Kovid-19 hastalarına ayrılan bir yoğun bakım ünitesi (Reuters)

Araştırmacılar, burundaki ve boğazın üst kısmındaki mikropların, kişinin SARS-CoV-2 virüsü ile enfeksiyonunun (Kovid-19) ne kadar tehlikeli olabileceğini değerlendirmek ve yeni tedavi stratejileri geliştirmek için biyobelirteçler içeriyor olabileceğini belirtiyorlar.
Augusta Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yaşlı sağlığı araştırmacısı olan Dr. Sadanand Fulzele, söz konusu nazofaringeal (üst yutak) bölgesinin, burun ve ağız gibi doğal yollarla vücuda giren virüslere, bakterilere ve patojenlere karşı bir koruma hattı oluşturduğunu söylüyorlar.
MDPI dergisinde geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir araştırmaya göre, araştırmacılar yaşları 49 ila 78 arasında olan Kovid-19 test sonucu negatif çıkan 27 kişi, test sonuçları pozitif çıkan ancak semptomları olmayan 30 vaka ve pozitif sonuç alan ancak hastaneye yatmaları gerekmeyen 27 kişinin mikroorganizmalarını incelediklerinde ayırt edici paternler tespit ettiler.
Georgia Ezoterik ve Moleküler Laboratuvarı (GEM) Direktörü Dr. Ravindra Kolhe 28 Eylül’de Augusta Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin internet sitesinde yayınlanan bir raporda, “Milyonlarca insan enfekte oluyor ve bu kişilerden nispeten azı semptom geliştiriyor. Nazal mikrop sayısı bunun sebeplerinden biri olabilir” ifadelerine yer verdi.
Araştırmada yer alan ortak yazar Dr. Sadanand Fulzele, en önemli değişikliklerin, önemli miktarda mikroplara sahip olmayan hastaların yaklaşık yarısı da dahil olmak üzere semptomatik hastalarda görüldüğünü belirtti. Fulzele sözlerine şunları ekledi:
“Semptomlara sahip kişilerin nazofaringeal (üst yutak) boşluklarında, asemptomatik negatif ve semptomsuz pozitif sonuçlu kişilere kıyasla düşük bakteri oranı gözlemlememize şaşırdık. Bununla birlikte Asemptom gösteren pozitif sonuçlu bireylerin büyük çoğunluğunda hala önemli miktarda nazal bakteri bulunuyordu.”
Hastalığın mı mikropların mı daha önce kaybolduğunu bilmediklerini belirten Fulzele burundaki mikropların yok olmasının burun akıntısı ve hapşırmaya bağlı olabileceğini ayrıca mevcut bakteri sayısındaki azalmanın, bireyin ciddi semptomlar gösterme riskini artırabileceği ya da virüsün gidişatının değişebileceğini belirtti.
Sindirim sistemindeki mikroplarla ilgili deneyimlerine dayanarak Kolhe, nazofaringeal bölgedeki farklı mikrop içeriği ve hacminin enfeksiyon şiddetinde etkili olduğunu düşünüyor. Araştırmacılar, tespit ettikleri bazı bakterilerin işlevlerinin tam olarak bilinmediğini belirtmelerine rağmen, bakteri türünde de farklılıklar buldular.
Virüsün adının ve yaklaşık iki yıllık deneyiminin de gösterdiği gibi, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2 yani SARS-CoV-2’nin bulaşma yollarından biri, virüsü taşıyan bir kişinin öksürmesi, hapşırması ve hatta konuşması sonucunda virüsü taşıyan aerosol adı verilen damlacıkların havada hareket ederek başka bir kişinin burnuna veya ağzına girmesidir.
65 yaş ve üstü ve hipertansiyon ve diyabet gibi sağlık sorunlarından muzdarip olan kişilerin, hastaneye yatış ve enfeksiyona bağlı ölüm risklerinin yüksek olduğu kabul ediliyor. Bu nedenle araştırmacılar yaşlıların nazofarenksi olarak adlandırılan solunum yollarının üst yutak kısmındaki mikroorganizmalara incelemeye karar verdiler.
Fulzele, bu bölgenin nemli, mukus üreten yüzeyin mikroplara karşı doğal bir bariyer görevi gördüğünü, bu bölgede büyük bir bağışıklık hücresi grubunun bulunduğunu ve solunum virüslerine karşı tepkide kilit nokta olduğunu söylüyor. Bölgede, bunların yanı sıra virüsün spike proteininin bağlandığı ACE-2 reseptörleri de bol miktarda bulunuyor, dolayısı ile burası virüs için bir iniş noktasını temsil ediyor.
Kolhe ve Fulzele, yeni bulgularının semptomatik hastalar arasında değişen mikrop miktarlarının virüse karşı bağışıklık tepkilerini etkilediğini gösterdiğini söylüyor.
Fulzele şunları söyledi:
“Semptomlu bireylerde, genel olarak ciltte bulunan ve akne ile ilişkili olan Cutibacterium dahil olmak üzere iki bakteri türünde önemli ölçüde daha yüksek seviyeler tespit edildi. Buna karşılık, üzerinde çalışılmamış bir dizi başka bakterilerin yoğunluğu ise önemli ölçüde daha düşüktü.”
Semptomatik ve asemptomatik olan her iki enfekte gruptaki insanlarda üst yutaktaki mikroorganizmalar, mavi yeşil algler olarak da adlandırılan Siyanobakteriler dahil olmak üzere yüksek düzeyde bakteri bulunuyordu. Siyanobakteriler kirlenmiş suda da bulunabilir, ancak genellikle insan mikrobiyomlarında bulunurlar. Bunun yanı sıra bağışıklık tepkisinde rol oynadıkları da düşünülüyor.
Söz konusu bakteri vücuda genel olarak burundaki gibi mukozal yüzeylerden giriyor. Bakterinin zatürree ve karaciğer hasarına neden olduğu biliniyor. Semptomlara sahip olan vakalarda, asemptomatik olan kişilere kıyasla bu bakterilerin iki katı tespit edildi.
Fulzele, asemptomatik ve semptomatik vakalar arasında mikrop çeşitliliğinde önemli bir değişiklik olmadığını, ancak sayıları açısından yukarı ve aşağı hareket eden çok sayıda bireysel bakteri gördüklerini belirtiyor.
Nazofaringeal mikrop çeşitliliği ile Kovid-19’un şiddeti arasındaki ilişki belirsiz kalırken, araştırmacıları çalışmalarının nazal mikroplar, SARS-CoV-2 enfeksiyonu ve şiddeti arasında güçlü bir ilişki olduğunu belirttiler. Araştırmacıların analizleri, yeni virüs varyantları ortaya çıkmaya başlamadan önce yapılmış olsa da mikrop çeşitliğindeki farklılıkların muhtemelen bunlar için de geçerli olacağı belirtiliyor. Araştırmacılar bu konuya yönelik çalışmalarına çoktan başladıklarını söylüyorlar. Ayrıca tespit ettikleri paternlerin doğrulanması için daha büyük çalışmalara ihtiyaç olduğunu, daha büyük bir çalışma yapmak üzere fon bulmaya çalıştıklarını belirttiler.



Bulgaristan'da bulunan 6 bin yıllık kafatasında aslan saldırısı izi saptandı

Fotoğraf: Veselin Danov
Fotoğraf: Veselin Danov
TT

Bulgaristan'da bulunan 6 bin yıllık kafatasında aslan saldırısı izi saptandı

Fotoğraf: Veselin Danov
Fotoğraf: Veselin Danov

Yeni bir araştırmaya göre, 6 bin yıldan uzun süre önce ergenlik çağındaki bir çocuk, aslan saldırısından kurtulup birkaç ay daha yaşamayı başarmış.

Uzmanlar, 16-18 yaşlarında  olduğu tahmin edilen ergen erkeğin avlanırken bir aslan tarafından yere düşürülüp kafasından defalarca ısırılmış olabileceğini söylüyor.

Arkeologlar, çocuğun kalıntılarını bugünkü Bulgaristan'da keşfetti. Araştırmanın yazarları çocuğun kafatasında birkaç delik olmasına rağmen çarpıcı bir şekilde saldırıdan sonra en az iki ila üç ay daha yaşadığına, ancak muhtemelen ileri seviyede engelli olduğuna inanıyor.

Journal of Archaeological Science: Reports'ta yayımlanan araştırmada gencin kafatasındaki iki "belirgin ısırık izi" analiz edilerek neden ve nasıl öldüğü ortaya çıkarıldı.

Araştırmacılar, saldırıyı gerçekleştiren hayvanı tespit etmek için izleri ayı ve aslan gibi bir dizi yırtıcı hayvanın kafatasından alınan diş izleriyle karşılaştırdı. İzlerden birinin "özel" şekli, çocuğun kafatasının bir aslanın kesici dişi tarafından delindiğine inanmalarına yol açtı. Aslanların ağzının arkasında bulunan kesici dişler, eti parçalama işlevi görüyor.

Arkeolojik bulgular aslanların Neolitik Çağ'dan, Demir Çağı'nın yaklaşık 2 bin yıl önceki son dönemlerine kadar Doğu Avrupa'nın çeşitli bölgelerinde yaşadığını gösteriyor.

fvd
Arkeologlar, gencin beynindeki çeşitli delikleri analiz ettiler (Karastoyanova ve ekip arkadaşları/Journal of Archaeological Science: Reports)

Bilim insanları ısırıkların, gencin meninkslerinde (kafatasının içini kaplayan zarlar) hasar bırakmış olabileceğini ve beyin bütünlüğünü "sorgulanır" hale getirerek ciddi sakatlıklara yol açmış olabileceğini düşünüyor.

Bulguların dikkat çekici bir şekilde gösterdiği üzere çocuk saldırıdan sonra en az iki ila üç ay hayatta kalmış. Arkeologlar, bunun "Bakır Çağı'nda fiziksel engelli bireylere sağlanan sosyal bakım ve toplumsal destek" hakkında "sorular gündeme getirdiğini" söylüyor.

Çalışmanın yazarları, "Lezyonların analizi, bireyin bir aslan tarafından saldırıya uğradığını, yere düşürüldüğünü ve defalarca ısırıldığını gösteriyor" diyor.

Hayatta kalması ve yaralarının iyileşmesi, kendisine bakıldığını ve tedavi edildiğini gösteriyor.

vdf
Genç çeşitli yaralar aldı (Karastoyanova ve ekip arkadaşları/Journal of Archaeological Science: Reports)

Lezyon analizine göre birey muhtemelen yürümekte zorluk çekiyordu ve beyin sorunları yaşamış olabilir. Yine de hayatta kaldı ve topluluk tarafından bakıldı, bu da topluluğun engelli üyeleriyle ilgilendiğine işaret ediyor. Bu sadece Bulgaristan'da Geç Bakır Çağı'nda aslanların faunası, yayılma alanı ve davranışları hakkında değil, aynı zamanda Kozareva höyüğünde yaşayan toplumun sosyal yapısı ve statüsü hakkında da fikir veriyor.

Çalışma, York'ta Roma dönemine ait bir iskelette saptanan ısırık izlerinin, insanların gladyatör dövüşlerinde hayvanlarla savaştığına dair ilk fiziksel kanıtı sunmasının ardından geldi.

Akademisyenler, kemiklerin belirgin lezyonlar taşıdığını ve modern zoolojik diş izleriyle karşılaştırıldığında büyük bir kediden geldiğinin belirlediğini söylemişti.

Independent Türkçe


Uzun ömrün sırrı avcı-toplayıcıların genlerinde mi saklı?

Yaşlı bir kişi elini yüz maskesinin üzerine koyuyor (AFP)
Yaşlı bir kişi elini yüz maskesinin üzerine koyuyor (AFP)
TT

Uzun ömrün sırrı avcı-toplayıcıların genlerinde mi saklı?

Yaşlı bir kişi elini yüz maskesinin üzerine koyuyor (AFP)
Yaşlı bir kişi elini yüz maskesinin üzerine koyuyor (AFP)

100 yaşını gören İtalyanların eski çağlardaki avcı-toplayıcılardan miras aldığı DNA oranının, genel nüfusa kıyasla daha yüksek olduğunu bulan bir araştırma, yaşlanmayı daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

Daha önceki çalışmalar, atalardan gelen "iyi" genlerin, çevre ve günlük alışkanlıklar gibi diğer faktörlerle birlikte insanların daha uzun yaşamasına katkı sağladığını göstermişti.

Önceki araştırmalar İtalya'nın, 100 yaşını geçen kişi oranının en yüksek olduğu ülkelerden biri olduğunu göstermiş olsa da, bunun kesin nedenleri belirsizliğini korumaya devam ediyor.

Bilim insanları bunu anlamak için 100 yaşını geçmiş 300'den fazla kişinin ve 50 yaş civarında yaklaşık 700 sağlıklı yetişkinin genomunu analiz etti.

Araştırmacılar daha sonra bu bireylerin DNA'sını, modern İtalyanları oluşturan 4 eski grubun genomlarıyla karşılaştırdı.

Bu gruplar, Buzul Çağı'ndan sonra Avrupa'nın ilk sakinleri olan Batılı Avcı-Toplayıcılar, Anadolu'nun Neolitik çobanları, Bronz Çağı göçebe grupları ve İran'la Kafkasya bölgelerinden eski grupların soyundan geliyor.

Bilim insanları 100 yaşına ulaşan kişilerin, ortalama bir insana göre daha fazla Batılı Avcı-Toplayıcı (Western Hunter-Gatherer / WHG) DNA'sı taşıma eğilimi gösterdiğini saptadı.

Araştırmacılar hakemli dergi GeroScience'ta yayımlanan çalışmada şöyle yazıyor: 

Bu çalışma, WHG soyunun... İtalyan nüfusunun uzun ömürlülüğüne katkıda bulunduğunu ilk kez gösteriyor.

Çalışmada örnek alınan İtalyanlar, 4 eski grubun DNA'sının bir karışımını taşısa da sadece WHG genetik materyalinin uzun ömürle bağlantılı olduğu bulundu.

Çalışmada, avcı-toplayıcı DNA'sındaki her küçük artışın, kişinin 100 yaşını aşma şansını yüzde 38 artırdığı tespit edildi.

Araştırmaya göre bu eski DNA oranı daha yüksek olan kadınların 100 yaşına ulaşma olasılığı, erkeklere göre iki kat daha fazla.

Bilim insanları, "Bu özellikle [uzun ömür] ilişkili varyantların çok eski bir zamanda İtalyan gen havuzuna girmiş olabileceğini düşünüyoruz" diye yazıyor.

Araştırmacılar bu genlerin, atalarımızın sınırlı gıda kaynaklarıyla son derece zorlu koşullarda hayatta kalmaya çalıştığı Son Buzul Çağı'nda öne çıkmış olabileceğini düşünüyor.

Bilim insanları bu genlerin bazılarının, gıdaları daha verimli bir şekilde işlemek ve vücudu yaşa bağlı stresten korumak için metabolizmayı iyileştirdiğinden şüpheleniyor.

Araştırmacılar şu ifadeleri kullanıyor:

Batılı Avcı-Toplayıcı atalarının, 100 yaşına ulaşan İtalyanlara daha büyük bir katkı sağladığını gösterdik. Bu da Son Buzul Maksimum'dan sonra Avrupa'da meydana gelen nüfus değişiklikleriyle bağlantılı bu Neolitik öncesi genetik bileşenin, günümüzde uzun ömür için faydalı olabileceğine işaret ediyor.

Independent Türkçe


Yumurtanın yerini alabilecek protein zengini alternatif besinler

Büyük bir yumurta 6,3 gram protein içerir (Reuters).
Büyük bir yumurta 6,3 gram protein içerir (Reuters).
TT

Yumurtanın yerini alabilecek protein zengini alternatif besinler

Büyük bir yumurta 6,3 gram protein içerir (Reuters).
Büyük bir yumurta 6,3 gram protein içerir (Reuters).

Yumurta, büyük bir adetinde yaklaşık 6.3 gram protein bulunması nedeniyle güçlü bir protein kaynağı olarak biliniyor. Ancak uzmanlara göre yumurta, tek seçenek değil; ondan daha fazla protein içeren birçok besin mevcut.

Şarku’l Avsat’ın Verywell Health sitesinden derlediği verilere göre, öne çıkan bazı besinler şöyle:

Yoğurt

150 gramlık bir yoğurt porsiyonu yaklaşık 16.1 gram protein içeriyor. Kremsi yapısıyla bilinen bu yoğurt türü, fazla sıvının süzülmesiyle üretildiği için geleneksel yoğurda göre daha yüksek oranda protein barındırıyor.

Tavuk göğsü

100 gram derisiz tavuk göğsü 22.5 gram protein sağlıyor. Düşük yağ, düşük karbonhidrat ve düşük kalori içeren bu et türü, vücudun üretemediği dokuz temel amino asidi içererek “tam protein” sınıfında yer alıyor.

Ton balığı

85 gramlık ton balığı porsiyonu 21.7 gram protein içeriyor. Kas gelişimi açısından önemli protein kaynağı olan ton balığı, aynı zamanda kalp ve damar sağlığını destekleyen Omega-3 yağ asitleri bakımından da öne çıkıyor.

Somon balığı

100 gram somon balığında 20.3 gram protein bulunuyor. Somon, Omega-3 yağ asitleri ve kemik sağlığında rol oynayan D vitamini bakımından zengin bir deniz ürünü olarak biliniyor.

Siyah fasulye

100 gram siyah fasulyede 6.91 gram protein mevcut. Bitkisel protein kaynağı olarak tercih edilen siyah fasulye; çözünür ve çözünmez lif içeriği sayesinde sindirim sistemi ve kalp-damar sağlığına katkı sağlıyor.

Fıstık ezmesi

İki yemek kaşığı fıstık ezmesinde 7.1 gram protein bulunuyor. Fıstık ezmesi, sandviçlerin yanı sıra salatalarda, çorbalarda, soslarda ve atıştırmalık olarak yaygın şekilde tüketilebiliyor.

Badem

57 gram badem yaklaşık 7.6 gram protein içeriyor. Sağlıklı tekli doymamış yağlar içeren badem; kalsiyum, lif, magnezyum, fosfor ve E vitamini yönünden de zengin.

Mercimek

Bir fincan mercimek 17.9 gram protein sağlıyor. Mercimek, yüksek lif içeriği ve düşük kalori değeriyle dengeli beslenmede önemli yer tutuyor.

Sığır eti

100 gram dana etinde 20.1 gram protein bulunuyor. Kırmızı et; protein içeriğinin yanı sıra B vitaminleri, demir ve çinko bakımından da güçlü bir kaynak olarak gösteriliyor.