Kaliforniya’daki okullarda aşı zorunluluğu geliyor

Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)
Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)
TT

Kaliforniya’daki okullarda aşı zorunluluğu geliyor

Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)
Cuma günü San Francisco'daki bir okulda konuşan Kaliforniya valisi (AP)

Kaliforniya valisi, devlet okullarında veya özel okullarda derslere yüz yüze katılmak isteyen eyaletteki tüm öğrencilere Kovid-19 virüsüne karşı aşılamanın zorunlu hale geleceğini duyurdu.
Karar, toplam ölen kişi sayısının Cuma günü itibari ile 700 bini aştığı ABD'de bu anlamda alınan ilk karar olarak kabul ediliyor.
Kaliforniya'da altı milyondan fazla öğrenciyi kapsayacak karar aşamalı olarak uygulanacak ve hemen yürürlüğe girmeyecek. AFP’nin bildirdiği üzere, karar Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) aşı yapılmasını uygun gördüğü yaş gruplarına göre yalnızca gelecek yıldan itibaren uygulanacak.
Pfizer/Biontech aşısına, on altı yaş ve üzerindekilerde kullanılması için tam onay verildi. 12 ila 15 yaş kategorisine, şimdiye kadar sadece doktor raporuyla izin verilirken, henüz küçük çocuklarda aşı yapılması için onay verilmedi.
Vali Gavin Newsom, yüzde 84'ünün en az tek doz aşılandığı Kaliforniya'da öğrencilerin okula gitmek için aşı yaptırmaları gerekeceğini     söyledi.
Ülkenin en kalabalık eyaletinin valisi okullarda kızamık ve diğer aşıları zaten zorunlu olduğunu söyleyerek, bunun sebebinin aşıların hastalıkları önlemede etkili olması olduğunu, çocuklarımızın sağlığını ve güvenliğini korumakla ilgili olduğunu söyledi. Kovid-19 aşısı için de “Bu sadece diğerlerine ek bir aşı” dedi.
Newsom, kararı duyurduğu San Francisco'daki bir okulda şunları söyledi: "Bu kararı önümüzdeki dönemden itibaren, yani 1 Ocak veya 1 Temmuz 2022'den itibaren uygulamaya başlayacağız. Ancak tıbbi veya dini nedenlerle istisnalar olacak ve kararı uygulamak okullara ve yerel eğitim kurumlarına bağlı olacak.”
Aşı olmayan öğrencilerin okullarda derslere katılması engellenecek. Buna karşılık aşısız öğrenciler dersleri online takip edebilecek, bazı bölgelerde kurulan özel programlara kayıt olabilecek veya evde eğitimi tercih edebilecekler.
Kaliforniya yönetmeliğinde belirtilene göre zorunlu aşılama, öğrencilere uygulanmaya başladığında tüm öğretmenleri de kapsayacak. Öğretmenlerin şu anda aşı yaptırmaları ya da enfekte olmadıklarına dair test sonucu ibraz etmeleri gerekiyor. Bu yeni yeni karar ikinci seçeneği ortadan kaldıracak.
Los Angeles Okul Bölgesi de Eylül ayı başlarında benzer bir karar açıkladı. Bu karara göre öğrencilere yıl sonuna kadar aşı olma mühleti verilmişti.
Bu karar, öğretmen sendikalarının ve birçok ebeveynin desteğini aldı. Ancak aşıların Kovid-19’un tehlikeli formlarına karşı etkinliğine dair bilimsel kanıtlara rağmen, aşıların uygulanabilirliğinden şüphe eden bir azınlık tarafından şiddetli muhalefetle karşılaştı. Maske takmak ve aşı yaptırmak, ABD’lilerin ikiye bölündüğü iki siyasi görüş haline geldi. Teksas ve Florida gibi bazı Cumhuriyetçi eyalet valileri, bireysel özgürlüklerin korunmasını savunarak kendi eyaletlerinde maske kullanımını zorunlu tutmadılar.
Gavin Newsom, "Aslında, hastalığın yayılmasını engellemek için katı, veriye dayalı bilimsel bir yaklaşım izlemeyen eyaletlerde okulların daha fazla kapandığı ortaya çıktı" dedi.
Pfizer & Biontech geçen hafta, 5 ila 11 yaş arası çocuklar için bir Kovid aşısının onayı için Gıda ve İlaç Ajansı'na veri göndermeye başladıklarını söyledi.
Delta varyantının gölgesinde kalan son dalgada birçok çocuğa virüs bulaştığı için gençlerin aşılanması, okulları açık tutmanın ve virüsle savaşmaya yardımcı olmanın anahtarı olarak görülüyor.
Pfizer & Biontech şu anda aşılarını iki yaşındaki çocuklar üzerinde test ediyor.



Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience