İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz

Azerbaycan, İran ile sınırı yakınlarında üçüncü ülkelere ait güçlerin bulunduğu yönündeki iddiaları yalanladı.

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)
TT

İran’dan Azerbaycan’a uyarı: Güvenliğimizi nasıl koruyacağımızı biliyoruz

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile dün Tahran'da yaptığı görüşmeden bir fotoğraf (AFP)

İran dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada, İsrail’in İran’a karşı faaliyetlerinin başlangıç noktası olarak gördüğü Bakü ile ortak sınırında askeri tatbikatlar yapmasına rağmen, Azerbaycan ile ilişkilerinin ‘iyi’ olduğunu vurguladı. İranlıların İsrail'in kendilerine karşı eylemlerinin başlangıç ​​noktası olmakla suçladıkları Bakü ise bu iddiayı reddetti. Ancak, İran Dışişleri Bakanlığı, İran’ın güvenliğini nasıl sağlayacağını bildiğini ifade ederek, Azerbaycan’ı, ‘üçüncü tarafların’ İran'a karşı hareket etmesine izin vermemesi konusunda uyardı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ermenistan'ın, İsrail'in Azerbaycan'da varlığına ilişkin iddialara atıfta bulunarak, İran'ın Ermenistan ile bölgedeki İsrail varlığı konusundaki endişelerini paylaştığını belirtti. 
Bloomberg haber ajansına göre Bakan Abdullahiyan, Tahran'da Ermeni mevkidaşı Ararat Mirzoyan ile düzenlediği ortak basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Siyonistlerin ve teröristlerin varlığı bizim için ciddi bir endişe kaynağıdır. Dış müdahalelerin İran ile komşuları ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin kopmasına neden olmasına izin vermeyeceğiz" dedi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, dün düzenlediği basın toplantısında, Ermenistan Dışişleri Bakanı'nın Tahran ziyaretinin ikili ilişkileri genişletme amacıyla önceden programlandığını belirterek, görüşmenin Bakü ile yaşanan gerilimle alakalı olduğu yönündeki iddiaları üstü kapalı bir şekilde reddetti. İran resmi haber ajansının (IRNA) haberine göre İranlı Sözcü, ülkesinin hem Bakü hem de Erivan ile başka bir ülkeye karşı olmayan iyi ilişkilere sahip olduğunu vurguladı.
Hatipzade, İran sınırına yakın Azerbaycan'da teröristlerin varlığı meselesine ilişkin bir soruya cevaben, “Bu konuda (Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki) savaşın başlangıcından bugüne kadar haberler aldık ve Bakü'deki arkadaşlarımıza ilettik. Arkadaşlarımız çeşitli toplantılarda diğer ülkelere yönelik bir tehdit olmadığını vurguladılar” dedi. Söz konusu açıklamalarla kastedilenin, Azerilerin kazandığı Dağlık Karabağ bölgesinde Ermenistan'a karşı yürüttüğü savaşta Türkiye'nin, Suriye'nin kuzeyinden Azerbaycan'a getirdiği Suriyeli paralı askerler olduğu biliniyor.
Hatibzade açıklamasında, “Tahran ilk günden itibaren Bakü'ye Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünü ve ulusal egemenliğini tanıdığını ve korumaya yardım ettiğini" kaydetti. Bakü, sınırlarının ve ülkesinin üçüncü şahıslar tarafından İran'a karşı kullanılmasına izin vermemelidir. İran güvenliğini nasıl sağlayacağını biliyor ve doğru olan Bakü'nün egemenlik görevlerini yerine getirmesi” ifadelerini kullandı. Görünüşe göre İsrail’in Azerbaycan topraklarını İran içinde faaliyetlerde bulunmak için kullandığı yönündeki iddialara atıfta bulundu.
Nahçıvan bölgesindeki Türkiye-Azerbaycan ortak tatbikatına değinen Hatipzade, "Bu bölgede barış, istikrar ve sükunetin sağlanması için herkes yardım etmeli. Malesef geçtiğimiz haftalarda bu bölgede hiçbir gerekçe gösterilmeden birçok askeri tatbikat yapıldı” dedi. Türkiye-Azerbaycan askeri tatbikatlarının, İran ordusunun Azerbaycan sınırında başlattığı benzer tatbikatlardan günler sonra başlatıldığı biliniyor. Bloomberg haber ajansına göre, Türkiye Milli Savunma Bakanlığı Sözcüsü Pınar Kara, yaptığı açıklamada, “Sarsılmaz Kardeşlik-2021 Tatbikatı, 5-8 Ekim 2021 tarihlerinde Türkiye ve Azerbaycan’ın katılımıyla Nahçıvan kentinde icra edilecektir” duyurusunda bulundu.
 Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı dün Bakü'de yaptığı açıklamada, Azerbaycan ve İran sınırı yakınında üçüncü güçlerin varlığına ilişkin iddiaların asılsız olduğunu belirtti. Azerbaycan haber ajansı AZERTAC’ın haberine göre Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, "Uluslararası kabul görmüş sınırların kutsallığı, Azerbaycan için her zaman temel ilkelerden biridir." Özellikle Azerbaycan'ın on yıllardır topraklarının bir kısmının işgal edilmesinden ve uluslararası kabul görmüş sınırlarının dokunulmazlığının ihlal edilmesinden muzdarip olduğu biliniyor” ifadelerini kullandı.
Alman haber ajansı DPA’ya göre Bakanlık Sözcüsü, "Azerbaycan, uluslararası kabul görmüş sınırlarına saygı duyulması temelinde tüm ülkelerle ilişkilerin kurulmasını destekliyor" diye konuştu.



Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yaptı

TT

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yaptı

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yaptı

ABD ile Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri arasında, İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in daveti üzerine düzenlenen Beşinci KİK-ABD Zirvesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın Suudi Arabistan ziyareti kapsamında bugün Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da başladı.

Zirvede başta ekonomi, ticaret ve yatırım olmak üzere bölgesel güvenlik ve siyasi durumla ilgili çeşitli dosyalar ele alınıyor.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman zirvenin açılışında yaptığı konuşmada, bu zirvenin ABD ile iş birliğinin bir uzantısı olduğunu ve ABD ile Körfez ilişkilerinin stratejik bir ortaklık teşkil ettiğini vurguladı. Körfez ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa vurgu yapan Muhammed bin Selman, 2024 yılında KİK ülkeleri ile ABD arasındaki ticaret hacminin yaklaşık 120 milyar dolara ulaştığını belirtti.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, “Bu zirve bizi ABD'ye bağlayan stratejik ilişkinin bir uzantısıdır. Ülkelerimizin ve halklarımızın arzularını karşılamak üzere ilişkilerimizi güçlendirmek ve geliştirmek için birlikte çalışma isteğimizi yansıtmaktadır” ifadelerini kullandı.

7u8
Körfez liderleri ve temsilcilerinin Riyad'daki KİK-ABD Zirvesi sırasında ABD Başkanı Donald Trump'la çektirdikleri toplu fotoğraf (Reuters)

Bölgedeki zorlukların büyüklüğünden bahseden Muhammed bin Selman, “Bölgemizin yaşadığı zorlukların büyüklüğünün farkındayız… Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak için kalıcı bir çözüm bulunmalı” dedi.

Muhammed bin Selman, Filistin sorununa Arap Barış Girişimi ve uluslararası kararlar doğrultusunda bir çözüm bulunması gerektiğini söyledi.

Veliaht Prens bölgedeki zorluklara da değinerek, bölgedeki zorlukların büyüklüğünün farkında olduğunu vurguladı. “Yemen'de kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşılması için Yemenli taraflar arasında diyaloğu teşvik ediyoruz” diyen Muhammed bin Selman, Suriye'nin toprak bütünlüğünün önemini vurgulayarak ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye uygulanan yaptırımları kaldırma kararını övdü.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman, bölgenin istikrarı için ABD ile iş birliği ve koordinasyonu sürdürmek istediklerini söyledi.

Hindistan ile Pakistan arasındaki ateşkesi de memnuniyetle karşıladığını ifade eden Muhammed bin Selman, “Bunun gerilimin kontrol altına alınmasına ve sükûnetin sağlanmasına katkıda bulunacağını umuyoruz” dedi.

Ukrayna konusunda ise “Ukrayna krizinin çözümüne yardımcı olmak için çabalarımızı sürdürmeye hazırız” şeklinde konuştu.

KİK ülkeleri ABD ile yakın ticaret ve yatırım bağlarına sahip; aralarındaki ticaret hacminin 2025 yılında 180 milyar doları aşması öngörülüyor.

Kral Abdulaziz Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen zirvede, bölgedeki ve dünyadaki ekonomik durumun yanı sıra İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşı, ateşkes ve yardım girişi ele alınacak. Gazze Şeridi’ne yardım girişi için yeni bir mekanizma önerilecek. Ayrıca ABD'nin İran'la yürüttüğü nükleer müzakereler ve iki taraf arasında yaşananların ayrıntıları ile bölgeye barış getirmenin yolları da ele alınacak.

Diğer yandan ABD Başkanı Donald Trump, KİK-ABD Zirvesi sırasında yaptığı açıklamada, Körfez ülkelerinin gelişmiş ve müreffeh ülkelerin başında geldiğini ve dünyanın Körfez ülkelerindeki fırsatları takip ettiğini söyledi.

İran konusuna da değinen Trump, İran'ın bölgedeki vekalet savaşlarını durdurması gerektiğini belirterek, Tahran’ın nükleer silah elde edemeyeceğini, İran'la bir anlaşma yapmak istediğini, ancak İran'ın terörü desteklemeyi bırakması gerektiğini vurguladı.

gthyjuık
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ev sahipliğinde ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. (AFP)

Suriye konusunda ise Trump, Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile yaptığı istişarelerin ardından Suriye'ye yönelik tüm yaptırımların kaldırılması talimatını vereceğini bildirdi ve ülkesinin yeni Suriye hükümetiyle tüm ilişkileri normalleştirmek için çalışacağını kaydetti. Trump, “Suriye ile ilişkileri normalleştirmek Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile Riyad'da yaptığımız görüşmeyle başladı” dedi.

dfrgthy
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ev sahipliğinde ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya geldi. (AFP)

Trump Lübnan'la ilgili olarak, Lübnan'ın yeni cumhurbaşkanı ve başbakanla birlikte bir fırsata sahip olduğunu ve Lübnan'da Hizbullah'tan arınmış bir gelecek için gerçek bir şans olduğunu belirtti.

Mevcut zirve, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşı, İran-ABD müzakereleri, ‘İran ekseni’ olarak adlandırılan yapının gerilemesi ve ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu yönetimi arasındaki perde arkası gerilimler gibi bölgedeki önemli değişikliklerin arka planında gerçekleşiyor.

KİK ülkeleri ile ABD arasındaki stratejik ortaklık, çeşitli siyasi, ekonomik, ticari ve yatırım alanlarında iş birliğinin geliştirilmesine katkıda bulunan güçlü ilişkilere ve ortak çıkarlara dayanıyor. Siyasi, askeri, ekonomik ve diğer yönler de dahil olmak üzere uzmanlık alanlarındaki uygulamaları takip etmek üzere ortak çalışma grupları için örgütsel bir çerçeve oluşturulmuş ve söz konusu ortaklık bu yönlerin ötesine geçerek kültür ve eğitim alanlarını da kapsamıştır.

Suudi Arabistan daha önce dört zirveye ev sahipliği yaptı. Zirvelerin ilki Mayıs 2015'te Camp David'de gerçekleşti. İkincisi Nisan 2016'da, üçüncüsü ise Trump'ın ilk döneminde katılımıyla Mayıs 2017'de Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da gerçekleştirildi. Dördüncüsü ise Temmuz 2022'de Mısır, Ürdün ve Irak'ın da aralarında bulunduğu Arap ülkelerinin katılımıyla gerçekleşti.