Tunus siyasal diyaloğunda eski hükümet ortakları olmayacak

Tunus Cumhurbaşkanı Said: “Halkın onları reddetmesi sonrasında artık bu tarafların bir yeri yok”

Başkent Tunus’un merkezinde Cumhurbaşkanı Kays Said’in kararlarını destekleyen protesto gösterilerinden bir görüntü (DPA)
Başkent Tunus’un merkezinde Cumhurbaşkanı Kays Said’in kararlarını destekleyen protesto gösterilerinden bir görüntü (DPA)
TT

Tunus siyasal diyaloğunda eski hükümet ortakları olmayacak

Başkent Tunus’un merkezinde Cumhurbaşkanı Kays Said’in kararlarını destekleyen protesto gösterilerinden bir görüntü (DPA)
Başkent Tunus’un merkezinde Cumhurbaşkanı Kays Said’in kararlarını destekleyen protesto gösterilerinden bir görüntü (DPA)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, fehsettiği hükümetin ortakları olan partilerin siyaset sahnesine dönme umutlarını azalttı. Öyle ki Said, geçen pazartesi günü hükümeti kurmakla görevlendirdiği Necla Buden ile yaptığı görüşmede, bazı tarafların “halkın onları reddetmesi sonrasında artık Tunus’ta yerleri olmadığını” ifade etti. Duruşundan geri adım atmayacağını söyleyen Cumhurbaşkanı, halkı aç bırakan ve onlara eziyet edenlerle muhatap olmayacağını vurguladı. Kays Said, Raşid el-Gannuşi liderliğindeki Nahda Hareketi’nin liderlik ettiği iktidar koalisyonuna açık bir göndermede bulundu.
Muhaliflerine seslenen Said, “Halkı suiistimal etmek isteyene, onunla sert bir şekilde mücadele edileceğini ve ağır bir bedel ödeyeceğini söylüyorum” dedi. Tunus Cumhurbaşkanı, “yeni hükümetin, partiler arasında keskin bir siyasi tartışmaya yol açan fırsatçılardan ve onların açgözlülüğünden uzak duracağını” dile getirdi.
Devlet başkanının aldığı istisnai kararlara ve olağan üstü hale destek veren Halk Hareketi lideri Zuheyr el-Magzavi, Nahda’nın siyasi diyalogdan dışlandığını belirterek, “Yeni hükümetin kurulması sonrasında Kays Said’in başlatmayı planladığı diyalogda Nahda taraf olmayacak” dedi.
Tunus Cumhurbaşkanı ile birkaç kez görüşen Magzavi, yeni hükümet kurulur kurulmaz, yakın zamanda siyasi diyalog çağrısında bulunduğunu kendisine bildirdiğini dile getirdi. Magzavi ayrıca, “Tunus halkının gücün tekelde toplanmasına dair endişesi haklılığını koruyor” dedi.
Tunus Cumhurbaşkanı Said, 25 Temmuz'da Meclisin çalışmalarını dondurması ve başbakanı azletmesinden sonra, 22 Eylül'de yetkilerini genişleten yeni kararnameler yayımladı. Son iki ayda yaşanan olağanüstü hal süreci, ülkede demokratik sürece geri dönüş çağrıları yapan siyasi kesimlerle Said’i destekleyen cephelerin ortaya çıkmasına neden oldu.
Gözlemcilere göre bu durumun, siyaset sahnesinde değişikliklere neden olması muhtemel. Nahda ise kendi içerisinde sürece dair nasıl bir tutum belirleneceğine dair tartışmalar yaşıyor. Söz konusu saflaşmada Nahda’nın tavrı belirsizliğini koruyor.
Aynı şekilde Cumhurbaşkanı Said, geçen pazartesi günü Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Yusuf Buzaher ile bir araya geldi. Said, “onurlu insanlar” ve “diğer tarafların lehine çalışan ötekiler” olarak ayrım yaptığı Tunus hakimlerine hitaben, “Devlete karşı suç işleyen taraflar var. Bunlar, Tunus’un dört bir yanında, iki gün içinde yoksullardan hesap sorulan adalet saraylarına sızdı. Devlete karşı komplocular yargılanmadı ve Savcılık onlara karşı dava açmadı” dedi. Ülkede kötülük isteyen hainler olduğunu belirten Buzaher, “Ancak sebze çalan bir yoksulun tutuklanması dışında Cumhuriyet Savcılığı harekete geçmiyor. Meydan ise herhangi bir soruşturma olmadan, milyonlarca kişinin yağmalayanlara kalıyor” dedi.

‘Said insan haklarını ihlal ediyor’
Öte yandan Said’i eleştiren Tunus İnsan Haklarını Savunma Birliği Başkanı Cemal Muslim, “Sivillerin askeri mahkemelerde yargılanması, toplanma yasağı ve hareket özgürlüğünün kısıtlanması; mevcut otoritenin ‘özgürlüklere ve haklara saygı göstermeye devam edeceğine’ dair güvencelerinden geri adım atacağını önceden haber veriyor” değerlendirmesinde bulundu. Muslim, faaliyetleri askıya alınan ve dokunulmazlıkları kaldırılan parlamentodaki milletvekillerinin yargılanması, bir milletvekili ve bir televizyon aktivistinin askeri mahkemede tutuklanması da dahil olmak üzere Cumhurbaşkanının, açıkladığı bazı güvenceler hususunda ihlallerde bulunduğunu belirtti. İçişleri ve Savunma Bakanlıklarını, ‘anayasada güvence altına alınan bir hak olarak toplanma özgürlüğüne saygı duymaya’ çağıran Cemal Muslim, getirilen yeni yasakların toplanma özgürlüğüne vurulmuş bir darbe olduğunu ve bunların, Birliği endişelendirdiğini söylerken, Cumhurbaşkanını da verdiği sözlere saygı duymaya çağırdı.
Cumhurbaşkanı Kays Said 22 Eylül’de çıkarttığı yeni kararnameler ile kendisinin yasama ve yürütme yetkisine yönelik olağanüstü düzenlemeler yaptı ve yasa tekliflerinin anayasaya uygunluğunu denetleyen geçici komisyon da feshedildi.
Resmi Gazete'de yayımlanan kararnamelerde, Kays Said’e Bakanlar Kurulunun görüşünü aldıktan sonra Cumhurbaşkanlığı kararlarıyla “kanun metinlerini” çıkarma yetkisi verildi.
Kararnameye göre, Hükümet artık Meclise değil, Cumhurbaşkanı'na karşı sorumlu olacak. Cumhurbaşkanı, başbakanı atayacak, bakanları, hükümetin siyasetini ve kararlarını belirleyecek.
Cumhurbaşkanı'na ayrıca her türlü Cumhurbaşkanlığı kararını halk oylamasına sunma yetkisi de verildi.



Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
TT

Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LK) lideri Samir Caca, Hizbullah'ın askeri kanadının Lübnan'ın en büyük sorunu olduğunu söylerken Hizbullah’ın askeri yapısının tasfiyesini geciktirmek için hiçbir neden olmadığını savunuyor.

Caca, LK’nin ilk genel konferansında, Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam'a açık bir mesaj göndererek şunları söyledi:

“Hizbullah'ın askeri kanadının, yaşadığımız büyük sorunun merkezinde olduğu artık açıkça ortada. Herkes, bu sorunun çözülmesinin mali durumu hafifletmek için bir ön koşul olduğu konusunda hemfikir.”

Caca ayrıca, önümüzdeki bahar için planlanan parlamento seçim yasası ile ilgili olarak Meclis Başkanı Nabih Berri'ye bir mesaj gönderdi. Ona, iç düzenlemelerin uygulanmak için oluşturulduğunu, partizan amaçlara ulaşmak, parlamentonun işleyişini bozmak ve parlamento seçimlerini sekteye uğratmaya çalışmak için kullanılmak üzere oluşturulmadığını söyledi.


Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
TT

Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün yaptığı açıklamada, hareketin İsrail ile varılan ateşkes anlaşması kapsamında silah cephaneliğinin "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazır olduğunu belirtti. Yetkili, böylece ABD arabuluculuğundaki anlaşmanın en karmaşık konularından birini çözmek için olası bir formül önerdiğini söyledi.

Hareketin siyasi büro (karar alma organı) üyesi Basem Naim'in açıklamaları, tarafların anlaşmanın ikinci ve daha karmaşık aşamasına geçmeye hazırlandığı bir zamanda geldi.

Naim, hareket liderlerinin çoğunun bulunduğu Katar'ın Doha kentinde Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "Daha fazla gerilimi veya daha fazla çatışma veya patlamayı önlemek için kapsamlı bir yaklaşım benimsemeye açığız" ifadelerini kullandı.

Naim, Hamas'ın "direnme hakkını" koruduğunu, ancak hareketin Filistin devleti kurma sürecinin bir parçası olarak silah bırakmaya hazır olduğunu ifade etti. Naim, bunun nasıl uygulanacağı konusunda ayrıntı vermese de müzakerelere olanak sağlamak için beş ila on yıllık uzun vadeli bir ateşkes önerdi.

Naim, "bu sürenin ciddi ve kapsamlı bir şekilde kullanılması gerektiğini" vurgulayarak, Hamas'ın silahlarıyla ilgili mevcut seçeneklere "çok açık" olduğunu belirtti. Naim, "Filistin'in ateşkes veya müzakere süresince silahların hiçbir şekilde kullanılmayacağına dair garanti vermesiyle, silahların dondurulması, depolanması veya imha edilmesi hakkında konuşabiliriz" ifadesini kullandı.

Ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump'ın ekim ayında sunduğu ve "garantör devletler" olarak hareket eden uluslararası tarafların da katılımıyla hazırlanan 20 maddelik bir plana dayanıyor. Naim, "planın çok fazla açıklığa kavuşturulması gerektiğini" belirtti.

Uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılması şu anda en acil endişeler arasında.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre en önemli konulardan biri, bu gücün Hamas'ı silahsızlandırmaktan sorumlu olup olmayacağı.

Naim, bunun Hamas için kabul edilemez olduğunu ve hareketin, söz konusu gücün anlaşmanın uygulanmasını izlemesini beklediğini vurguladı. Naim, "Ateşkes anlaşmasını izlemek, ihlalleri bildirmek ve olası bir gerilimi önlemek için sınıra yakın bir BM gücünün bulunmasını memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. "Ancak, bu güçlere Filistin topraklarında silahsızlanma veya bu tür eylemlerde bulunma yetkisi verilmesini kabul etmiyoruz" diye ekledi.

Naim, ilerlemenin bir işareti olarak, Hamas ve rakibi Filistin Yönetimi'nin, Gazze'deki günlük işleri yönetecek yeni teknokrat komiteyi kurma konusunda ilerleme kaydettiğini açıkladı.

Yönetim ve Hamas'ın, Batı Şeria'da ikamet eden ancak aslen Gazzeli olan Filistin hükümetinden bir bakanın komiteye başkanlık etmesi konusunda anlaştıklarını söyledi.


Netanyahu, ikinci aşamanın Hamas iktidarının sona ermesine bağlı olduğunu ileri sürüyor

Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
TT

Netanyahu, ikinci aşamanın Hamas iktidarının sona ermesine bağlı olduğunu ileri sürüyor

Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)
Filistinliler, işgal altındaki Batı Şeria'nın el Halil kentinde dün İsrail tarafından öldürülen bir işçinin cenazesini taşıyor (AFP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze'deki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin yakın olduğunu öngörmesine rağmen, bunu Hamas'ın iktidarının sona ermesine bağladı.

Netanyahu, dün İsrail'de Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile düzenlediği basın toplantısında, "Kimse Trump'ın rehineleri serbest bırakması için Hamas'a baskı yapmasını beklemiyordu ama başardık. Şimdi ikinci aşama, Hamas'ı ve Gazze'yi silahsızlandırmak" ifadelerini kullandı.

Merz'in İsrail ziyareti, Netanyahu'nun Gazze Savaşı'nın ardından yaşadığı göreceli Avrupa izolasyonuna son verdi. Merz, Tel Aviv'in yanında durmanın "Almanya politikasının ayrılmaz ve temel bir parçası olduğunu ve öyle kalacağını" belirtti, ancak Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Netanyahu ve eski savunma bakanı Yoav Gallant hakkında Gazze'de işlendiği iddia edilen savaş suçları nedeniyle çıkardığı tutuklama emrine atıfta bulunarak, Netanyahu'ya Berlin'i ziyaret daveti göndermeyi reddetti.