Yeni anket: Netanyahu, Lapid ve Araplar güç kazanıyor

Mevcut hükümetin düşme şansı, hayatta kalma şansından çok daha fazla.

Naftali Bennett, pazartesi günü parlamento oturumunun açılışında, arkasında ise Netanyahu bulunuyor (EPA)

Mevcut İsrail hükümeti koalisyonunun zorluklara karşı koyamaması ve yeni seçimlere yeniden yönelme olasılığı hakkında konuşmalar artarken yeni bir kamuoyu anketi, Binyamin Netanyahu liderliğindeki muhalif Likud Partisi’nin Knesset’teki temsil gücünü artıracağını ve 30 sandalyeden 34 sandalyeye yükselteceğini ortaya koydu. Ankete göre ancak bu yükseliş, esas olarak müttefiklerinin lehine olacak ve kendi başkanlığında bir hükümet kuramayacak. Zira sağ partiler koalisyonu, 54 sandalyeye ulaşırken, Likud’un ise bu hedefe ulaşmak için 7 ek sandalyeye ihtiyacı olacak.
Ankete katılanların yüzde 59’u, Naftali Bennett hükümetinin ilk üç aydaki performansına ilişkin memnuniyetsizliklerini dile getirdi. Yalnızca yüzde 34’lük bir kısım hükümetten memnun olduklarını söyledi. Ancak bugün seçim olursa koalisyonu oluşturan partiler, mevcut dengelerinden iki eksik olarak 59 sandalye alacak. Milletvekili Eymen Avde başkanlığındaki Arap partilerin ‘Ortak Listesi’, gücünü 6 sandalyeden 7’ye yükseltti.
Anket, Knesset’tin kış oturumunun başlaması çerçevesinde İsrail televizyonu ‘Kanal 3’ tarafından yapıldı. Oturumun, 120 milletvekili arasından 61 milletvekili çoğunluğuna sahip kırılgan bir koalisyona dayalı hükümet için güçlü bir tehdit oluşturması bekleniyor. Muhalefetteki kaynaklara göre hükümetin düşme şansı, hayatta kalma şansından çok daha fazla. Öyle ki kendi partisi içinde bile Naftali Bennett’e ve hükümetine isyan eden birçok milletvekili var. Ancak anket sonuçları, Likud’un sandalyelerinin artmasına rağmen bu sonuçlarla hükümet kuramayacağını gösteriyor.
30’dan 34 sandalyeye yükselecek olan Likud’un yanı sıra aşırı sağ müttefiki Bezalel Smotrich liderliğindeki Dini Siyonist Partisi ve Itamar Ben Gvir’in Kahane partisi 6 sandalyeden 7’ye yükseldi. Dindar Aşkenaz Yahudilerinin ‘Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi’ ise gücünü 7 sandalyeyle korurken, dindar Sefarad Yahudilerinin Şas Partisi ise 9 sandalyeden 6’ya geriledi. Bu sonuçları analiz ederken Netanyahu, Şas lehine 4 koltuk artışına tanık oldu. Aynı şekilde Likud’un eski rakibi ‘Yeni Umut’ partisini kuran Adalet Bakanı Gideon Sa’ar lehine son seçimlerde kaybettiği oyların bir kısmını geri kazandı.
Öte yandan Naftali Bennett, halkı ‘ilk lider olarak’ yetenekleri konusunda ikna edemedi. Anket sonuçlarına göre başkanlığındaki ‘Yamina’ partisi, aynı sayıda sandalyeye (7) sahip oldu. Ancak Dışişleri Bakanı Yair Lapid başkanlığındaki müttefiki Yesh Atid (Gelecek Var), sandalye sayısını 5 artırarak, 17’den 22’ye yükseldi. Bu yükseliş, aynı zamanda mevcut ittifaktaki müttefiklerin lehine gelişti. Aynı şekilde Savunma Bakanı Benny Gantz başkanlığındaki Kahol Lavan (Mavi- Beyaz İttifak) partisi, yaklaşan seçimler için sandalye kaybederek 8’den 7’ye geriledi. Ulaştırma Bakanı Merav Michaeli başkanlığındaki İşçi Partisi 1 sandalye daha kaybederek, 7’den 6’ya düştü. Maliye Bakanı Avigdor Liberman başkanlığındaki Rus Yahudi Partisi ‘İsrail Evimiz’ de 1 sandalye kaybederek, 7’den 6’ya geriledi.
Sağlık Bakanı Nitzan Horowitz başkanlığındaki sol görüşlü Meretz partisi, 3 sandalye kaybederek 7’den 4’e geriledi. Ancak bu sandalye kaybı, esas olarak Arap partilerinin lehine olacak. Milletvekili Mansur Abbas başkanlığındaki İslami Hareketin Birleşik Arap Listesi, 4 sandalye ile gücünü koruyor. Gideon Sa’ar partisinin yanı sıra bu partiler, birlikte 59 sandalyeye ulaşacak.
Pratik olarak bu sonuçlar, iki bloktan hiçbirinin oy çoğunluğunu alamayacağını gösteriyor. Hükümete kim başkanlık ederse 6 sandalyeden 7’ye yükselecek olan, Arap partilerinin Ortak Listesi ile ittifakta önde giden de o olacak. Listenin başındaki Milletvekili Eymen Avde, İslami Hareketin yaptığı gibi hükümet koalisyonuna katılmayacağını açıkladı. Ancak taleplerinin yerine getirilmesi karşılığında dış destek konusunda bir anlaşmaya varmaya hazır. İslami Hareketin yaptığı gibi, ekonomik ve sosyal taleplerde bulunmakla yetinmediğini belirtti. Daha ziyade iki devletli çözüm temelinde işgalin durdurulması ve barış eğilimine girilmesi, Kudüs’teki yerleşim projelerinin ve saldırılarının durdurulması gerekliliğine ilişkin ulusal talepleri bulunuyor.
Talepleri yerine getirilmezse Netanyahu, Lapid ve Bennett başka çözümler aramak zorunda kalacak ya da yeniden seçimlere giderek devam eden krize geri dönecek. Bu nedenle siyasi uzmanlar, Bennett’e mevcut koalisyonunu ne pahasına olursa olsun korumak için elinden gelen her şeyi yapmasını tavsiye ediyor. ‘Walla’ sitesinin askeri muhabiri Amir Bukhbut, 5 Ekim’de Bennett’i, halkın kendisine olan güveninin erozyona uğradığı konusunda uyardı. Bukhbut, “Başbakanın etrafındakiler, kendisine doğru tavsiyeler vermiyor ve gerçekleri çarpıtıyor. Bu yüzden popülaritesi erozyona uğruyor. Danışmanları, onu başarısızlığa uğratıyor ve güvenlik organında gerilime neden oluyorlar. Halkın kafasını karıştırıyorlar ve sonunda da işler uçuruma gidiyor” ifadelerini kullandı.