BM Genel Sekreteri Guterres'ten Etiyopya'ya 'engelsiz insani erişim' çağrısı

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres (Reuters)
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres (Reuters)
TT

BM Genel Sekreteri Guterres'ten Etiyopya'ya 'engelsiz insani erişim' çağrısı

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres (Reuters)
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres (Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Etiyopya hükumetine ülkedeki insani kriz karşısında yardımların ulaştırılabilmesi için "engelsiz erişim" çağrısı yaptı. Guterres ayrıca, sınır dışı edilen 7 BM çalışanı hakkında Addis Ababa'yı bu kararının gerekçesini yazılı olarak açıklamaya çağırdı.
BM Güvenlik Konseyi'ni Etiyopya'daki insani durum ve 7 BM çalışanının ülkeden kovulması hakkında bilgilendiren Guterres; Tigray, Amhara ve Afar bölgelerinde 7 milyona yakın kişinin gıda yardımına ihtiyaç duyduğunu belirtti.
Guterres, ülkenin kuzeyinde çatışmaların yaşandığı Tigray'da "400 bin kişinin kıtlık benzeri koşullarda yaşadığını", insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılamadığını söyledi.
Yakıt ve ilaç gibi insani yardımların gönderilmesinin engellendiğini kaydeden Guterres, Etiyopya hükûmetine ülkedeki insani kriz karşısında yardımların ulaştırılabilmesi için engelsiz erişim çağrısı yaptı.
Ülkede tüm tarafların insan hakları ihlalleri işlediğini anlatan Guterres, kadınlara ve çocuklara yönelik cinsel şiddet olaylarından ise özellikle derin endişe duyduğunu dile getirdi.
Guterres ayrıca Etiyopya hükûmetinin istenmeyen kişi ilan ederek ülkeden kovduğu 7 BM çalışanının geri dönmesine izin verilmesi çağrısında bulundu.
Guterres, "Etiyopya hükümeti tarafından sınır dışı edilen 7 BM üyesinden herhangi biri hakkında BM kuruluşlarına sunulan herhangi bir yazılı belge varsa, hiçbirinden haberdar olmadığım için o belgenin bir kopyasını istiyorum" dedi.

Bölgedeki çatışmalar nedeniyle insani kriz artıyor
Federal ordu ile Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) arasında Tigray eyaletinde yaşanan güç mücadelesinin komşu eyaletlere sıçramasının ardından bölgedeki insani kriz derinleşti.
Etiyopya ordusu, Kasım 2020'de isyancılara karşı başlatılan operasyonlarda kısmi başarı sağlasa da insani durumu gerekçe göstererek, 28 Haziran'da Tigray'ın başkenti Mekelle'den çekilmişti.
Tek taraflı ateşkes ilan eden hükûmet, TPLF'nin kuzeydeki hızlı ilerleyişi sonrasında karşı saldırıya geçmişti.
Ülkenin kuzeyinde 10 aydır süren çatışmalar yaklaşık 2,5 milyon kişiyi yerinden ederken, 5 milyondan fazla kişi de acil yardıma ihtiyaç duyuyor.
Sadece Tigray eyaletinde 5,2 milyon kişi insani yardıma muhtaç hale gelirken, kıtlık benzeri koşullar altında yaşayanların sayısı da 400 bini buldu.
Eğitim ve sağlık kurumlarının çalışamaz hale geldiği Tigray'a güvenlik ve yakıt sıkıntısı nedeniyle yeterli yardım ulaştırılamıyor.



Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
TT

Dalay Lama: 130 yaşımı görmek istiyorum

14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)
14. Dalay Lama, Tibet'in bağımsızlığı için şiddet karşıtı mücadelesiyle 10 Aralık 1989'da Nobel Barış Ödülü’nü almıştı (AFP)

Tibet Budizmi'nin ruhani lideri 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso cumartesi günü sürgündeki binlerce Tibetli'yle buluştu. 

Dünyanın dört bir köşesinden gelen takipçileri, 14. Dalay Lama'nın onlarca senedir yaşadığı Dharamshala yakınlarındaki büyük tapınakta bir tören düzenledi.  

6 Temmuz'da 90 yaşına girecek 14. Dalay Lama'nın çok uzun bir yaşam sürmesi için duacı oldular. 

Tenzin Gyatso törende yaptığı ve eş zamanlı olarak farklı dillere çevrilen konuşmasında Budistlerin ruhani koruyucularından birine işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Şu ana kadar elimden gelenin en iyisini yaptım. Avalokiteśvara'nın da desteğiyle 30-40 yıl daha yaşayıp duyarlı varlıklara ve Budizm öğretilerine hizmetimi sürdürmeyi umut ediyorum.

14. Dalay Lama, aralıkta Reuters'a yaptığı açıklamada 110 yaşına kadar yaşayacağını öngörmüştü. 

Tenzin Gyatso, ölümünden sonra Tibet'teki Budizm geleneğinin süreceğini belirterek, bu unvanı taşıyan son kişi olmayacağını önceki günlerde söylemişti.

Ruhani lider, 1587'de oluşturulan Dalay Lama unvanının yeni bir reenkarnasyonla süreceğini ifade etmişti.

Halefinin belirlenmesinde tek yetkinin kendi kurduğu Gaden Phodrang Vakfı'na ait olacağını söyleyen Tenzin Gyatso, 15. Dalay Lama'nın Çin sınırları dışında "özgür dünyada" doğacağını da yinelemişti. 

Gyatso'nun "Çin dahil herhangi bir ülke tarafından siyasi amaçlarla seçilen bir adayın tanınmaması gerektiğini" vurgulamasına Pekin'den tepki gelmişti. 

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mao Ning, yeni Dalay Lama'nın Pekin yönetimi tarafından onaylanması gerekeceğini savunmuştu.

Tibet Budizmi'ne göre Dalay Lama, reenkarne olacağı bedeni kendisi seçebiliyor. 

Tenzin Gyatso, 1940'ta Dalay Lama’nın 14. reenkarnasyonu olarak Tibet Budizmi'nin ruhani liderliğini yapmaya başlamıştı.

Gyatso, Çin birliklerinin Tibet'in başkenti Lhasa'da 1959'da patlak veren bağımsızlık yanlısı ayaklanmayı bastırmasının ardından bölgeyi terk etmiş ve Hindistan'ın kuzeyindeki Dharamshala kentine yerleşmişti. Burada sürgündeki Tibet meclisi ve hükümetini kurmuştu.

Himalaya Dağları'nın kuzeyinde yer alan 2,5 milyon kilometre genişliğindeki Tibet Platosu, deniz seviyesinden ortalama 4 bin 380 metre yüksekliğiyle "dünyanın çatısı" diye biliniyor.

Tarih boyunca yarı göçebe Tibet halkının yurdu olan bölge, 1951'de imzalanan 17 Nokta Anlaşması'yla Çin'in egemenliğine girmişti. Pekin yönetimi, bunu "Tibet'in barışçıl özgürleşmesi" diye adlandırmıştı.

Independent Türkçe, AFP, Reuters