Tunus’ta hukukçular, Said'in kararları için denetim organı talep ediyor

Cumhurbaşkanını ‘otokrasiye’ yönelmekle suçladılar

Başkentin merkezinde Cumhurbaşkanı Said'in kararlarına karşı yapılan gösterilerden bir kare (Reuters)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından alınan istisnai önlemlere karşı çıkan birçok siyasi parti ve insan hakları örgütü, özellikle hak ve özgürlüklerle ilgili kararları denetleyecek bir organın oluşturulmasını talep etti. Otokrasiye ve özgürlükleri kısıtlamaya yönelik eğilimini eleştirerek, görevinden istifa etmesini istedi.
Bu sert eleştiriler, Tunus İnsan Hakları Savunma Birliği (LTDH) (bağımsız bir insan hakları yapısı), Halk Cumhuriyetleri Birliği (UPR), Umut ve Eylem Hareketi tarafından yapıldı.
LTDH Başkan Yardımcısı Basim et-Tureyfi, Cumhurbaşkanından, anayasa mahkemesinin olmadığı durumlarda cumhurbaşkanlığı kararnamelerini denetleyecek bir organ ‘yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyecek bir organ’ oluşturulması yönünde bir cumhurbaşkanlığı emri çıkarmasını istediğini söyledi. Cumhurbaşkanı geçtiğimiz 22 Eylül'de bu organı feshetme kararı vermişti. Bu organın ‘insanları zorunlu ikamete tabi tutma kararlarını izlediği ve birçok iş adamının hareket özgürlüğünü ve cumhurbaşkanının bu konudaki kararlarının ardından çıkacak siyasi ve hukuki ihtilafları sınırladığı için büyük önem taşıdığını’ açıkladı. Ayrıca demokratik süreci askıya aldıktan sonra ‘tahakküm edilen tiranlık ikliminin’ sonuçları konusunda uyarıda bulundu.
Öte yandan başkanlığını önümüzdeki seçimlere adaylığını koyan Lutfi el-Murayhi’nin yaptığı Halk Cumhuriyetleri Birliği (UPR), Cumhurbaşkanı Said’i ‘görevinden gönüllü olarak ayrılmaya ve Cumhurbaşkanı kimliğini haksız yere sahiplenmeyi bırakmaya’ çağırdı. Parti tarafından yapılan açıklamada, ülkeyi sürüklediği, kaos ve kavgadan başka bir sona ulaştırmayacak bu saçmalığa bir son verme çağrısında bulunuldu.
Açıklamada, Cumhurbaşkanı'nın ‘devrimci kararları’ olarak nitelendirilen kararlarının reddedildiği, yargının yanında yer alındığı, bağımsızlığını savunduğu ve tüm siyasi hırslardan arındırılması gerektiği belirtildi.
Bunun yanısıra Yasin el-Ayari başkanlığındaki ‘Umut ve Eylem Hareketi’ tarafından yapılan açıklamada, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasının tamamen reddedildiği yeniden vurgulandı. Ayrıca bu durumun siyasi ve kişisel hesaplarını çözmek için Kays Said’in elinde bir araç haline geldiğine dikkat çekildi.
Hareket, özel Zitouna TV‎ kanalında çalışan gazeteci Amir Ayyad’ın güvenlik güçlerinin kanalın genel merkezine baskın yapmasının ardından askeri mahkemede yargılanıp hakkında hapis kararı çıkarılmasından sonra bir açıklama yayınladı. Söz konusu açıklamada, ‘yasaların uygulanması konusunda karar vermede seçici davranmak’ olarak nitelediği tutum eleştirildi. Öte yandan, ‘yasaların, Cumhurbaşkanı Kays Said de dahil olmak üzere, istisnasız herkese uygulanması’ çağrısında bulunuldu. Ayrıca Said’in daima askeri yargıya başvurmaktan çekinmediği ve Anayasaya aykırı Askeri Usul ve Ceza Kanunu hükümlerinin arkasına saklandığı iddia edildi.
Umut ve Eylem Hareketi, Cumhurbaşkanı Said’i ‘Tunus'ta kamusal ve bireysel hak ve özgürlüklerde yaşanan gerilemeden ve muhalif görüşlerin kendisini desteklediğini öne süren taraflarca şeytanlaştırma ve elektronik çarpıtma kampanyalarından’ sorumlu tuttu.
Öte yandan Tunus Savunma Bakanlığı, ülkenin güneydoğusundaki Kabes bölgesinde üç Tunus askerinin hayatını kaybetmesine neden olan bir helikopter kazası ile ilgili soruşturma başlatıldığını açıkladı. Söz konusu kazanın gece askeri tatbikat gerçekleştirilirken meydana geldiği bildirildi.
Bu olay Tunus'taki olaylara damgasını vurdu. Uçağın nasıl düştüğü, izleme ve koruma tarihleri ile ilgili birçok soru gündeme geldi. Bu konu hakkındaki görüşler, kazayı kötü hava koşullarına bağlayanlar ve Tunus Askeri Teşkilatını ve Cumhurbaşkanlığını hedef alan önceden tasarlanmış bir olay olduğunu düşünenler arasında farklılık gösterdi.
Yetkililer, eski Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin bin Ali döneminde Mecaz el-Bab bölgesinde (başkentin 60 kilometre eteklerinde) askeri bir uçağın gece tatbikatı gerçekleştirdiği sırada düşmesi sonucunda üç askerin hayatını kaybettiği olaydaki gibi bir karartmanın tekrarlanmaması için soruşturmaların sonuçları hakkında Tunus kamuoyunu bilgilendirme sözü verdi.
Cumhurbaşkanı Said, önceki gün kazada hayatını kaybeden askerler için Tunus'taki askeri hastanede düzenlenen anma törenine katılmıştı. Said söz konusu törende bu askerlerin erdemlerinden bahsederek vatanseverliklerine övgüde bulundu. Ayrıca Tunus, silahlı kuvvetlerinin ‘meydan okumaya ancak meydan okumayla karşılık vereceğini yalnızca zafer veya şehadet kabul edeceklerini vurguladı.