Uzmanlar uyardı: Yoksul ülkeler aşılanmadan Kovid-19 sona ermeyecek

Düşük aşılama oranları endişeye neden oluyor.

Uzmanlar uyardı: Yoksul ülkeler aşılanmadan Kovid-19 sona ermeyecek
TT

Uzmanlar uyardı: Yoksul ülkeler aşılanmadan Kovid-19 sona ermeyecek

Uzmanlar uyardı: Yoksul ülkeler aşılanmadan Kovid-19 sona ermeyecek

Oxford aşısının ortak geliştiricilerinden Sarah Gilbert ve Salgın Hazırlık Yenilikleri Koalisyonu (CEPI) CEO'su Dr. Richard Hatchett, uluslararası topluma yoksul ülkelerde yaşayanları aşılamak için daha fazla çaba sarf edilmediği sürece salgının bitmeyeceğini bildirdi.
Araştırmacılar, Science Translational Medicine dergisinde dün yayımlanan makalelerinde, geçen ayın sonu itibariyle dünya nüfusunun yüzde 41,5'inin en az bir doz mevcut aşı aldığına ancak yoksul ülkelerde bu oranın sadece yüzde 1,9'a düştüğüne dikkat çektiler.
Eşitsizliğin, bazı zengin ülkelerdeki yüksek aşılama oranlarına bakıldığında, en yoksul ülkelerde daha belirgin hale geldiğini belirten araştırmacılar adaletsiz aşı dağıtımının herkes üzerinde etkileri olduğunun altını çizdiler.
Açıklamanın devamında şu ifadeler kullanıldı:
"Bu durum sadece yoksul ülkelerdeki milyonlarca insanın hayatını sürekli riske atmakla kalmıyor, aynı zamanda salgının uzamasına da yol açıyor. Salgın ne kadar uzun sürerse mevcut aşılar da o kadar yararsız olacak. Durum daha kötü hale gelecek. Dahası ölümcül patojenlerin gelişmesine sebep olabilecek yeni varyantların ortaya çıkma ihtimali de o derece yüksek olacak."
Araştırmacılar tüm bu tabloya rağmen üretilen aşıların sayısının hızla artması ve yakında herkes için yeterli hale gelecek olması nedeniyle umutlular. Ancak yine de tüm hikâyenin bundan ibaret olmadığı konusunda uyarıda bulundular.
Büyük miktarlarda aşı üretmenin bunları uzak bölgelere göndermekten çok daha kolay olduğunu ifade eden araştırmacılar, yoksul ülkelerin hükümetlerine milyarlarca doz aşı göndermenin herkesin tedavi olması için yeterli olmayacağını kaydettiler.
Uzmanlara göre birçok yoksul ülkede aşıların dağıtılmasına izin veren bir sağlık sistemi veya altyapı bulunmuyor. Ayrıca aşıların nasıl uygulanacağını bilen veya çevrelerindeki insanlara aşının önemi hakkında bilgi veren uzmanlar açısından da eksiklikler yaşanıyor. Bu nedenle salgının sona ermesi için zengin ülkelerin aşı çabalarına yardımcı olmak için çaba göstermeleri gerekiyor. Zira herkes güvende olana kadar kimsenin güvende olmadığı konusunda uyarıda bulunuluyor.



İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
TT

İklim değişikliği soğuk hava kaynaklı ölümleri artırıyor

ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)
ABD'nin Illinois eyaletinde havaların aniden soğuduğu Wheeling'de sıkı giyinmiş bir kadın, kaldırımda yürüyor. Yeni araştırmada soğuk havalarla ilişkili ölümlerin 1990'lardan bu yana arttığı bulundu (Nam Y. Huh/AP)

Yeni bir araştırmaya göre, büyük kısmı mevsimin en soğuk havalarından bazılarına hazırlanan ABD'de soğuğa bağlı ölümlerin sayısı 1990'ların sonlarından bu yana artıyor.

Verilere göre soğuk havaya bağlı ölümler 1999'la 2022 arasında iki kattan fazla artarken, en büyük artış 31 kişinin öldüğü 2016'dan sonra gerçekleşti.

Araştırmanın lideri Michael Liu, perşembe günkü sosyal medya gönderisinde, "Küresel ısınma bağlamında haklı olarak sıcaklığa odaklanılıyor ve birçok çalışma sıcaklığa bağlı ölümlerde büyük artışlar olduğunu açığa çıkardı. Bununla birlikte, iklim değişikliğinin daha aşırı kış olaylarıyla da ilişkili olduğuna dair yeni kanıtlar ortaya çıkıyor" diye açıkladı.

Sözkonusu bulgular cuma günü JAMA Network adlı akademik dergide yayımlandı.

Yazarlar, soğuğun altta yatan ya da katkıda bulunan bir neden olarak kaydedildiği ölüm belgelerini analiz etmek için Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nden alınan verileri kullandı. 1999'la 2022 arasındaki 63 milyondan fazla ölümün 40 binden fazlasında altta yatan veya katkıda bulunan neden olarak soğuk yer alıyor.

Araştırmacılar, veri eksikliği nedeniyle ölümlerin eksik sayılmış olabileceğini belirtti.

Araştırmaya dahil edilen yıllar arasında soğuğa bağlı ölüm oranlarında yıllık yüzde 3,4'lük bir artış vardı. Soğuğa bağlı ölümlerde erkeklerin oranı kadınlara kıyasla daha fazla.

Liu, neredeyse tüm gruplarda önemli artışlar görülse de ölümlerin siyah, Amerikan Yerlisi ve Alaska Yerlisi yetişkinler ve 75 yaş üstü kişiler arasında en yüksek olduğunu belirtti. Yaşlı yetişkinlerin kronik rahatsızlıkların yaygınlığı ve vücut ısısını sabit tutma becerilerinin sınırlılığı nedeniyle daha savunmasız olduğunu belirten araştırmacılar, siyahlar, Amerikan Yerlileri ve Alaska Yerlileri için yapısal risk faktörlerinden bahsetti.

Araştırmacılara göre bu artış, halk sağlığı müdahalelerini ve savunmasız nüfuslar için ısınma merkezlerine erişimin iyileştirilmesini gerektiriyor.

Çevre Koruma Ajansı'na göre, son yıllarda ABD'de kış aylarındaki ölüm oranları kış dışı aylara kıyasla yüzde 8 ila 12 daha fazla. Ölüm oranları genellikle kırsal bölgelerde daha yüksek.

Liu, "Bu bulgular küresel ısınmanın aciliyetini ve sağlık üzerindeki etkilerini hafif göstermemeli, aksine toplumlarımızı ve savunmasız nüfusları bu kış mevsiminde soğuğa maruz kalmaktan korumayı da (örneğin ısınma merkezlerine erişim) unutmamamız gerektiğini hatırlatmalı" dedi.

Evsizlik ve madde bağımlılığı gibi diğer faktörlerin yanı sıra, iklim değişikliğinin tetiklediği ekstrem kış hava olaylarının daha sık görülmesi de bu artışta muhtemel bir katalizör olabilir.

bhn
Yetkililer bu hafta Maine'de 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyleyen bir yürüyüşçüyü kurtardı. Soğuğa bağlı ilk ölümlerden bazıları Maryland'de bildirildi (New Hampshire Fish and Game)

İklim değişikliği nedeniyle kışlar ısınırken, aynı zamanda daha fazla aşırı soğuk görülüyor.

Bu bulgular, mevsimin soğukla bağlantılı ilk ölümlerinin yaşandığı bir dönemde ortaya çıktı. Perşembe günü Maine'de 28 yaşındaki bir adam 911'i arayarak uzuvlarının donduğunu söyledikten sonra kurtarıldı.

Yaklaşık son iki yılın en soğuk havası bu hafta sonu ABD'nin doğusuna ve kuzeydoğusuna yerleşirken New York'ta Mavi Kod verildi. Bu, akşam 4'le sabah 8 arasında sıcaklığın 0 derece ya da altına düşmesi halinde devreye sokuluyor.

Independent Türkçe