Irak’ta seçim süreci öncelikli grupların oy kullanmasıyla başladı

Bağdat ve Erbil’de görevli subaylar ve güvenlik birimleri de dün oylarını kullandılar. (AFP)
Bağdat ve Erbil’de görevli subaylar ve güvenlik birimleri de dün oylarını kullandılar. (AFP)
TT

Irak’ta seçim süreci öncelikli grupların oy kullanmasıyla başladı

Bağdat ve Erbil’de görevli subaylar ve güvenlik birimleri de dün oylarını kullandılar. (AFP)
Bağdat ve Erbil’de görevli subaylar ve güvenlik birimleri de dün oylarını kullandılar. (AFP)

Irak’ta ordu, polisi ve güvenlik unsurlarının yanı sıra sığınmacılar ve tutuklular, ülkede 2005'ten bu yana düzenlenen beşinci parlamento seçimi için dün oy kullandılar. Söz konusu gruplar genel seçimlere 48 saat kala, öncelikli olarak oy kullanma hakkına sahipler.
Haşdi Şabi mensupları ise dün yapılan güvenlik teşkilatlarına özel oylamaya katılım sağlamadı. Zira Haşdi Şabi Başkanlığı, üye listelerini ve sayılarını kayıtların kapanma tarihinden önce Seçim Komisyonu’na sunamadı. Bunun yerine, yarın yapılması planlanan seçimlerde ikamet ettikleri yerde oy kullanacakları belirtildi.
Bağımsız Seçim Komisyonu istatistiklerine göre özel oylamaya toplam 1 milyon 75 bin 727 güvenlik ve askeri unsur, 120 bin 126 sığınmacı ve 676 mahkum katıldı. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi de (IKBY) dahil olmak üzere tüm ülkede 599 seçim merkezi tahsis edildi. Söz konusu merkezlerde güvenlik güçleri mensupları için 2 bin 584 sandık açıldı. Çoğunluğu Ninova ve IKBY’de bulunan 27 kamp için 68 seçim merkezi tahsis edilirken cezaevlerindeki mahkumlara 6 seçim merkezi ayrıldı.
Irak Başbakanı Mustafa el Kazimi dün öğleden sonra, başkent Bağdat’taki seçim merkezlerine giderek oy verme sürecini yerinden izledi. Başbakan açıklamasında, katılım oranının iyi olduğunu söyledi. Irak hükümetinden yapılan açıklamaya göre Ortak Harekat Komutanlığı ile Seçim Koruma Yüksek Güvenlik Komitesi’ni ziyaret eden Kazimi, “Seçim sürecini korumakla görevlendirildiniz ve seçimlerin gidişatını sizinle birlikte takip ediyorum” dedi.
Başbakanlık Medya Ofisi, Karkh ve el Rusafa bölgelerindeki bir dizi seçim merkezinde gerçekleştirilen özel oylama sürecinin ilerleyişinin de takip edildiğini bildirdi. Medya Ofisi tarafından yapılan açıklamada, Kazimi’nin güvenlik planını sahada takip ettiği aktarıldı.
Seçim Komisyonu, özel oylamaya katılım yüzdesinin dün öğlen saatlerine kadar yaklaşık yüzde 40’a ulaştığını, ülkenin güneyindeki Meysan vilayetinin ise yüzde 45 ile en yüksek katılım oranını kaydettiğini duyurdu.
Yüksek Güvenlik Seçim Komitesi’nden yapılan açıklamada da oylamanın ‘tarafsız bir şekilde, her türlü baskıdan uzak’ bir biçimde gerçekleştiği vurgulandı.
Irak İçişleri Bakanlığı önceki gün, Sadr blokundan adayların videolarını paylaşan memurlara soruşturma açılması talimatını vermişti. Bakanlık tarafından yayınlanan belgeye göre kurul,  Adli Polis Departmanı Müdürü Tuğgeneral Eyüp Cerah Abdulhasan, İkinci İlçe Emniyet Müdürü Ali Matar Mazlum ve Planlama ve Takip Departmanı Direktörü Raid Kerim Salih hakkında, Facebook gibi sosyal medya hesaplarında videoyu yayınlamalarının yanı sıra talimat ve kontrollere aykırı olarak seçim propagandası yapmaları hakkında soruşturma yapacak.
Irak seçim yasası, subay ve askeri personelin istifalarını sunmadan seçimlere katılmasına izin vermiyor. Irak anayasası ayrıca sivillerin savunma ve içişleri bakanlıklarındaki görevlerini bırakmalarını ve eğer üst düzey subaylarsa ordudan, polis iseler emniyetten istifa etmelerini şart koşuyor.
Birleşmiş Milletler Irak'a Yardım Misyonu (UNAMI), tüm tarafları ‘her Iraklının kendi seçtiği adaylara oy verme özgürlüğüne saygı duymaya’ çağırdı. UNAMI, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ‘Iraklıların baskı, korkutma ve tehditlerin olmadığı bir ortamda diledikleri gibi oy kullanma güvenine sahip olmaları’ gerektiğini vurguladı.
Diğer yandan Avrupa Birliği (AB)Seçim Gözlem Direktörü Viola von Cramon dün gerçekleşen özel oylamanın sakin bir ortamda gerçekleştiğini duyurdu. Cramon, INA haber ajansına yaptığı açıklamada, hali hazırda AB delegasyonundan seçim sürecini izlemek için 90 kişi olduğunu söyledi. Yetkili, özel oylamada güvenlik güçleri mensuplarının da yer alacağını belirterek seçim sürecinin sakin geçmesinin beklendiğini kaydetti.



Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
TT

Hamas: Gazze’ye ve işgal altındaki topraklara her türlü vesayeti reddediyoruz

Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)
Gazze şehrinin doğusundaki El-Tuffah mahallesinde yıkılmış bir bina (EPA)

Hamas, bugün (pazar) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi üzerinde her türlü vesayet ve manda uygulamasını reddettiğini duyurdu. Hareket, yayımladığı bildiride, “Gazze’ye yönelik her türlü vesayet ve mandayı reddediyoruz. İşgal altındaki topraklarımızın herhangi bir karışı üzerinde de vesayeti kabul etmiyoruz; zorla yerinden etme girişimleri ve Gazze’nin yeniden mühendisliğine yönelik çabalarla uyumlu adımlara karşı uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.

Açıklamada, “Ulusal birliğin sağlanması ve ulusal uzlaşı inşa edilmesi için seferber olunması, işgalin ve onu destekleyenlerin planlarıyla yüzleşmenin tek yoludur” denildi.

Hamas, arabuluculara ve ABD yönetimine de çağrıda bulunarak, İsrail’e baskı yapılmasını, anlaşmanın maddelerini uygulamaya zorlanmasını ve anlaşmaya yönelik süregelen ve sistematik ihlallerinin kınanmasını talep etti.

gth
Trump'ın planına göre Gazze'den çekilmenin aşamalarını gösteren harita (Beyaz Saray)

Öte yandan dün İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi hedefleyen planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalıştığını ve çok uluslu uluslararası bir gücün gelecek aydan itibaren Gazze’de göreve başlamasının planlandığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kurumu’ndan (Kan 11) aktardığı habere göre Amerikalı yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

ABD planına göre, barış komitesinin başkanlığını Birleşmiş Milletler’in eski Orta Doğu Özel Temsilcisi Nikolay Mladenov’un üstlenmesi, Gazze’de konuşlandırılması öngörülen uluslararası gücün komutasının ise bir ABD’li general tarafından yürütülmesi öngörülüyor.

Amerikalı yetkililere göre söz konusu gücün; güvenlik istikrarının korunması, geçiş sürecinin güvence altına alınması ve askeri operasyonların durmasının ardından Gazze’de yeni siyasi ve idari düzenlemelere zemin hazırlanması gibi görevler üstlenmesi planlanıyor.


İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
TT

İsrail tarafından tutulan 23 Lübnanlı mahkumun belgeleri

İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)
İsrail tarafından rehin tutulan Lübnanlı mahkumların aileleri Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenledi (EPA)

Lübnanlı Esirler ve Serbest Bırakılan Tutukluların Temsilciler Komitesi, İsrail tarafından tutulan Lübnanlı esirler dosyasını aktif hale getirilmesi, siyasi ve diplomatik önceliklerin en başına yerleştirmesi çağrısında bulundu. Bu çağrı, aralarında on yıllardır tutuklu bulunan 3 kişi de olmak üzere 23 Lübnanlı esirin yanı sıra son savaş sırasında ve sonrasında tutuklanan yeni esirler ve akıbeti hala bilinmeyen 42 kayıp kişi dikkate alınarak yapıldı.

Bu, ilgili makam tarafından Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Joseph Avn'a gönderilen resmi bir muhtıra ile dile getirildi. Bu konuda diplomatik, hukuki ve insani yardım da dahil olmak üzere kapsamlı bir ulusal yaklaşımın benimsenmesi ve yetkili uluslararası kurumlar aracılığıyla uluslararasılaştırılması çağrısında bulunuldu.

On yıllardır tutsaklar

Muhtıraya göre, üç Lübnanlı tutsak savaş öncesinden beri İsrail tarafından tutuluyor; biri 1978'den beri, ikincisi 1981'den beri ve üçüncüsü 2005'ten beri. Buna karşılık, son aşamada belgelenen tutsak sayısı 20 yeni tutsağa yükseldi; bunların 11'i Ekim 2024'teki askeri çatışma sırasında, 9'u ise Kasım 2024'teki büyük savaşın sona ermesinden sonra yakalanan sivillerdi.

Komisyon, yeni tutsakların, askeri operasyonlar bağlamı dışında ve bazı durumlarda doğrudan yaralanmaların ardından, balıkçılar, çobanlar, işçiler ve bir belediye polis memurunun dahil olduğu ayrı olaylarda kaçırıldığını belirtti.

d
Beyrut şehir merkezindeki ESCWA binasının önünde İsrail tarafından gözaltına alınan Lübnanlı tutukluların fotoğrafları sergileniyor (EPA)

Muhtırada ayrıca, aralarında öldürülenlerin de bulunduğu 42 kişinin kayıp olduğu ve İsrail'in Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile herhangi bir iş birliği yapmaması nedeniyle cesetlerinin İsrail tarafından tutulup tutulmadığının bugüne kadar bilinmediği ifade edildi.

İhlal iddiaları ve harekete geçme talepleri

Komisyon, İsrail'i Uluslararası Kızılhaç ile iş birliği yapmayı reddetmeye devam etmekle, mahkumları ziyaret etmeyi engellemekle veya durumları hakkında bilgi vermeyi önlemekle suçladı. Son zamanlarda serbest bırakılan Filistinli mahkumların ifadelerine dayanarak, Lübnanlı mahkumların fiziksel ve psikolojik işkenceye, yiyecek ve sudan mahrum bırakılmaya, kasıtlı tıbbi ihmale ve özellikle yaralı olanlar için aşağılayıcı ve onur kırıcı muameleye maruz kaldıklarını vurguladı.

sdgt
İsrail tarafından esir tutulan Lübnanlı mahkumların akrabaları ve aileleri, Beyrut şehir merkezinde oturma eylemi düzenleyerek fotoğraflarını sergilediler (EPA)

Komisyon, Cumhurbaşkanlığı ve hükümete, yemin konuşmasında ve bakanlar açıklamasında belirtilen, tutuklular meselesinin ulusal bir öncelik olarak ele alınması yönündeki hususun, Dışişleri Bakanlığı tarafından Arap ve uluslararası düzeylerde, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi ile koordinasyon içinde, ilgili Birleşmiş Milletler mekanizmalarından yararlanılarak ve dosyayı takip edecek bağımsız bir ulusal komite kurularak derhal hayata geçirilmesi çağrısında bulundu.


Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
TT

Hizbullah, uluslararası yaptırımlardan kaçınmak için mali yapısını yeniden düzenliyor

Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)
Beyrut'un güney banliyölerinde bulunan Karz-ı Hasen Vakfı'na ait binalardan biri (AP)

Hizbullah, uluslararası ve yerel yaptırımlardan ve kapatılması yönündeki baskılardan kaçmak için, Karz-ı Hasen Vakfı adlı mali kolunu parçalara ayırmaya başladı. Bu amaçla, Karz-ı Hasen’in eskiden güvendiği altın teminatına alternatif olarak, taksitler halinde altın satışı yapan bir kurum kurdu; bu girişim "yasal konumlandırma politikası" olarak görülüyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan finans kaynakları, bu önlemin ABD Hazine Bakanlığı'nı tatmin etmesinin pek olası olmadığını, Bakanlığın Lübnan'dan kurumu kapatmasını ve para sektöründeki kontrolsüz faaliyetlere son vermesini talep ettiğini belirtti. Kaynaklar, "Temel sorun devam ettiği sürece, şekli değiştirmek Amerikalıları tatmin etmeyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

Bu sırada, Lübnan'ın güneyindeki Litani Nehri'nin güneyinde, Lübnan ve İsrail orduları arasında dolaylı bir çatışma yaşandı. İsrail, Lübnan ordusunun sabah saatlerinde arama yaptığı bir bina için tahliye uyarısı verdi. İletişim sayesinde bombardıman "geçici olarak" durduruldu, ancak ordu binayı tekrar aradı ve içinde herhangi bir silah bulamadı.