Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde 'özel oylamaya’ katılım yüzde 20 azaldı

Duhok’ta yerinden edilmiş Ezidilerin kaldığı Şarya Kampı’nda bir sandık merkezi (Reuters)
Duhok’ta yerinden edilmiş Ezidilerin kaldığı Şarya Kampı’nda bir sandık merkezi (Reuters)
TT

Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde 'özel oylamaya’ katılım yüzde 20 azaldı

Duhok’ta yerinden edilmiş Ezidilerin kaldığı Şarya Kampı’nda bir sandık merkezi (Reuters)
Duhok’ta yerinden edilmiş Ezidilerin kaldığı Şarya Kampı’nda bir sandık merkezi (Reuters)

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) özel oylamaya katılım yüzdesi önceki seçimlere göre önemli ölçüde azaldı. Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, ön istatistiklere göre özel oylamaya katılımın yüzde 74'ü geçmediğini açıklarken, 2018 yılındaki parlamento seçimlerinde özel oylamaya katılımın yüzde 94 olduğu kaydedildi.
Irak’ta seçimleri izleme konusunda uzmanlaşmış Şems Seçim Gözlemciliği Grubu, bölgedeki özel oylama sürecinde bir takım ihlalleri izlediğini açıklarken, muhalefet güçleri, güvenlik güçlerinin yarısından fazlasının iktidardaki partilere oy vermediğini iddia etti.
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, internet sitesinde yaptığı resmi açıklamada, “En yüksek katılım oranı yüzde 78 ile Süleymaniye'de olurken, Kürdistan Bölgesi'nin başkenti Erbil yüzde 75 ile ikinci sırada yer aldı. Dohuk kenti ise yüzde 69'luk bir katılım oranı kaydetti” dedi.
Şems Seçim Gözlemciliği Grubu Koordinatörü Hoşyar Malo, Erbil'de düzenlediği basın toplantısında, Kürdistan özerk bölgesinde oy verme sürecinin bir dizi soruna sahne olduğunu belirtti. Malo açıklamasında, “Seçim sürecinin yürütülmesini etkileyen büyük güvenlik ihlalleri söz konusu olmadı. Ancak, bazı seçmenlerin isimlerinin listelerde olmaması veya verilerinin biyometrik cihazlarla okunamaması ve bazı cihazların arızalanması da dahil olmak üzere bir dizi genel durum kaydettik” ifadelerini kullandı.
Malo ayrıca, "Bir merkez ile diğeri arasında prosedürlerin uygulanmasında bir eşitsizlik var. Bazı merkezlerde oy kullanma hakkı olmayanların izdihamına tanık oldu. Ayrıca, oy kullanmanın gizliliğini ihlal etmenin yanı sıra,  gözlemcilerin raporlarını göndermek için kullandıkları cep telefonlarıyla sandık merkezlerine girmeleri engellendi” diye konuştu.
Bağımsız seçim gözlemcilerine göre sığınmacı kampları, yaşlıların kötüye kullanılarak belirli adaylar için onlar adına oy kullanılmasının yanı sıra seçmenlerin tutumlarını değiştirmeye yönelik baskılar da dahil olmak üzere çeşitli ihlallere tanık oldu.



Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
TT

Suriyeli Yahudiler Şam'daki Faranj Sinagogu’nda ibadet ediyor

Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)
Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden bir Yahudi, 29 Nisan 2025. (AFP)

AFP fotoğrafçısı, ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyetin bugün Şam'ın eski şehrindeki el- Faranj Sinagogu’nda (Frenk sinagogu) ibadet ettiğini ve bunun Beşşar Esed rejiminin devrilmesinden bu yana Suriye'nin başkentine yapılan bir dizi ziyaretin parçası olduğunu söyledi.

Ziyaret, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub’un geçen hafta ortasında kimliği belirsiz saldırganların Yahudi mezarlığına girerek Yahudi mistisizminin sembolü olan Haham Hayyim Vital'in mezarını tahrip ettiklerini açıklamasının ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir haham, 29 Nisan 2025. (AFP)

Ziyaret heyetinde, Suriye'yi terk eden son haham olan ve 1990'ların başında ülkeyi terk eden binlerce Suriyeli Yahudi arasında yer alan Yusuf Hamra'nın oğlu Haham Henry Hamra da yer aldı. Yusuf Hamra, ayrılışından bu yana ilk kez geçtiğimiz şubat ayında oğluyla birlikte Şam'ı ziyaret etmişti.

Henry Hamra, Suriye'deki 20'den fazla sinagogdan biri olan el- Faranj Sinagogu’nda, aralarında Brooklyn'deki Suriye Yahudi cemaatinden Victor Kemil'in de bulunduğu heyet üyelerinin huzurunda sabah ibadetini yönetti.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda ibadet eden Yahudi erkekler, 29 Nisan 2025. (AFP)

Kemil AFP'ye yaptığı açıklamada, ziyaretin ‘yakında Suriye'yi ziyaret edecek daha büyük bir heyetin hazırlıklarının’ parçası olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kemil, “Sinagogu ve buradaki toplumu en azından ziyaretçi kabul etmeye hazırlamak istiyoruz. Umuyoruz ki, ülkedeki durum iyileşir ve geri dönmeyi ya da turizm için gelmeyi daha fazla düşünmeye başlarlar. Biz gururlu Suriyeli Yahudileriz ve çocuklarımız da bizim ne kadar gururlu olduğumuzu biliyorlar. Bu mirası ve bu tarihi kesinlikle sevecekler” ifadelerini kullandı.

Kemil, heyetin dün Şam'da, Şam'daki Yahudi mezarlığında gömülü olan Haham Vital'in ölüm yıldönümünü andığını söyledi.

Anma töreni, geçen hafta kimliği belirsiz saldırganların mezarlıkta Vital'in mezarının bulunduğu bölüme girmelerinin ardından gerçekleşti.

Görsel kaldırıldı.ABD'de yaşayan Suriyeli Yahudilerden oluşan bir heyet, Eski Şam'daki el- Faranj Sinagogu'nda ibadet ediyor. (AFP)

Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri Bahur Chamntoub cuma günü Facebook'ta yaptığı paylaşımda, kimliği belirsiz kişilerin ‘tarihi eser aramak için Haham Vital’in mezarının yanındaki alanı kazdıklarını’ belirtti. Chamntoub, “Bölgeden sorumlu yetkilileri bilgilendirdik. Onlar da vandalizmin gerçekleştiği yeri incelediler ve olayın sorumlularını bulacaklarına dair söz verdiler” dedi.

İslam Ülkeleri Hahamlar İttifakı adına geçtiğimiz pazar günü Chamntoub tarafından yayınlanan açıklamada, “Haham Hayyim Vital'in mezarına yapılan saygısızlık karşısında derin bir şok ve üzüntü duyuyoruz” denildi. Açıklamada ayrıca, ‘Suriye hükümeti, Yahudi kutsal mekanlarını, sinagoglarını ve mezarlıklarını acilen emniyete almaya” çağrıldı.

AFP'ye konuşan Kemil, “Olayın amacını bilmiyoruz ve amacın hahamın kemiklerine dokunmak, taşımak ya da saygısızlık etmek olup olmadığını öğrenmeye çalışıyoruz. Bu hiçbir şeyi değiştirmeyecek. Haham bizim için çok önemli ve gömülü olduğu yer bizim için sonsuza kadar önemli kalacak” ifadelerini kullandı.

Suriye’deki çatışma yıllarında, Şam’ın Cobar mahallesinde bulunan ve dünyanın dört bir yanından gelen Yahudiler için kutsal bir yer olan eski bir sinagog yağmalanmış ve ağır hasar görmüştü.

Suriye'deki varlıkları milattan önceki yüzyıllara kadar uzanan Yahudiler, Esed ailesinin yönetimi sırasında dinlerinin gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahipti. Ancak Esed rejimi 1992 yılına kadar hareketlerini kısıtladı ve seyahat etmelerini engelledi. Seyahat etmelerine izin verildikten sonra sayıları yaklaşık 5 binden şu anda Şam'da ikamet eden 7 yaşlı kişiye düştü.

Görsel kaldırıldı.Eski Şam'ın Yahudi Mahallesi'ndeki el- Faranj Sinagogu’nda Tevrat'ın el yazmasını taşıyan bir Yahudi, 29 Nisan 2025.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera liderliğindeki yeni yetkililer, Suriye'nin geleceğinin inşasına ve güvenliğinin sağlanmasına tüm toplulukları dahil etme sözü verirken, azınlıklar arasında zaman zaman yaşanan ihlaller nedeniyle kaygılar yaşanıyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan eş-Şeybani, New York'a yaptığı bir ziyaret kapsamında, New York'taki Suriyeli Yahudi toplumundan bir heyetle görüştü. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Şeybani, görüşmede ‘iletişim ve anlayış köprülerinin güçlendirilmesinin önemini’ ele aldı.