Hafızayı güçlendiren ve odaklanmayı kuvvetlendiren besinler

Bitter Çikolata (Getty Images)
Bitter Çikolata (Getty Images)
TT

Hafızayı güçlendiren ve odaklanmayı kuvvetlendiren besinler

Bitter Çikolata (Getty Images)
Bitter Çikolata (Getty Images)

Beslenme uzmanları, bazı yiyeceklerin zihni daha keskin, hafızayı daha güçlü hale getirmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
Bu şekilde düşünen uzmanlardan biri olan Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde beslenme uzmanı ve öğretim üyesi Dr. Uma Nadioo hafızasını, odaklanma gücünü ve genel beyin sağlığını kuvvetlendirmek için ne yediği hakkında CNBC’ye konuştu.

Bitter çikolata
Naidoo, bitter çikolatanın beyin hücrelerinin sağlıklı kalmasına yardımcı olan antioksidanlarla dolu olduğunu söylüyor. Ayrıca beyin iltihabını azaltmaya ve bilişsel gerilemeyi önlemeye yardımcı olan lifler ve insanlarda bilişsel işlevi keskin bir şekilde iyileştirebilen kakao flavonoidleri içerdiklerini belirtiyor.
Naidoo’ya göre bitter çikolata en az yüzde 70 kakao içermeli.
Araştırmalar, optimal bitter çikolata tüketiminin haftada 45 gram civarında olduğunu gösteriyor.

Çilek
Meyveler antioksidanlar, bitkisel besinler, lif, vitaminler ve minerallerle dolu. Bu besinler hafızanın korunmasına yardımcı olur ve beyin iltihabını azaltır. Naidoo, “Çeşitli renkli meyveleri yemenin kaygı semptomlarını azaltabileceğini ve bunama gibi sinir sistemindeki dejeneratif hastalıklarını önlemeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
Naidoo, günde bir veya yarım fincan çilek yemeyi öneriyor.

Zerdeçal ve karabiber karışımı
Zerdeçal, beyin güçlendirici faydalarının ardındaki sır olan kurkumin adı verilen bir bileşik içermesi. Naidoo, "Kurkumin güçlü bir anti-inflamatuardır (iltihap önleyici)" diyor. Araştırmalar, zerdeçal tüketiminin kaygı semptomlarını azaltmaya ve yaşla birlikte bilişsel gerilemeyi azaltmaya yardımcı olabileceğini ortaya koydu.
Naidoo’ ya göre, piperin (karabiberde bulunan bileşik) kurkumini aktive ettiğinden, karabiberle birlikte tüketildiğinde zerdeçalın faydaları daha da güçlü olabilir.

Yapraklı sebzeler
Su teresi, roka ve ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, nörogelişim ve nörotransmitter işlevini destekleyen bir B vitamini olan folik asit içerdikleri için sağlıklı beyin diyetlerinin temelini oluşturur.
Fermente gıdalar
Yoğurt gibi fermente gıdalar kandaki laktik asit seviyesini yükseltir ve bu da bağırsak dostu bakterileri besler. Naidoo, "Bağırsak ve beyin arasında bağlantı olan bir bünyeye sahibiz. Dolayısı ile fermente gıdalar yediğimiz ve bağırsak sağlığını iyileştirdiğimiz zaman, bilişsel işlevimizi de geliştirebiliriz" diyor.



10 bin yıl önce eriyen buzulların, kıta kaymasını hızlandırdığı bulundu

Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)
Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)
TT

10 bin yıl önce eriyen buzulların, kıta kaymasını hızlandırdığı bulundu

Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)
Grönland Buz Tabakası yaklaşık 3 milyon kilometreküp buz içeriyor (NASA)

Bilim insanları 10 bin yıl önce buzulların erimesinin, kıtaların hareketini hızlandırmış olabileceğini buldu. 

26 bin yıl önce Kuzey Amerika'nın büyük bir bölümünü kaplayan Laurentide Buz Tabakası erimeye başlamıştı. Buzun erimesiyle su, okyanusa akmış ve küresel çaptaki deniz seviyeleri yılda ortalama 1 santimetre yükselmişti.

Colorado Boulder Üniversitesi'nden jeofizikçiler, Dünya'nın bu döneme ait bilgisayar modelini oluşturarak buz tabakasının erimesinin sonuçlarını analiz etti. 

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (23 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre buzların erimesi,  Kuzey Amerika kıtası levhasının hareketini yüzde 25 hızlandırmış olabilir. 

Hesaplamalar ayrıca Kuzey Amerika ve Avrasya levhaları arasındaki Atlantik Ortası Sırtı'nın genişleme hızının 6 bin ila 12 bin yıl önce yüzde 40 oranında arttığına işaret ediyor.

Araştırmacılar trilyonlarca ton buzun eriyip okyanusa karışmasıyla kıtanın ağırlık kaybettiğini ve levhanın saat yönünde döndüğünü düşünüyor. Modele göre Atlantik Ortası Sırtı'nın genişlemesindeki artış da bundan kaynaklanıyor.

Makalenin yazarlarından Tao Yuan, "Buz hacmi büyük ölçüde azaldığında, yerkabuğunda büyük bir hareket meydana geldi" diyerek ekliyor: 

Bilim insanları, buzun erimesinin plakaların yükselmesine neden olduğunu biliyordu. Ancak biz, buzun erimesi nedeniyle plakaların yatay olarak da epey hareket edebildiğini gösterdik.

Yeni çalışma, kıta kayması ve deniz tabanı genişlemesinin, milyonlarca yıla yayılan yavaş süreçlerin yanı sıra çok daha kısa zaman aralıklarında da gerçekleşebileceğini gösteriyor.

Bilim insanları Grönland buz tabakasının erimesinin, bugün İzlanda'da yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini de söylüyor. 

Atlantik Ortası Sırtı, İzlanda'dan geçiyor ve yaklaşık 10 bin yıl önce adada yoğun bir volkanik aktivite yaşandığı biliniyor. Bu volkanik faaliyetlerin, sırtın genişlemesindeki artışla bağlantılı olup olmadığı henüz kesinlik kazanmadı. Ancak böyle bir durumda genişleme, magmanın yüzeye çıkmasına ve volkanların patlamasına yol açmış olabilir.

Çalışmanın diğer yazarı Shijie Zhong "Bu volkanizma örüntüsü, kısmen bizim incelediğimiz buzul erimesinden kaynaklanmış olabilir" diyor.

Grönland'daki buzların günümüzdeki erime hızı, kıtaların hareketini etkileyecek seviyede değil. Ancak araştırmacılara göre özellikle bu hız artarsa gelecek birkaç yüz yıl içinde İzlanda'da ciddi etkiler yaratabilir.

Yuan, "Grönland ve Batı Antarktika'daki buz tabakaları hâlâ eriyor" diyerek ekliyor: 

Buzların erimesinin gelecekte deniz tabanının yayılmasını ve yakınlardaki okyanus ortası sırtlarında volkanizmayı artırabileceğini düşünüyoruz.

Independent Türkçe, Phys.org, Discover Magazine, IFLScience, Nature