16 milyon yıllık kehribarın içinde daha önce bilinmeyen bir su ayısı türü şans eseri keşfedildi

SpaceX, NASA araştırması için mayıs ayında uzaya 5 bin su ayısı yollamıştı (Ninon Robin)
SpaceX, NASA araştırması için mayıs ayında uzaya 5 bin su ayısı yollamıştı (Ninon Robin)
TT

16 milyon yıllık kehribarın içinde daha önce bilinmeyen bir su ayısı türü şans eseri keşfedildi

SpaceX, NASA araştırması için mayıs ayında uzaya 5 bin su ayısı yollamıştı (Ninon Robin)
SpaceX, NASA araştırması için mayıs ayında uzaya 5 bin su ayısı yollamıştı (Ninon Robin)

Bilim insanları, Dominik Cumhuriyeti'nde buldukları 16 milyon yıllık kehribarı incelerken beklemedikleri bir keşif yaptı.
Kehribarın içinde dünyanın en dayanıklı canlısı diye bilinen su ayısına ait fosil bulundu.
Isohypsibioidea familyasına mensup yaratığın daha önce görülmeyen bir tür olduğu da ortaya çıktı. Hayvana Paradoryphoribius chronocaribbeus adı verildi.

Kehribarın üçünde su ayısından başka üç karınca, bir böcek ve bir de çiçek bulundu (Phillip Barden)
Tardigrad diye de bilinen bu canlılar suda yaşayan, 8 kısa ve kalın bacağa sahip mikroskobik (0.3-0.5 milimetre uzunluğunda) yaratıklardır.
Dünya genelinde 5 kitlesel yokoluştan kurtulmayı başaran su ayıları, eksi 200 santigrat derece soğuğa ve 150 santigrat derece sıcaklığa dayanabiliyor. Su ayıları uzayda bile hayatta kalabiliyor.
Ancak 500 milyonu aşkın bir süredir Dünya'da bulunan küçük boyutlu ve yumuşak dokulu bu canlılaraın fosilleri pek sağlam kalmıyor. Zira bulunan kalıntı, kayıtlara geçen üçüncü su ayısı fosili.

Su ayısı şans eseri bulundu
Bilim insanları, aynı kehribarın içindeki karıncaları incelerken pençeli bacakları olan tıknaz bir şekil fark etti. Şekle yakından bakılınca bunun su ayısı olduğu ortaya çıktı.
Araştırma ekibinden, Harvard Üniversitesi Organizma ve Evrimsel Biyoloji Bölümü'nde doktora öğrencisi olan Marc Mapolo, kehribarın karıncaları inceleyen ekibin aylardır elinde olduğunu söyledi:
"Su ayısını görmeleri büyük şans. Çünkü onu aramıyorlardı."
Uzmanlar, su ayısının pençelerinin şekline ve yerleşimine dayanarak bunun Isohypsibioidea familyasının üyesi olduğunu tespit etti. Ancak su ayısının anatomisi, bunu diğer hayvanlardan ayırıyor.
Fosilin modern su ayılarında görülmeyen evrimsel gelişmelerin tespit edilmesini sağlayacaı düşünülüyor. Uzmanlar böylece bu canlıların milyonlarca yılda nasıl değiştiklerini öğrenebileceklerini söyledi.
Araştırma, Proceedings of the Royal Society B adlı hakemli bilim dergisinde bugün yayımlandı. 
Independent Türkçe, CNN International, Live Science



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging