Doğu Sudan’da kabilelerin bir araya gelmesiyle savaşı durdurmak ve barışı sağlamak için Darfur, Güney Kordofan ve Mavi Nil’deki çatışma bölgelerine benzer şekilde Cuba Barış Anlaşması’na itiraz yönelik itiraz sesleri yükseldi. Anlaşma, doğudaki yönetim ve zenginlik konularının ele alınmasını kapsıyordu.
Kriz, geçen 17 Eylül’de daha da arttı. Söz konusu tarihte Beca Kabilesi Konseyi Başkanı Muhammed Ahmed el-Emin Turk, ülkenin ana limanlarını, yakıt boru hatlarını ve bölge ile başkent Hartum'u birbirine bağlayan ulusal yolu kapattı. Durum, ticaret hareketinde ve malların tüm vilayetlere taşınmasında felce yol açtı.
Sivillerle ordu arasında keskin bir bölünmeye neden olan darbe girişiminin ardından iki taraf arasındaki anlaşmazlık halen devam ediyor. Öyle ki ‘doğu’ meselesi yeni bir hal aldı ve sivil lider, Hartum’daki geçiş hükümetini dağıtmak ve bir ‘teknokratlar’ hükümeti kurmak için barış sürecini iptal etme çağrısına hız verdi.
Geçiş hükümetindeki sivil koalisyon ile askeri bileşen arasında gerilim yaşanıyor. Atılan adımlar, doğudaki gerginliğin artmasının ardından sivil yönetimi siyasi, ekonomik ve güvenlik açısından boğmak, böylece geçiş iktidarına yönelik darbenin önünü açmak ve demokratik dönüşümün yolunu tıkamak olarak değerlendiriliyor. Bazı taraflar, orduya sadık ‘teknokratik’ bir hükümet kurmak için hükümeti görevden almanın imkansızlığı gibi Turk’un ileri sürdüğü şartların da olası olmadığı görüşünde.
Birçok taraf, marjinalleşme ve azgelişmişlikten mustarip diğer bölgelerin istekleri gibi Doğu’nun taleplerinin de gerçekçi olduğu konusunda hemfikir. Ancak ordunun müdahale konusundaki isteksizliğinin ve eski rejime bağlı grupların varlığının kriz ateşini artırdığı belirtiliyor.
Muhammed el-Emin Turk, el-Arabiya kanalına yaptığı açıklamada, barış meselesi başkanlığını üstlenmesi dolayısıyla ‘Cuba Barış Anlaşması’nın imzalayan askeri unsurla müzakere etme arzusuna’ ilişkin bir soruya, askeri bileşenin koruması altında olduğu ve bu yüzden ona bağlı kaldığı yanıtını verdi.
Turk, ‘Sinkat’ konferansı kararlarına uymadığı ve bazı taraflar doğudaki çatışmanın bir parçası haline geldiği için sivil hükümeti mevcut krize sebep olmakla suçladı.
Geçici Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, Doğu Sudan’daki krizde askeri bileşenin herhangi bir rolü olmadığını savunurken konuyu ele alma, geçiş dönemini istikrara kavuşturma ve demokratik geçiş aşamasına ulaşma yönündeki isteğini dile getirdi.
Artan gerilim, Doğu Sudan’daki toplumsal bileşenler arasında bir iç bölünmeye neden oldu. Bu durum, bir dizi sivil yönetim ve toplumsal aktörün ‘ülkedeki geçiş sürecini ve Cuba Anlaşması’nda Doğu Sudan’ı ilgilendiren barış sürecini desteklemek için’ binlerce kişinin katıldığı bir konferans düzenlemeye sevk etti.
Geçiş hükümeti, Doğu Sudan’daki kriz taraflarıyla aynı masaya oturmaya hazır olduğunu açıklamış, bölge halkının siyasi, toplumsal ve kalkınma sorunlarıyla bağlantılı olduğu için konunun adaletini ve önceliğini güvence altına almıştı. Ancak limanların ve yolların kapatılmasının ülke üzerindeki yansımaları konusunda da uyarıda bulunmuştu.
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk’un askeri tarafla görüş ayrılıklarını gidermek için istişareler başlatması, devlet kurumlarının ortak toplantılarının aksamasına ve Doğu sorununun çözülmesine neden oldu.
Hamduk, devlet kurumlarının ortak çalışmaları sürerken Doğu Sudan krizi meselesine pratik çözümler bulma konusunda anlaşmaya varmak için Egemenlik Konseyi’nin askeri bileşeniyle temasa geçmek üzere dışişleri, maliye ve iletişim bakanlarından oluşan, kendi başkanlığında bir yüksek komite kurdu.
Sudan’daki iktidar koalisyonunda ana blok olan ‘Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG)’, askeri bileşenle anlaşmazlıklar ve doğu sorununun çözümü arasında ayrım yapılması çağrısı yaptı.
Hükümet heyeti 27 Eylül’de, petrol ihracatının durdurulmasından kaynaklanan büyük kayıplar korkusuyla, Güney Sudan petrolünün Sudan limanları üzerinden ihraç edilmesine izin verilmesi konusunda Beca Kabilesi Konseyi ile anlaşmaya vardı.
Toplantıda hükümet heyeti, Doğu Sudan meselesindeki anlaşmazlıkların üstesinden gelmek için limanların ve ulusal karayolunun açılması da dahil olmak üzere sorunlara yönelik bir dizi çözüm önerdi. Aynı şekilde sonuçları hükümet ve Doğu Sudan halkı için bağlayıcı olacak kapsayıcı bir konferansın kurulması önerisinde de bulundu.
Doğu Sudan’ın talepleri gerçekçi mi yoksa imkansız mı?
Hükümetin görevden alınması için barış anlaşmasının iptal edilmesi talep ediliyor.
Doğu Sudan’ın talepleri gerçekçi mi yoksa imkansız mı?
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة