Plüton'un atmosferi kaybolmaya başladı

Bilim insanları 2006'da Plüton'u gezegen statüsünden çıkarmış ve cüce gezegen sınıfına dahil etmişti (NASA)

Bilim insanları Plüton’un atmosferinin yoğunluğunun azalmaya başladığına dair kanıtlar buldu. Böylelikle son birkaç yıldır cüce gezegenin atmosferini "kaybetmekte olduğuna" dair şüpheler doğrulandı.
Kuiper Kuşağı'nda Dünya'dan 4,8 milyar kilometre uzaklıkta bulunan buzlu cüce gezegen, 2018'de bir yıldızın önünden geçerken gökbilimcilerin dikkatini çekti.
ABD’deki Southwest Araştırma Enstitüsü’nden bilim insanları, yıldızın arkadan cüce gezegeni aydınlatması sayesinde gök cisminin atmosferini detaylı incelemeyi başardı.
Ekip, hem ABD'de hem de Meksika'da birden fazla noktadaki teleskopları kullanarak Plüton'un büyük oranda nitrojenden oluşan ince atmosferini gözlemledi.
Bulgularını Amerikan Astronomi Topluluğu Gezegen Bilimleri Birimi’nin 4 Ekim’de yapılan 53. toplantısında açıklayan ekip, cüce gezegen Güneş'ten uzaklaştıkça atmosferin de alçalarak yüzeyde donduğunu tespit etti. 

Cüce gezegenin atmosferinde neler oluyor?
Bulgulara göre Plüton'un atmosferi, cüce gezegenin yüzeyindeki buzların oluşturduğu buhar basıncıyla destekleniyor. Dolayısıyla Plüton'daki buzun ısınması, atmosfer yoğunluğunu önemli ölçüde değiştirebiliyor.
Plüton, eliptik yörüngesi nedeniyle Güneş’e zaman zaman yaklaşıyor ve uzaklaşıyor. Yaklaşık 25 yıldır, Güneş'ten giderek uzaklaşan cüce gezegen giderek daha az ışık alıyor.
Üstelik son gözlemler cüce gezegen soğudukça atmosferinin de yüzeyde yeniden donduğunu ve "kaybolduğunu" gösteren kanıtlar ortaya koyuyor.
Ancak bulgulara göre cüce gezegenin yüzey basıncı ve atmosferik yoğunluğu 2018'e kadar artmaya devam etti. Bilim insanları bunu "termal atalet" diye isimlendirdikleri bir olguya bağlıyor.
Araştırma ekibinde yer alan ve Güneş’le buzlu nesneler arasındaki etkileşimleri inceleyen Leslie Young, Plüton’da yaşanan süreci Güneş’in sahillerdeki kumu ısıtma şekline benzetiyor
"Güneş ışığının en yoğun olduğu zaman öğle saatleridir ama kum öğleden sonra da ısıyı emmeye devam eder, bu nedenle en sıcak olduğu an öğleden sonradır" diyen Young, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Plüton'un atmosferinin varlığını hala koruması, yüzeydeki nitrojen buz rezervinin yüzeyin altında depolanan ısıyla sıcak tutulduğunu gösteriyor. Ama yeni veriler, artık bunların da soğumaya başladığını ortaya koyuyor."
Independent Türkçe, Space, Southwest Araştırma Enstitüsü