Suudi Arabistan Veliaht Prensi Ulusal Yatırım Stratejisi’ni duyurdu

Suudi Arabistan’ın yıllık 500 milyar dolarlık akışla dünyanın en büyük 15 ekonomisi arasına girmesi hedefleniyor

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, 2030 Vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik Ulusal Yatırım Stratejisi’ni duyurdu (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi, 2030 Vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik Ulusal Yatırım Stratejisi’ni duyurdu (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Ulusal Yatırım Stratejisi’ni duyurdu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi, 2030 Vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik Ulusal Yatırım Stratejisi’ni duyurdu (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi, 2030 Vizyonunu gerçekleştirmeye yönelik Ulusal Yatırım Stratejisi’ni duyurdu (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan'daki ekonomik dönüşüm girişimleri kapsamında yeni bir adım daha atıldı. Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Ekonomi ve Kalkınma Konseyi Başkanı Muhammed bin Selman bin Abdulaziz, 2030 Vizyonu'nun hedeflerine ulaşmasını sağlayacak başlıca adımlardan biri olarak Ulusal Yatırım Stratejisi’ni başlattı.
Ulusal Yatırım Stratejisi, Veliaht Prens tarafından duyurulduğunda ana hatlarıyla belirtilen 2030 Vizyonu hedeflerine ulaşmak için atılan başlıca adımlardan biri. Veliaht Prens Muhammed bin Selman, yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’ın çok büyük yatırım imkanlarına sahip olduğunu, ülke ekonomisinin lokomotifi ve ülke için ek kaynak olması amacıyla çalışacaklarını söyledi. Veliaht Prens, ülkesinin stratejik konumundan, yatırım gücünden ve Arap ve İslami köklerden gelen güçlü yönlere yatırım yapmak istediklerinden bahsetti.
Stratejinin, ülke ekonomisinin büyümesine katkı sağlaması ve kaynaklarını çeşitlendirmesi bekleniyor. Böylece özel sektörün gayri safi yurtiçi hâsılaya (GSYİH) katkısının yüzde 65'e çıkması, doğrudan yabancı yatırımın GSYİH'nın yüzde 5,7'sine ulaşması, petrol dışı ihracat oranının GSYİH'nın yüzde 16'sından yüzde 50'sine yükselmesi, işsizlik oranının yüzde 7'ye inmesi ve Suudi Arabistan’ın 2030 yılına kadar Küresel Rekabet Edebilirlik Endeksi'nde ilk 10 arasına girmesi gibi 2030 Vizyonu’nun birçok hedefi gerçekleştirilecek.

Fırsatların artması
Veliaht Prens Muhammed bin Selman, ülkesinin özel sektörün güçlendirilmesi ve özel sektöre büyük fırsatlar sunulması amacıyla yerli ve yabancı yatırımcılar için fırsatların sayısını ve kalitesini artırmadaki başarısına dayalı yeni bir yatırım süreci başlattığını söyledi.
Veliaht Prens sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hiç şüphesiz yatırım, ekonominin gelişimi, çeşitlendirilmesi ve sürdürülebilirliği, teknoloji transferi ve yerelleştirme, altyapıyı geliştirme, yaşam kalitesini artırma, iş olanakları sağlama ve gelecek nesillere refah içinde bir ülke miras bırakma hedefiyle insan kaynaklarımızın becerilerini geliştirmek gibi 2030 Vizyonu’nun hedeflerini ve özlemlerini gerçekleştirmemize yardımcı olacak araçlardan biridir.”

Yatırımları artırmak
Veliaht Prens Ulusal Yatırım Stratejisi ile ilgili olarak şunları söyledi:
“Strateji, yatırımcı sayısını artırmaya, yatırım fırsatlarını çoğaltmaya, finansman çözümleri sağlamaya ve rekabet gücünü artırmaya yöneliktir. Artık özel sektörün kapılarını açmayı hedefliyoruz. Üretim ve büyüme fırsatları olduğundan, kamu ve özel sektör arasındaki ortaklığın daha etkin hale gelmesine katkıda bulunuyor.”
Veliaht Prens, Ulusal Yatırım Stratejisi ile bir sonraki aşamada sanayi, yenilenebilir enerji, ulaşım ve lojistik, turizm, dijital altyapı ve sağlık gibi sektörler için ayrıntılı yatırım planları geliştirilmesinin hedeflendiğini de sözlerine ekledi.
Veliaht Prens, Suudi Arabistan’ın iddialı yatırım hedeflerine ulaşmasının, Kamu Yatırım Fonu (PIF) gibi kuruluşların stratejisine uygun olarak Suudi Arabistan’a yatırım yapılmasına yönelik ortak çabalarıyla, özel sektörün katkısıyla ve diğer özel sektör yatırımları ve yabancı yatırımların yanı sıra Suudi Arabistan’ın büyük şirketlerinin ‘Şerik’ (Ortak) programı aracılığıyla daha fazla ulusal yatırıma katkısı sayesinde olacağını açıkladı.

Büyük miktarlarda para akışı
Çeşitlendirilmiş ve sürdürülebilir bir ekonomi tarafından desteklenen bir geleceğe yönelik çalışmaların devam ettiğini vurgulayan Veliaht Prens, yatırımın 2030 Vizyonu çerçevesinde ekonomik büyüme ve sürdürülebilir kalkınma sisteminde önemli bir unsur olduğunu belirtti.
Veliaht Prens’in açıklamalarına göre 2030 yılına kadar yerel ekonomiye 12 trilyon riyali (3,2 trilyon dolar) aşan yatırımlar gerçekleşecek. Bu yatırımların beş trilyon riyallik kısmı Şerik programı girişimlerinden ve projelerinden, üç trilyon riyallik kısmı yerel yatırımlara ayrılan PIF’den ve dört trilyon riyallik kısmı ise Ulusal Yatırım Stratejisi çerçevesinde çeşitli yerli ve yabancı şirketlerin yatırımlarından gelecek.
Veliaht Prens dün yaptığı açıklamada, “Ekonomiye önümüzdeki 10 yıl boyunca devletin genel bütçesinden 10 trilyon riyal (2,6 trilyon dolar) daha harcama yapılacak. Aynı dönem için 5 trilyon riyal özel tüketim harcaması daha alacak. Bu da toplamda 2030 yılına kadar yaklaşık 27 trilyon riyallik (7,2 trilyon dolar) harcama yapılacağı anlamına geliyor” şeklinde konuştu.

Yatırım akışları
Ulusal Yatırım Stratejisi çerçevesinde, 2030 yılına kadar doğrudan yabancı yatırım akışını yıllık 388 milyar riyale (103 milyar dolar), yurt içi yatırımı da yıllık yaklaşık 1,7 trilyon riyale (453 milyar dolar) yükseltilmesi ve toplamda yerli ve yabancı yatırım akışının yıllık 500 milyar doları aşması hedefleniyor. Aynı zamanda 2030 yılına kadar Suudi Arabistan ekonomisinin dünyanın en büyük 15 ekonomisinden biri haline gelmesine katkıda bulunacak şekilde yatırım oranının GSYİH’ya katkısının yüzde 22'den yüzde 30'a çıkarılması hedefleniyor.
Strateji, yatırım ortamını iyileştirerek, yatırım çekme ve rekabet etme gücünü artırarak, düzenleyici ve yasal çerçeve düzeyinde temel önlemleri uygulayarak, yatırım fırsatlarını belirleyerek, geliştirerek ve yatırımcılara sunarak, kaliteli yatırım projeleri için teşvik paketleri hazırlayarak, uluslararası şirketlerin bölgedeki merkezlerini Suudi Arabistan’a taşımalarını sağlayarak, yerli şirketlerin yatırımlarını ve çalışmalarını destekleyerek, uluslararası arenadaki konumlarını geliştirmek ve yatırımlarını, ürünlerini ve hizmetlerini bölgesel ve küresel pazarlarda yüksek verimlilik ve rekabet gücü ile sunmalarını ve pekiştirmelerini sağlayarak ülkedeki yatırımları daha yüksek ve daha hızlı bir şekilde ilerletmeye itecek.

Stratejinin diğer programlarla entegre edilmesi
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre, Ulusal Yatırım Stratejisi, daha önce duyurulan ve yatırımın önemli bir yer tuttuğu 2030 Vizyonu programları ile entegre edilmiştir.  Bu programlar arasında PIF Programı, Ulusal Sınai Kalkınma ve Lojistik Programı, Özelleştirme Programı, Finans Sektörü Geliştirme Programı, Yaşam Kalitesini Artırma Programı ve diğer ulusal stratejiler yer alıyor.
Ulusal Yatırım Stratejisi çerçevesinde, Veliaht Prens'in başkanlık ettiği Ulusal Yüksek Yatırım Komitesi aracılığıyla stratejinin uygulamasının denetlenmesi için kapsamlı bir yönetim kadrosunun oluşturulması, kaliteli yatırımlar için teşviklerin belirlenmesi ve onaylanmasının yanı sıra yatırım fırsatlarının belirlenmesi ve geliştirilmesi hedefleniyor.
Strateji bünyesinde birçok girişim yer alıyor. Bunlardan arasında, öncelikli sektörlerde yatırımlar yapılması için rekabetçi düzenlemeler ve cazip teşvikler ile özel ekonomik bölgelerin oluşturulması, stratejik tedarik zincirlerinin Suudi Arabistan’a kaydırılmasına ve tedarik zincirlerinde pazar payı elde edilmesine yönelik bir programın uygulanması ve sermaye oluşumunu teşvik etmek amacıyla özel sektör için yeni finansman çözümleri geliştirmek gibi çeşitli finansman girişimlerinin yanı sıra Suudi Arabistan’daki mevcut yatırım fırsatlarını sunmak ve pazarlamak için ulusal bir platform olacak olan ‘Suudi Arabistan'da Yatırım’ platformunun geliştirilmesi bulunuyor.
 



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.